Çalışanlar Ve İşverenler Açısından Kayıt Dışı İstihdama Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi: Erzurum Merkezinde Bir Uygulama

Year 2023, Volume: 12 Issue: 2, 56 - 71, 25.12.2023

Adem Genç

Abstract

Bu çalışmada, bireylerin kayıt dışı çalışma ve çalıştırma davranışlarını etkileyen faktörlerin neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma da etkin sonuçlar elde edebilmek için uzmanların da görüşlerine başvurularak kayıt dışı istihdama yönelik bilgi toplanılmış olup, çalışanların ve işverenlerin kararlarını etkilemesi muhtemel faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma dört kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda kayıt dışı istihdam hakkında temel bilgiler verilmiş olup, kayıt dışı istihdamın nedenlerine, kayıt dışı istihdamın türlerine (Hizmet Akdine Tabi Çalışmaları İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eksik Bildirilenler veya Hiç Bildirilmeyenler, Çalışmaları Eksik Bildirilenler, SGK’ dan Çeşitli Adlarla Aylık ya da Gelir Elde Edenler, Yabancı Kaçak İşçilik, Çocuk işçiler) kayıt dışı istihdam ölçüm yöntemlerine ve kayıt dışının işverenler, çalışanlar ve devlet açısından olumsuz sonuçlarına değinilmiştir. İkinci kısımda, kayıt dışı istihdamın Türkiye’deki genel durumu, sektörel dağılımı, kayıt dışı istihdamın bölgesel dağılımı hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü kısımda kayıt dışı istihdam üzerine daha önceki dönemlerde yapılmış araştırmaların veri setleri incelenerek bunlar hakkında bilgi verilmiştir. Son bölümde ise Erzurum kent merkezinde 450 kişiye anket uygulanmış olup hatalı ve eksik anketler çıkarıldıktan sonra 396 bireye uygulanan ankete ilişkin veriler, çalışmanın veri setini oluşturmaktadır. Anket sonuçlarına ilişkin veri setine Anova(Tek Yönlü)-Post Hoc-Scheffe Testleri (çoklu ve ikili karşılaştırma testleri), ve Bağımsız örneklem T- Testleri uygulanarak sonuçlar istatistiki açıdan analiz edilerek yorumlanmıştır.

Keywords

Kayıt dışı İstihdam, İşveren, Çalışan, T-Testi, ANOVA Testi.

Investıgatıon Of The Factors Affectıng Informal Employment From Employee And Employers An Applıcatıon In Erzurum Cıty Center

Abstract

In this study, it has been tried to determine the factors affecting the informal working and working behaviors of individuals. In order to obtain effective results in the study, information about unregistered employment was gathered by consulting the opinions of the experts, and the factors that could affect the decisions of the employees and employers were tried to be determined. The study consists of four parts. In the first part, basic information about unregistered employment is given, the causes of unregistered employment, the types of unregistered employment (Those whose Works are Under Reported or Not Reported to Relevant Public Institutions and Organizations, whose Works are Under-Reported, Monthly or Receiving Income from SGK with Various Names. Workers, Foreign Illegal Workers, Child Workers) informal employment measurement methods and the negative consequences of informal employment for employers, employees and the state are mentioned. In the second part, information is given about the general situation of unregistered employment in Turkey. In the third part, information is given about the data sets of previous studies on informal employment. In the last part, 450 questionnaires were applied in Erzurum city center and after removing the faulty and incomplete questionnaires, the data related to the questionnaire applied to 396 individuals, Anova(One Way)-Post Hoc-Scheffe Tests (multiple and pairwise comparison tests), and Independent sample T-Tests were applied and the results were obtained. analyzed and interpreted statistically.

Keywords

Unregistered Employment, T-Test

References

• Acar, F. ve Aydın, F. (2014), Vergi ve İstihdam Politikası Açısından Kayıt Dışı Ekonomi, Baskı.1, TODAİE, Ankara, s.287
• Aydın E. G. (2013) “Türkiye’de Kayıtdışı İstihdam Konusu Üzerine Teorik ve Ampirik Bir Çalışma” Avrasya Ekonomileri Uluslararası Konferansı Beykent Üniversitesi İstanbul
• Azaklı, S. B. (2009), Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam ve Ekonomik Boyutu, (Yüksek Lisans Tezi), Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman
• Bulutay, T. and Tasti, E. (2004), “Informal Sektor in the Turkish Labor Market”, Turkish Economic Association, Discussion Paper 2004/22, http://www.tek.org.tr/dosyalar/informal_in_turkey.pdf (05.12.2022).
• Çelik, E. ve Güney, A. (2017) “Kayıt Dışı İstihdam Olgusu Ve Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam”, İktisadiyat Dergisi 1(1), 2017 s. 213-248
• Çolak E. (2009) “Varyans Analizi (ANOVA)”, Osman Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyo İstatistik Bilim Dalı Ders Notları, Eskişehir, 2009 s.8
• Ertekin Ş, Kızılca N. (2018),” Türkiyede Kayıtdışının boyutu” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:33, Sayı:1, Yıl:2018, ss. 293-318
• Elgin C, ve Öztunalı O, (2012) “Shadow Economies around the World: Model Based Estimates”, Bogazici University Department of Economics Working Papers, Volume: 5, 1-48.
• Fidan, H. & Genç, S. (2014). Kayıtdışı İstihdam ve Kayıtdışı İstihdama Etki Eden Mikro Faktörlerin Analizi: Türkiye Özel Sektör Örneği- Unregistered Employment And Analysis Of Factors Affecting The Unregistered Employment: Turkish Private Sector Case. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9) , ss.137-150
• Güloğlu T., “Türkiyede Kayıtdışı İstihdam Gerçeğine Bakış” http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=intlvf (05/11/2022)
• Ilgın, Y. (2002), “Kayıt Dışı Ekonomiyi Tahmin Yöntemleri ve Türkiye-de’ ki Durum”, Planlama Dergisi, s.145-156
• Kalaycı C., Kalkan E. 2017. “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikalarının Analizi” Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi 2017, 1(1), s. 17-34
• Karaararslan, E. (2010), Kayıt Dışı İstihdam ve Neden Olduğu Mali Kayıpların Bütçe Üzerindeki Etkileri: Türkiye’ye Örneği, Mali Hizmetler Derneği Yayın No:7, s.51-52
• Koca, G., Eğilmez, Ö. & Güler, S. (2021). Kayıt Dışı İstihdama Neden Olan Faktörlerin DEMATEL Tabanlı Analitik Ağ Süreci Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Sosyoekonomi , 29 (48) , 249-270 . DOI: 10.17233/sosyoekonomi. 13.02.2021
• Kutbay H. “Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi” Adnan Menderes Üniversitesi Social Sciences Research Journal,Vol 7 2017 s,172-189
• Kuzgun İ. 2012 “Türkiye’de Türk Kökenli Yasa Dışı Yabancı İşgücünün Kayıt Dışı İstihdamı” T.C. Türk iş birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Avrasya Etütleri 41/2012-1 s. (45-70)
• Kayri M. “Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post-Hoc) Teknikleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1, Elâzığ-2009 s. 51-64
• Özdamar K, Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi- 1, Kaan Kitabevi, Eskişehir 1999, s. 513.
• Otrar M. (2022,) “Bağımsız (ilişiksiz)Gruplar T Testi” mustafaotrar.net
• Sarılı, M.A. (2002). “Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin Boyutları, Nedenleri, Etkileri ve Alınması Gereken Tedbirler”, Bankacılar Dergisi, Sayı. 41.
• Süngü Y: Kayıt Dışı İstihdamın Mali Etkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004, s.12-25
• Şahin M., Bayramoğlu G., 2018 Kayıt Dışı İstihdam Nedenlerine İlişkin Niteliksel Bir Analiz 2018 “Is, Guc” Industrial Relations and Human Resources Journal Cilt Vol:20 N.1, s.223-252
• Yurdakul F.B. Almanya’da Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikaları ve Uygulamalarının Yabancı İşgücüne Etkilerinin Değerlendirilmesi, (Yurtdışı İşçi Hizmetleri Uzmanlık Yeterlilik Tezi), 2014
• Kentleşme Şûrası 2009, T.C. Bayındırlık ve iskan bakanlığı Kentsel Yoksulluk Göç ve Sosyal Politikalar Komisyonu Raporu, Ankara, Nisan 2009, s.11. https://slideplayer.biz.tr/slide/1993732/7/images/1/TANIM+Sosyal+G%C3%BCvenlik+Kurumu+a%C3%A7%C4%B1s%C4%B1ndan+Kay%C4%B1t+D%C4%B1%C5%9F%C4%B1+%C4%B0stihdam+%3B.jpg Erişim Tarihi 01.08.2022
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 25 ve 34. Madde. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4447.pdf (Erişim tarihi: 05.04.2022).