Research Article
BibTex RIS Cite

TİKELCİ ETİĞİN SİYASET TEORİSİNE YANSIMASI: KOMÜNİTERYANİZMİN BİR TÜREVİ OLARAK LİBERAL MİLLİYETÇİLİK

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 93 - 118, 26.06.2025

Abstract

Bu çalışmada liberal milliyetçilik düşüncesi komüniteryan siyaset teorisinin bir türevi olarak tikelci etik perspektifinden incelenmektedir. Çalışmada öncelikle evrenselci etik ile tikelci etik arasındaki gerilim nesnellik-görecelilik, rasyonellik-irrasyonellik, tarafsızlık-tarafgirlik gibi kavramlar ekseninde tartışılmaktadır. Evrensel etik savunucuları ahlaki ilke ve normları evrensel, bağlama göre değişiklik göstermeyen, genelleştirilebilir, herkese karşı eşit ve yine herkese karşı tarafsız olarak kabul eder. Tikelci etik savunucuları ise ahlaki ilkelerin toplumdan topluma veya dönemden döneme farklılık göstereceğini, genel geçer ve evrensel ahlaki kurallardan bahsedilemeyeceğini, eşitlik ve tarafsızlık gibi niteliklerin bazı durumlarda ahlaki davranışı ya da normu açıklayamayacağını, kişinin özel ilişkilerinin ve bağlılıklarının ahlaki öneme sahip olacağını öne sürer. Bu tartışma çalışmada siyaset teorisi bağlamına taşınmakta ve liberalizmin evrenselci argümanları ile komüniteryanizmin tikelci argümanları -genel hatlarıyla sınırlı olmak üzere- normatif bireycilik, bireysel otonomi, benlik tasavvuru, bağlamsallık, toplum, ortak yaşam ve iyi hayat gibi kavramlar merkeze alınarak incelenmektedir. Son kısımda ise liberal milliyetçilik düşüncesinin komüniteryan düşünce ile arasındaki teorik bağlantılara dikkat çekilmekte ve liberal milliyetçiliğin komüniteryanizmin bir türevi olduğu sonucuna varılmaktadır. Çünkü liberal milliyetçilik bireyin bağlamsallığına vurgu yaparak büyük oranda komüniteryan benlik anlayışını benimsemekte, ulusu bir cemaat olarak tasavvur ederek evrenselci etiğe eleştirel yaklaşmakta ve tikelci etiğin değerine vurgu yapmaktadır. Bu fikirler ahlaki ve politik iyilerin soyut akıl yürüterek ulaşılabilecek ilkelere değil belirli tarihsel ve toplumsal değerlere dayandığını öne süren liberal milliyetçileri ve komüniteryan düşünürleri birbirlerine yaklaştırır.

Ethical Statement

Bu makale, yazar tarafından İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler ana bilim dalında hazırlanmakta olan doktora tezine dayanmaktadır.

References

  • Ağcan, M. A. (2013). İnsanlık, Sosyo-politik Topluluk ve Evrensellik/Farklılık: Andrew Linklater, Eleştirel Kuram ve Küresel Siyaset. Uluslararası İlişkiler, 10(37), 3-35.
  • Ağcan, M. A. (2022a). Giriş. İçinde M. A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi (1. bs, ss. 1-27). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Ağcan, M. A. (2022b). Kozmopolitanizm. İçinde M. A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi (1. bs, ss. 379-410). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Bennett, C. (2021). Ahlâk Felsefesi Nedir? (M. E. Kala, Çev.; 1. bs). Episteme Yayınları.
  • Buchanan, A. E. (1989). Assessing the Communitarian Critique of Liberalism. Ethics, 99(4), 852-882. JSTOR.
  • Callahan, D. (2000). Universalism & Particularism Fighting to a Draw. The Hastings Center Report, 30(1), 37-44. JSTOR. https://doi.org/10.2307/3527994
  • Denli, Ö. (2018). Evrenselcilikten Vazgeçiş: John Rawls’un İnsan Hakları Kavrayışının Dönüşümü. Electronic Turkish Studies, 13(30), 125-135. The Belt and Road Initiative Reference Source. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14378
  • Erdoğan, M. (2017). Liberalizme Yeniden Bakış: Tarihi ve Felsefi Temelleri. İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 63-99). Liberte Yayınları.
  • Erez, L. (2020). Liberal Nationalism, Immigration, and the Problem of Multiple National Identities. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 23(4), 495-517. https://doi.org/10.1080/13698230.2018.1479816
  • Feldman, F. (2023). Etik Nedir? (F. B. Aydar, Çev.). Fol Kitap.
  • Godwin, W. (2020). Anarşizmin Felsefi Temelleri (D. Uludağ, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
  • Gutmann, A. (1985). Communitarian Critics of Liberalism. Philosophy & Public Affairs, 14(3), 308-322. JSTOR.
  • Hayek, F. A. von. (2017). Liberalizm (Ü. Çetin, Çev.). İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 19-62). Liberte Yayınları.
  • İmamoğlu, M. İ. (2013). Liberal Komüniteryanizmde İnsan, Toplum ve Devlet. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 18(34), 97-160.
  • İmamoğlu, M. İ. (2014). Liberal Komüniteryanizmin Temel İlkeleri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 72(1), 571-590.
  • Jollimore, T. (2023). Impartiality. https://plato.stanford.edu/cgi-bin/encyclopedia/archinfo.cgi?entry=impartiality
  • Kılıç, R. (2022). Ahlak Felsefesi (Etik). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kukathas, C. (2009). Ahlâkî Evrenselcilik ve Kültürel Farklılık (M. Erdoğan, Çev.). Liberal Düşünce, 14(55), 7-22.
  • Kymlicka, W. (1995). Multicultural Citizenship A Liberal Theory of Minority Rights (1. bs). Clarendon Press.
  • Kymlicka, W. (2016). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş (E. Kılıç, Çev.; 3. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Lange, B. (2024). Partiality and Meaning. Ethical Theory and Moral Practice. https://doi.org/10.1007/s10677-024-10437-0
  • MacIntyre, A. (2006). Vatanseverlik Bir Erdem Midir? (S. Çalışkan & Hamit Çalışkan, Çev.). İçinde M. R. Wolff Jonathan (Ed.), Siyasal Düşünce (1. bs, ss. 358-374). Dost Kitabevi Yayınları.
  • MacIntyre, A. C. (1984). After virtue: A study in moral theory (2nd ed). University of Notre Dame Press; WorldCat.
  • Mack, E., & Gaus, G. F. (2017). Klasik Liberalizm ve Liberteryenizm: Özgürlük Geleneği (A. Akçiçek & B. Şahin, Çev.). İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 141-185). Liberte Yayınları.
  • Mcmahan, J. (1997). The Limits of National Partiality. İçinde R. McKim & J. McMahan (Ed.), The Morality of Nationalism (s. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780195103915.003.0008
  • Miller, D. (1995). On Nationality. Clarendon Press.
  • Miller, D. (1999). Communitarianism: Left, right and centre. İçinde D. Avnon & A. de-Shalit (Ed.), Liberalism and its Practice (ss. 138-148). Routledge.
  • Miller, D. (2000). Citizenship and National Identity. Polity Press.
  • Miller, D. (2005). Reasonable Partiality towards Compatriots. Ethical Theory and Moral Practice, 8(1/2), 63-81. JSTOR.
  • Okumuş, A. (2022). Komüniteryanizm: Cemaatçi Siyaset Felsefesi. İçinde Muhammed A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi (1. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Pogge, T. (2016). Kozmopolitanizm (A. Örküp, Çev.). İçinde R. E. Goodin, P. Pettit, & T. Pogge (Ed.), Çağdaş Siyaset Felsefesi Kılavuzu (1. bs, ss. 436-464). Dipnot Yayınları.
  • Rawls, J. (1971). A Theory of Justice. Harvard University Press; JSTOR. https://doi.org/10.2307/j.ctvjf9z6v
  • Rawls, J. (2019). Siyasal Liberalizm (Mehmet Fevzi Bilgin, Çev.; 2. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Rawls, J. (2021). Bir Adalet Teorisi (V. A. Coşar, Çev.; 4. bs). Phoenix Yayınevi.
  • Sandel, M. J. (1982). Liberalism and the Limits of Justice. Cambridge University Press; WorldCat.
  • Sandel, M. J. (2014). Liberalizm ve Adaletin Sınırları (A. E. Zeybekoğlu, Çev.; 1. bs). Dost Kitabevi Yayınları.
  • Scheffler, S. (1997). Relationships and Responsibilities. Philosophy & Public Affairs, 26(3), 189-209. JSTOR.
  • Tamir, Y. (1993). Liberal Nationalism. Princeton University Press.
  • Tamir, Y. (2019). Not So Civic: Is There a Difference Between Ethnic and Civic Nationalism. Annual Review of Political Science, 22, 419-434.
  • Taylor, C. (1988). Philosophical papers. 1 Philosophical papers (Repr). Cambridge Univ. Press; WorldCat.
  • Uysal, Ö. F. (2024). Komüniteryanizmin Siyasal Ontolojisi [Doktora]. İstanbul Üniversitesi.
  • Vincent, A. (1997). Liberal Nationalism and Communitarianism: An Ambiguous Association. Australian Journal of Politics & History, 43(1), 14-27.
  • Vincent, A. (2006). Modern Politik İdeolojiler (A. Tüfekçi, Çev.; 1. bs). Paradigma Yayıncılık.
  • Waldron, J. (2017). Siyasi ve Kapsamlı Liberalizm (D. Ak, Çev.). İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 377-407). Liberte Yayınları.
  • Walzer, M. (1983). Spheres of Justice: A Defence of Pluralism and Equality. Basic Books. https://books.google.com.tr/books?id=8otpQgAACAAJ
  • Winkler, E. A. (2022). Are Universal Ethics Necessary? And Possible? A Systematic Theory of Universal Ethics and a Code For Global Moral Education. SN Social Sciences, 2(5), 66. https://doi.org/10.1007/s43545-022-00350-7
  • Wren, T. E. (2018). Liberal—Komüniteryen Tartışması (C. Beysanoğlu, Çev.). Liberal Düşünce Dergisi, 23(91-92), 205-209.

The Reflection of Particularist Ethics on Political Theory: Liberal Nationalism as a Derivative of Communitarianism

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 93 - 118, 26.06.2025

Abstract

This study discusses whether the idea of liberal nationalism can be considered as a derivative of communitarian political theory from the perspective of particularist ethics. Initially, the tension between universalist ethics and particularist ethics is discussed in terms of some key concepts such as objectivity-relativism, rationality-irrationality, impartiality-neutrality. Proponents of universal ethics consider moral principles and norms to be universal, context-free, generalizable, equal to all and impartial to all. Particularist ethicists, on the other hand, argue that moral principles differ from society to society or from period to period, that there are no generally valid and universal moral rules, that qualities such as equality and impartiality cannot explain moral behavior or norms in some cases, and that a person's private relationships and commitments are morally important. In the second part, the debate is brought into the context of political theory and the universalist arguments of liberalism and the particularist arguments of communitarianism are examined - limited to their general outlines - by focusing on some key concepts such as normative individualism, individual autonomy, self-concept, contextuality, community, common life and the good life. The final section draws attention to the theoretical affinities between liberal nationalism and communitarianism and concludes that liberal nationalism is a derivative of communitarianism. Since liberal nationalism largely adopts a communitarian conception of the self by emphasizing the contextuality of the individual, and criticises universalist ethics by envisioning the nation as a community, and emphasizes the value of particularist ethics. These ideas bring liberal nationalists and communitarians converge in arguing that the moral and political good is based on specific historical and social values, not principles that can be arrived at through abstract reasoning.

Ethical Statement

This article is based on the PhD thesis of the author in the Department of Political Science and International Relations at Istanbul University.

References

  • Ağcan, M. A. (2013). İnsanlık, Sosyo-politik Topluluk ve Evrensellik/Farklılık: Andrew Linklater, Eleştirel Kuram ve Küresel Siyaset. Uluslararası İlişkiler, 10(37), 3-35.
  • Ağcan, M. A. (2022a). Giriş. İçinde M. A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi (1. bs, ss. 1-27). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Ağcan, M. A. (2022b). Kozmopolitanizm. İçinde M. A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi (1. bs, ss. 379-410). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Bennett, C. (2021). Ahlâk Felsefesi Nedir? (M. E. Kala, Çev.; 1. bs). Episteme Yayınları.
  • Buchanan, A. E. (1989). Assessing the Communitarian Critique of Liberalism. Ethics, 99(4), 852-882. JSTOR.
  • Callahan, D. (2000). Universalism & Particularism Fighting to a Draw. The Hastings Center Report, 30(1), 37-44. JSTOR. https://doi.org/10.2307/3527994
  • Denli, Ö. (2018). Evrenselcilikten Vazgeçiş: John Rawls’un İnsan Hakları Kavrayışının Dönüşümü. Electronic Turkish Studies, 13(30), 125-135. The Belt and Road Initiative Reference Source. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14378
  • Erdoğan, M. (2017). Liberalizme Yeniden Bakış: Tarihi ve Felsefi Temelleri. İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 63-99). Liberte Yayınları.
  • Erez, L. (2020). Liberal Nationalism, Immigration, and the Problem of Multiple National Identities. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 23(4), 495-517. https://doi.org/10.1080/13698230.2018.1479816
  • Feldman, F. (2023). Etik Nedir? (F. B. Aydar, Çev.). Fol Kitap.
  • Godwin, W. (2020). Anarşizmin Felsefi Temelleri (D. Uludağ, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
  • Gutmann, A. (1985). Communitarian Critics of Liberalism. Philosophy & Public Affairs, 14(3), 308-322. JSTOR.
  • Hayek, F. A. von. (2017). Liberalizm (Ü. Çetin, Çev.). İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 19-62). Liberte Yayınları.
  • İmamoğlu, M. İ. (2013). Liberal Komüniteryanizmde İnsan, Toplum ve Devlet. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 18(34), 97-160.
  • İmamoğlu, M. İ. (2014). Liberal Komüniteryanizmin Temel İlkeleri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 72(1), 571-590.
  • Jollimore, T. (2023). Impartiality. https://plato.stanford.edu/cgi-bin/encyclopedia/archinfo.cgi?entry=impartiality
  • Kılıç, R. (2022). Ahlak Felsefesi (Etik). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kukathas, C. (2009). Ahlâkî Evrenselcilik ve Kültürel Farklılık (M. Erdoğan, Çev.). Liberal Düşünce, 14(55), 7-22.
  • Kymlicka, W. (1995). Multicultural Citizenship A Liberal Theory of Minority Rights (1. bs). Clarendon Press.
  • Kymlicka, W. (2016). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş (E. Kılıç, Çev.; 3. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Lange, B. (2024). Partiality and Meaning. Ethical Theory and Moral Practice. https://doi.org/10.1007/s10677-024-10437-0
  • MacIntyre, A. (2006). Vatanseverlik Bir Erdem Midir? (S. Çalışkan & Hamit Çalışkan, Çev.). İçinde M. R. Wolff Jonathan (Ed.), Siyasal Düşünce (1. bs, ss. 358-374). Dost Kitabevi Yayınları.
  • MacIntyre, A. C. (1984). After virtue: A study in moral theory (2nd ed). University of Notre Dame Press; WorldCat.
  • Mack, E., & Gaus, G. F. (2017). Klasik Liberalizm ve Liberteryenizm: Özgürlük Geleneği (A. Akçiçek & B. Şahin, Çev.). İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 141-185). Liberte Yayınları.
  • Mcmahan, J. (1997). The Limits of National Partiality. İçinde R. McKim & J. McMahan (Ed.), The Morality of Nationalism (s. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780195103915.003.0008
  • Miller, D. (1995). On Nationality. Clarendon Press.
  • Miller, D. (1999). Communitarianism: Left, right and centre. İçinde D. Avnon & A. de-Shalit (Ed.), Liberalism and its Practice (ss. 138-148). Routledge.
  • Miller, D. (2000). Citizenship and National Identity. Polity Press.
  • Miller, D. (2005). Reasonable Partiality towards Compatriots. Ethical Theory and Moral Practice, 8(1/2), 63-81. JSTOR.
  • Okumuş, A. (2022). Komüniteryanizm: Cemaatçi Siyaset Felsefesi. İçinde Muhammed A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi (1. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Pogge, T. (2016). Kozmopolitanizm (A. Örküp, Çev.). İçinde R. E. Goodin, P. Pettit, & T. Pogge (Ed.), Çağdaş Siyaset Felsefesi Kılavuzu (1. bs, ss. 436-464). Dipnot Yayınları.
  • Rawls, J. (1971). A Theory of Justice. Harvard University Press; JSTOR. https://doi.org/10.2307/j.ctvjf9z6v
  • Rawls, J. (2019). Siyasal Liberalizm (Mehmet Fevzi Bilgin, Çev.; 2. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Rawls, J. (2021). Bir Adalet Teorisi (V. A. Coşar, Çev.; 4. bs). Phoenix Yayınevi.
  • Sandel, M. J. (1982). Liberalism and the Limits of Justice. Cambridge University Press; WorldCat.
  • Sandel, M. J. (2014). Liberalizm ve Adaletin Sınırları (A. E. Zeybekoğlu, Çev.; 1. bs). Dost Kitabevi Yayınları.
  • Scheffler, S. (1997). Relationships and Responsibilities. Philosophy & Public Affairs, 26(3), 189-209. JSTOR.
  • Tamir, Y. (1993). Liberal Nationalism. Princeton University Press.
  • Tamir, Y. (2019). Not So Civic: Is There a Difference Between Ethnic and Civic Nationalism. Annual Review of Political Science, 22, 419-434.
  • Taylor, C. (1988). Philosophical papers. 1 Philosophical papers (Repr). Cambridge Univ. Press; WorldCat.
  • Uysal, Ö. F. (2024). Komüniteryanizmin Siyasal Ontolojisi [Doktora]. İstanbul Üniversitesi.
  • Vincent, A. (1997). Liberal Nationalism and Communitarianism: An Ambiguous Association. Australian Journal of Politics & History, 43(1), 14-27.
  • Vincent, A. (2006). Modern Politik İdeolojiler (A. Tüfekçi, Çev.; 1. bs). Paradigma Yayıncılık.
  • Waldron, J. (2017). Siyasi ve Kapsamlı Liberalizm (D. Ak, Çev.). İçinde C. Uslu (Ed.), Liberalizm El Kitabı (2. bs, ss. 377-407). Liberte Yayınları.
  • Walzer, M. (1983). Spheres of Justice: A Defence of Pluralism and Equality. Basic Books. https://books.google.com.tr/books?id=8otpQgAACAAJ
  • Winkler, E. A. (2022). Are Universal Ethics Necessary? And Possible? A Systematic Theory of Universal Ethics and a Code For Global Moral Education. SN Social Sciences, 2(5), 66. https://doi.org/10.1007/s43545-022-00350-7
  • Wren, T. E. (2018). Liberal—Komüniteryen Tartışması (C. Beysanoğlu, Çev.). Liberal Düşünce Dergisi, 23(91-92), 205-209.
There are 47 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Political Theory and Political Philosophy
Journal Section Research Article
Authors

İbrahim Buldur 0000-0002-4260-8044

Early Pub Date June 26, 2025
Publication Date June 26, 2025
Submission Date April 14, 2025
Acceptance Date May 30, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 5 Issue: 1

Cite

APA Buldur, İ. (2025). TİKELCİ ETİĞİN SİYASET TEORİSİNE YANSIMASI: KOMÜNİTERYANİZMİN BİR TÜREVİ OLARAK LİBERAL MİLLİYETÇİLİK. Siyaset, Ekonomi Ve İşletme Bilimleri Dergisi, 5(1), 93-118.