TAKSİM CUMHURİYET ANITI VE ANITTA HEYKELLERİ BULUNAN RUS GENERALLER

Year 2024, Volume: 9 Issue: 1, 104 - 118, 29.02.2024

Eylül İnce

https://doi.org/10.31454/troyacademy.1360962

Abstract

Türkiye’de Cumhuriyetin ilan edilmesiyle beraber yeni kurulan Cumhuriyet rejimi ve Atatürk inkılapları halka sanat yolu ile ulaştırılmak istenmiştir. Türk Hükümeti, Milli Mücadele’nin sonunda kazanılan zaferi sanatın diğer kollarında olduğu gibi heykel ve anıt yapımıyla da sembolleştirmek ve halka sunmak için işe koyulmuştur. Bu dönemde Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde Atatürk’ün anıt, büst ve heykellerinin yapılması için adımlar atılmıştır. İstanbul Taksim Meydanı’na bir Atatürk heykelinin dikilmesi kararlaştırıldıktan sonra ünlü sanatçı İtalyan Pietro Canonica Türkiye’ye gelmiştir. Başlangıçta sadece Atatürk heykeli olarak düşünülse de daha sonra büyük bir anıt olarak yapılmasına karar verilmiştir. Taksim Cumhuriyet Anıtı 8 Ağustos 1928 tarihinde büyük bir tören ve coşku ile açılmıştır. Anıtta yer alan heykel figürleri arasında Rus generallerinin de yer alması o dönemde Türk-Rus kültür ve sanat ilişkileri açısından önemli bir rol oynamaktadır.

Keywords

Taksim Cumhuriyet Anıtı, Sovyet Rusya, Pietro Canonica, İstanbul

References

• Aralov, S.İ. (2008). Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları 1922-1923, (Çev. Hasan Ali Ediz), Kültür Yayınları, İstanbul.
• Arbaç, İ. (2017). “Taksim Cumhuriyet Anıtı’nda Rus-Türk Yakınlaşmasının Sembol Figürü”, Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Araştırma Dergisi, Cilt 1, Sayı 1.
• Aslan, Y. (2002). Mustafa Kemal-M. Frunze Görüşmeleri, Türk-Sovyet İlişkilerinde Zirve, Kaynak Yayınları, İstanbul.
• Atabay, M. (2020). İsmet İnönü ve Çanakkale, Paradigma Akademi, Ankara.
• Banoğlu, N.A. (1973). Taksim Cumhuriyet Abidesinin Şeref Defteri, Büyük İstanbul Derneği Yayını, İstanbul.
• Banoğlu, N.A. (1992). “Taksim Cumhuriyet Abidesinin Tarihçesi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 9, Sayı 25.
• Banoğlu, N.A. (2012). Atatürk’ün İstanbul’daki Günleri 1899-1919/1927-1938, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Çelebi, M. (2006). Dünden Bugüne Cumhuriyet Anıtı, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara. Çinici, D. (2015). “Başkent Ankara’nın İnşasında Etkin Bir Mimar: Giulio Mongeri ve Yaşam Öyküsü”, Ankara Araştırmaları Dergisi, 3(1).
• Dere, U. (2020). “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Eski Başkentte Yeni Rejimin İlk Sembolü: Sarayburnu Atatürk Heykeli”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 67.
• Elibal, G. (1973). Atatürk ve Resim Heykel, Kültür Yayınları, İstanbul.
• Gezer, H. (1984). Cumhuriyet Dönemi Türk Heykeli, Kültür Yayınları, Ankara.
• Gülersoy, Ç. (1986). Taksim Bir Meydanın Hikayesi, Turing Yayınevi, İstanbul.
• Güneş, S. (2021). “Muhittin Memduh Üstündağ’ın İstanbul Valiliği ve Belediye Reisliği Dönemi (1926-1938)”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, Sayı 40.
• Gürün, K. (2010). Türk-Sovyet İlişkileri (1920-1953), Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Kanberoğlu, N.A. (2012), “Osmanlı’dan Cumhuriyete Heykel Sanatının Yolculuğu”, History Studies.
• Müderrisoğlu, A. (1981), Kurtuluş Savaşı Mali Kaynakları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Osma, K. (2003). Cumhuriyet Dönemi Anıt Heykelleri (1923-1946), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
• Özyiğit, H. (2014). “İlk Türk Kadın Heykeltıraş: Sabiha Ziya Bengütaş”, Uluslararası Türk Dili Edebiyatı ve Tarih Dergisi, 9/10, Ankara.
• Tarih ve Edebiyat Mecmuası, “Açılışının 51. Yıldönümü Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyet Abidesi” Sayı 8, 1979.
• Tekiner, A. (2010). Atatürk Heykelleri Kült, Estetik, Siyaset, İletişim Yayınları, İstanbul. Toros, T. (1992). Mazi Cenneti I, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Yerasimos, S. (1979). Türk-Sovyet İlişkileri Ekim Devrimi’nden Milli Mücadele’ye, Gözlem Yayınları, İstanbul.
• Yılmaz, A.N. (2006). “Ali Hadi Bara ve Atölyesi: Türk Heykelinde Yeni Oluşumlar” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi.
• Yücel, Ü. (1983). “Atatürk Döneminde Sanat Yaşamı”, Çağdaş Düşüncenin Işığında Atatürk, Dr. Necat F. Eczacıbaşı Vakfı Yayınları, İstanbul.