Origanum vulgare L. (Lamiaceae) Alttürlerinin Karşılaştırmalı Anatomisi

Yıl 2014, Cilt: 30 Sayı: 3, 150 - 155, 01.06.2014

Mehmet Temel Süleyman Tokur

Öz

Bu çalışmada, O. vulgare L. (Lamiaceae)’nin üç alttürünün ( O. vulgare L. subsp. hirtum (Link.) Ietswaart, O. vulgare L. subsp. viride (Boiss.) Hayek, O. vulgare L. subsp. vulgare Ietswaart) anatomik özellikleri karşılaştırmalı olarak incelendi. Kök, gövde ve yaprak kesitlerinin fotoğrafları çekildi ve değerlendirildi. Kök e nine kesitlerde en dışta rizoderm tabakası bulunmaktadır. O. vulgare L. subsp. vulgare kökleri gövde metamorfozuyla oluştuğu için kalınlaşma ince ve parankimatik öz bulunmasına rağmen O. vulgare L. subsp. hirtum ve O. vulgare L. subsp. viride ’de merkez sil indiri tamamen odunlaşmıştır. Kollateral açık iletim demetleri hem kök hem de gövdede bulunmaktadır. Gövde belirgin 4 köşelidir. Kütikulanın altında tek sıralı epidermis, köşelere doğru tabaka sayısı artan 3 - 5 tabakalı kollenkimatik doku, korteks hücreleri , 1 - 2 sıralı endodermis, köşelerde daha yoğun iletim demetleri, 3 - 5 sıralı hücrelerden oluşan floem, kambiyum, trake ve trakeidleri belirgin ksilem, kambiyumdan öze uzanan 1 - 2 sıralı öz ışınları ve nişasta taneli, çeperleri az - çok kalınlaşmış öz parankimas ı hücreleri bulunmaktadır. Yapraklar amfistomatik, stoma tipleri mezomorf, stoma sayısı yaprak alt yüzeyinde üst yüzeye nazaran daha fazladır. Yaprak epidermisleri peltat salgı tüyleri içermektedir. Yaprak ayası kalınlığı inceden kalına doğru sırasıyla O. vulgare L. subsp. hirtum , O. vulgare L. subsp. viride ve O. vulgare L. subsp. vulgare şeklindedir.

Anahtar Kelimeler

Origanum vulgare, Lamiaceae, anatomi

Comparative Anatomy of Origanum vulgare L. (Lamiaceae) Subspecies

Öz

In this study, the anatomical properties of three Origanum vulgare L.(Lamiaceae) subspecies ( O. vulgare L. subsp. hirtum (Link.) Ietswaart, O. vulgare L. subsp. viride (Boiss.) Hayek, O. vulgare L. subsp. vulgare Ietswaart) were investigated comparatively. Sections of roots, stems and leaves were photographed, and then evaluated. Rhisodermis were in outermost part of roots with different thickness. Although the thickness of O. vulgare L. subsp. vulgare is thin and has parenchymatic pith; the central cylinde r of O. vulgare L. subsp. hirtum and O. vulgare L. subsp. viride are lignified completely. Collateral vascular bundles are found in both stems and roots. Stems are four cornered. Unilayer epidermis, 3 - 5 layered collechymatous tissues at the corners, cortex , 1 - 2 layered endodermis, phloem, cambium, xylems at the corners, pith rays and parenchymatic pith cells with starch are located from outer to inner. This part was completely covered by xylem elements. The leaves are different thickness, amphystomatic and have mesomorf type stomata. The stomata in abaxial surfaces are more than in adaxial surfaces. The thickness of the leaf blade shows difference for three subspecies. The leaves bear peltate glandular trichomes on the epidermis.

Anahtar Kelimeler

Origanum vulgare, Lamiaceae, anatomy

Kaynakça

• http://www.kew.org/science-research- data/directory/teams/lamiaceae/index.htm
• Ietswaart, J.H., A Taxonomic Revision of the Genus Origanum, Leiden Universty Press, London, 1980.
• Davis, P.H. (Ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 7, pp. 297-313, Edinburgh University Press, Edinburgh,1982.
• http://apps.kew.org/wcsp/qsearch.do;jsessionid=E3EF5FA E37BD73CE5ECFA0B0C4690342
• Doğu, S., Dinç, M., Endemik Origanum saccatum P.H. Davis (Lamiaceae) Üzerine Anatomik Bir Çalışma, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 18, 2, 45-55, 2011.
• Duman, H., Aytaç, Z., Ekici, M., Karavelioğulları, F. A., Dönmez, A., Duran, A., Three new species (Labiatae) from Turkey, Flora of Mediterranea, 5, 221-228, 1995.
• Temel, M., Tokur, S., Batı Anadolu Bölgesinde yayılış gösteren palinolojik özellikleri, AKÜ Fen Bil. Derg., 8, 1, 1-6, 2008. L.(Lamiaceae) taksonlarının
• Özdemir, F., Pirdal, M., Öztürk, M., Batı Anadolu’da yayılış gösteren bazı endemiklerin morfolojik, anatomik ve ekolojik özellikleri üzerine araştırmalar. IX. Ulusal Biyoloji Kongresi Bildiri Kitabı, Sivas, 141-150, 3, 21-23 Eylül, 1988.
• Balım, A.G., Kesercioğlu, T., Doğu Akdeniz Bölgesinde yayılış gösteren bazı Origanum L. türleri üzerinde sitotaksonomik araştımalar. XIV.Ulusal Biyoloji Kongresi Bildiri Kitabı, Samsun, 1, 277-282, 7-10 Eylül, 1998.
• Skoula, M., Gotsiou, P., Naxakis, G., Johnson, C. B., A Chemotaxonomic sesquiterpenoids in the Genus Origanum (Labiatae), Phytochemistry, 52, 649-657, 1999. on the mono-and
• Sözen, E., Poyraz, İ., Rapid and high quality DNA isolation from Origanum onites for RAPD and ISSR analysis, Z. Naturforsch, 63, 595-598, 2008.
• Valentinia, G., Arnold, N., Bellomaria, B., Arnold, H. J., Study of the anatomy and of the essential oil of Origanum cordifolium, an endemic of Cyprus, J. Ethnopharmacol., 35, 2, 115-122, 1991.
• Başer, K.H.C., Kırımer, N., Tümen, G., Composition of the essential oil of Origanum majorana L. from Turkey, J. Essent. Oil Res., 4, 5, 577-579, 1993.
• Tümen, G., Ermin, N., Özek, T., Başer, K.H.C., Essential oil of Origanum solymicum P.H.Davis. J. Essent. Oil Res., 6, 503-504, 1994.
• Rouquaud, E.,Videla, M.E., Oregano identification by leaf anatomic characters, Revista de la Facultad de Ciencias Agrarias, Universidad Nacional de Cuyo, 33, 2, 97-104, 2001.
• Vrachnakis, T.G., On the epidermal elements of Origanum calcaratum Juss. (Labiatae), Phyton (Horn), 42, 1, 39-67, 2002.
• Ünal, O., Topçuoğlu, Ş.F., Gökçeoğlu, M., Antalya ili için endemik olan Origanum türlerinin biyolojik özellikleri üzerine bir araştırma, Akdeniz Üniv. Ziraat Fak. Derg., 18, 1, 1-14, 2005.
• Temel, M., Tokur, S., Origanum hypericifoilum Schwarz Et Davis ve O. sipyleum L. üzerinde morfolojik, anatomik ve ekolojik araştırmalar, AKÜ Fen Bil. Derg., 6, 2, 83-102, 2006.
• Anisimova, A.G., Demyanova, E.I., Morphological- anatomical features of Origanum vulgare (Lamiaceae) sex forms, Rastitel'nye Resursy, 43, 1, 36-45, 2007.
• Akcin, Ö.E., Özyurt, M. S., Şenel, G., Petiole anatomy of some Lamiaceae taxa., Pak. J. Bot., 43, 3, 1437-1443, 2011.
• Bosabalidis, A.M. , Kokkini, S., Infraspecific variation of leaf anatomy in Origanum vulgare grown wild in Greece, Bot. J. Linn. Soc., 123: 353-362, 1997.
• Temel, M. ve Tokur, S., Origanum onites ve O. majorana (Lamiaceae) türleri üzerinde anatomik, morfolojik ve ekolojik çalışmalar, Bio. Di. Con., 6/2, 123-133, 2013.
• Temel, M., Tokur, S., Endemik iki Origanum L.(Origanum saccatum P. H. Davis ve Origanum solymicum P. H. Davis) (Lamiaceae) türünün anatomik ve morfolojik özellikleri, OT Sist. Bot. Derg., 19, 1, 2012.
• Gönüz, A., Özörgücü, B., An investigation on the morphology, anatomy and ecology of Origanum onites L., Tr. J. of Botany, 23, 19-32, 1999.
• Dönmez, M., Kargıoğlu, M. ve Temel, M., Stachys palustris L.’in Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik Özellikleri, AKÜ Fen Bil. Derg., 11(2), 1-9 (2011).
• Metcalf, C.R., Chalk, L., Anatomy of the Dicotiledons, Oxford University Press, Amen House, London, 1-2, 1957.
• Sezik, E., Demirezer, Ö., Türkiye’de halk ilacı olarak kullanılan bitkiler üzerinde morfolojik ve anatomik araştırmalar IV. Origanum saccatum P.H. Davis, Doğa TU Tıp ve Ecz. Derg., 11, 2, 304-308, 1987.