Bir Halkla İlişkiler Çalışması Olarak Türkiye’de Düzenlenen İlk Güzellik Yarışması

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 587 - 606, 21.01.2019

Gülden Özkan

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.423488

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma, sosyo-kültürel bir yaklaşımla 1929-1933 yılları arasında Cumhuriyet
Gazetesi tarafından düzenlenen güzellik yarışmalarını bir halkla ilişkiler çalışması
olarak ele alarak yapılan ilk yarışmaya ilişkin haber metinlerinin milliyetçi söylem
tarafından nasıl biçimlendirildiği ve yarışmanın bir halkla ilişkiler çalışması olarak
nasıl işlevlendirildiğini ortaya çıkarmak amacını taşımaktadır. Bu amaçla, 1929
yılında düzenlenen ilk güzellik yarışmasının ilan edildiği 4 Şubat 1929 tarihi ile
yarışmanın sonuçlandığı 4 Eylül 1929 tarihleri arasında Cumhuriyet Gazetesinde
yayınlanan ilk sayfa haberleri doküman taraması ile derlenmiş, toplanan verilerden
güzellik yarışmasına dair haber metinleri; milliyetçilik söyleminin temel argümanları
açısından değerlendirilmiş, milliyetçi söylemin yarışmanın anlamına olan etkisi
belirlenmeye çalışılmıştır. İnceleme sonunda “Biz/Onlar İkilemi”, “Diğer Uluslarla
Eşitlik” ve “Kolektif Katılım” kategorilerinin ön plana çıktığı görülmüş, yarışmanın
milli bir mesele olarak konumlandırıldığı, uluslararası güzellik yarışmasına bir Türk
güzeli göndermenin modern milletler arasına girmek ile eşit gösterildiği sonuçlarına
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Halkla İlişkiler, Güzellik Yarışması, Sosyo-kültürel Bakış, Milliyetçi Söylem

The First Beauty Contest Organized in Turkey as a Public Relations Study

Öz

This study aims to reveal how the first news texts regarding the first beauty contest
organized embracing the beauty contests that were organized by the Cumhuriyet
Newspaper with a socio-cultural approach between 1929-1933 as a public
relations study were shaped by the nationalistic discourse and how the contest was
functionalized as a public relations study. For that purpose, the first page news which
was published in the Cumhuriyet Newspaper between 4 February 1929 when the
first beauty contest organized in 1929 was declared and 4 September 1929 when
the contest was concluded were compiled with document screening and among the
data collected, news texts regarding the beauty contest were evaluated in terms of
the basic arguments of the nationalistic discourse and it was tried to determine the
effect of the nationalistic discourse on the meaning of the contest. At the end of the
review, it was observed that categories like “Dilemma of Us/Them”, “Equality with
Other Nations” and “Collective Participation” had come into prominence, the contest
was considered a national issue and sending a Miss Turkey to an international beauty
contest would equal to be among modern nations.

Anahtar Kelimeler

Public Relations, Beauty Contest, Socio-Cultural Perspectıve, Nationalist Discourse

Kaynakça

• Açıkel, F. (2009). Devletin Manevi Şahsiyeti Ve Ulusun Pedagojisi. Tanıl Bora ve Murad Gültekin (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Milliyetçilik. Cilt 4, (s.117-139). İstanbul:İletişim Yayınları.
• Akçam, T. (2009). Türk Ulusal Kimliği Üzerine Bazı Tezler. Tanıl Bora ve Murad Gültekin (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Milliyetçilik. Cilt 4, (s. 53- 62). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Andaç, Ö.U. (2003). Yabancıların Gözüyle Cumhuriyet Türkiye’si (1923-1938). İstanbul: Örgün Yayınevi.
• Anderson, B. (2015). Hayali Cemaatler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bora, T. (2015). Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: Birikim Yayınları.
• Calhoun, C. (2012). Milliyetçilik. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Canpolat, N. (2012). Geçmişten Günümüze Örneklerle Türkiye’de Halkla İlişkilerin Gelişimi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Curtin, P. ve Gaither, K. T. (2005). “Privileging Identity, Difference, and Power: The Circuit of Culture As a Basis for Public Relations Theory.” Journal of Public Relations Research, 17:2, 91-115.
• Duman, D. ve Duman, P. (1997). Kültürel Bir Değişim Aracı Olarak Güzellik Yarışmaları. Toplumsal Tarih Dergisi,42, 20-26.
• Edwards, L. (2006). “Rethinking Power in Public Relations.”, Public Relations Review. 32.3, 229-231.
• Edwards, L. (2012). “Exploring The Role Of Public Relations As A Cultural Intermediary Occupation.” Cultural Sociology, 6 (4), 438-454.
• Edwards, L., Hodges, C. (2011). “Introduction Implacations of a (Radical) SocioCultural Turn in Public Relations Scholarship”, Lee Edwards ve Caroline E.M.
• Hodges (Ed.) Public Relations, Society & Culture (s. 1-14). London:Routledge,
• Erdoğan, İ. (2006). Teori ve Pratikte Halkla İlişkiler. Ankara: Pozitif Yayıncılık.
• Gellner, E. (2013). Uluslar ve Ulusçuluk. İstanbul: Hil Yayınları.
• Habermas, J. (2012). “Öteki” Olmak, “Öteki” İle Yaşamak- Siyaset Kuramı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hobsbawm, E. ve Ranger, T.O. (2013). Geleneğin İcadı. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Hodges, C. (2006). “PRP Culture A Framework for Exploring Public Relations Practitioners as Cultural Intermediaries”, Journal of Communication Management, Vol.10, No.1, 80-93.
• Holtzhausen, D. (2000). Postmodern values in PR, Journal of Public Relations Research, Vol. 12, No. 1, 93-114
• Hutton J. G. (1999). The Definition, Dimensions, and Domain of Public Relations, Public Relations Review, 25 (2), 199-214.
• İşler-Keloğlu, E.İ. (2010). Ulusal Bilincin İnşa Sürecinde Halkla İlişkiler. Nazife Güngör (Der.) Cumhuriyet Döneminde İletişim, Kurumlar, Politikalar. (s. 167- 180). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Kaya, E.E.E. (2010). Cumhuriyetin Gazetesi: Cumhuriyet. Nazife Güngör (Der.) Cumhuriyet Döneminde İletişim, Kurumlar, Politikalar. (s. 51-64). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Kırkpınar, L. (1999). Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın. İzmir: Zeus Yayınları.
• Kotoğlu, M. (2008). Cumhuriyet Türkiye’sinde Eğitim, Kültür, Sanat. Sina Akşit (Yön.) Çağdaş Türkiye 1908-1980 Türkiye Tarihi, Cilt 4, (s.417-519). İstanbul: Cem Yayınları.
• Leitch, S., & Walker, G. (1997). Editorial: Public relations on the edge, Australian Journal of Communication, 24(2), vii-ix.
• Motion, J. ve Leitch, J. (1996). A discursive perspective from New Zealand: Another World View, Public Relations Review, Vol. 22, 297-309
• Munshi, D. (1998). Media Politics And The Asianization of A Polarised İmmigration Debate in New Zealand Australian, Journal of Communication, Vol. 25, No. 1, 97-110
• Özdemir, P.B. (2016). Building a “Modern” and “Western” Image: Miss Turkey Beauty Contests from 1929 to 1933, Public Relations Review, 42 (2016), 759-765.
• Özkan, G. (2018). Halkla İlişkilerin Toplumsal Rolüne İlişkisel Bir Bakış: SosyoKültürel Yaklaşım, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, 73-80.
• Özkırımlı, U. (2016). Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış. İstanbul: Doğu-Batı.
• Pieczka, M. (2002). “Paradigmalar, Sistemler Teorisi ve Halkla İlişkiler.” Jacquie L’Etang, Magda Pieczka (Der.), Halkla İlişkilerde Eleştirel Yaklaşımlar. (s. 215- 260), Ankara: Vadi.
• Smith, A. D. (2016). Milli Kimlik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şanlı, H.K. (2008). A neglected area in Turkey in terms of public relations: the singleparty period and the public relations activities. 6. Communication in Millenium, 2008, İstanbul, Tukey, 825-838.
• Taylor, M., Kent, L.M. (2006). Public relations theory and practice in nation building. C. Botan, V.Hazleton (Ed.), Public Relations Theory II, (s. 341-359). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Topuz, H. (2003). Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Uzun, R. ve Hasdemir, T.A. (2010). Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin Üst Yapı Kurumları: Matbuat Umum Müdürlüğü, Anadolu Ajansı, Radyo. Nazife Güngör (Der.) Cumhuriyet Döneminde İletişim, Kurumlar, Politikalar. (s. 77-100). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• 4 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 5 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 6 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 7 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 8 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 9 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 10 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 11 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 12 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 14 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 15 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 19 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 23 Şubat 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 1 Mart 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 21 Haziran 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 2 Ağustos 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 5 Ağustos 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 20 Ağustos 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 2 Eylül 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 3 Eylül 1929 Cumhuriyet Gazetesi
• 4 Eylül 1929 Cumhuriyet Gazetesi