Tanrı’ya Bağlanma Biçimlerinin Beş Faktör Kişilik Özelliklerine Göre Yordanması

Yıl 2018, Cilt: 32 Sayı: 44, 79 - 98, 30.06.2018

Meryem Berrin Bulut Murat Yıldız

Öz

Bu
çalışmanın temel amacı Tanrı’ya bağlanma biçimleri ile kişilik özellikleri
arasındaki ilişkilerin belirlenmesidir. Araştırmaya 18 – 63 yaş arasında 416
kişi katılmıştır. Katılımcıların %63,13'ü kadınlardan ve %36,87’si erkeklerden
oluşmaktadır. Çalışmaya katılım gönüllülük esasına göre yapılmıştır. Araştırmada
veri toplama araçları olarak Tanrı’ya Bağlanma Ölçeği, Beş Faktörlü Kişilik
Ölçeği ve araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu
kullanılmıştır. Araştırmanın verileri nicel analiz teknikleri yardımıyla
çözümlenmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistik tekniklerinin yanında
çıkarımsal istatistik tekniklerinden korelasyon ve hiyerarşik regresyon
analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, Tanrı’ya güvenli
bağlanma ile Tanrı’ya kaygılı bağlanma arasında pozitif yönde bir ilişki tespit
edilmiştir. Kişilik özelliklerinden uyumluluk ve sorumluluk ile Tanrı’ya
güvenli bağlanma arasında pozitif yönde, sorumluluk ile Tanrı’ya kaygılı
bağlanma arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Beş
faktör kişilik özelliklerinden deneyime açıklık, uyumluluk ve sorumluluk
faktörlerinin Tanrı’ya güvenli bağlanma; sorumluluk faktörünün ise Tanrı’ya
kaygılı bağlanmadaki varyansı anlamlı olarak açıkladığı belirlenmiştir.
Bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

bağlanma, Tanrı, Tanrı’ya bağlanma biçimi, kişilik

Kaynakça

• KAYNAKÇAAINSWORTH, M. D. (1969). Object relations, dependency, and attachment: A theoretical review of the infant-mother relationship. Child Development, 40(4), 969-1025.AINSWORTH, M. D., BLEHAR, M., WATERS, E., & WALL, S. (1978). Patterns of Attachment: A Psychological Study of the Strange Situation. Oxford: Erlbaum.BARTHOLOMEW, K., & HOROWITZ, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: A test of a four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226-244.BENET-MARTİNEZ, V., & JOHN, O. P. (1998). Los cinco grandes across cultures an ethnic groups: Multitrait method analysis of the Big Five in Spanish and English. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 729-750.BOWLBY, J. (1973). Attachment and Loss, Vol II. Separation, Anxiety and Anger. USA: The Tavistock Institute of Human Relations.BURGER, J. M. (2006). Kişilik. Çev. İ. D. Erguvan Sarıoğlu. İstanbul: Kaknüs.ERDOĞRUCA-KORKMAZ, N. (2012). Bağlanma, İnsan - Tanrı İlişkisi ve Psikolojik İyilik Hali. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. HAZAN, C., & SHAVER, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524.HOLMES, J. (1993). John Bowlby & Attachment Theory. London: Routledge.KENT, B. V., BRADSHAW, M., & DOUGHERTY, K. D. (2016). Attachment to God, vocational calling, and worker contentment. Review of Religious Research, 58(3), 343-364.KIRKPATRICK, L. A., & SHAVER, P. R. (1992). An attachment-theoretical approach to romantic love and religious belief. Personality and Social Psychology Bulletin, 18(3), 266-275.KLEIN, M. (1952). Some theoretical conclusions regarding the emotional life of the infant. M.Klein, P.Heimann, S. Isaacs, & J. Riviere, (Eds.) Developments in Psychoanalysis içinde (ss.61-94). London: Hogart. MARUSIC, I., KAMENOV, Z., & JELIC, M. (2011). Personality and attachment to friends. Drustvena Istrazivanja, 20, 1119-1137.McCRAE, R. R., & COSTA, P. T. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81-90.MCGRAW-HILL-EDUCATION (Ed.) (2016). Aklımın Aklı: Psikoloji [Psychsmart; M. Durak, E. Senol-Durak, U. Kocatepe, Çev. Eds.]. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.MINER, M., GHOBARY-BONAB, B., DOWSON, M., & PROCTOR, M. T. (2014). Spiritual attachment in Islam and Christianity. Mental Health, Religion and Culture, 17 (1),79–93.NOFTLE, E. E., & SHAVER, P. R. (2006). Attachment dimensions and the big five personality traits: Associations and comparative ability to predict relationship quality. Journal of Research in Personality, 40, 179-208.NUNNUALLY, J. C., & BERNSTEIN, I. (1994). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.PEARCE, P. (2003). Psychoanalytic / Psychodynamic Developmental Theories. . Chicago: The Open University.ROWATT, W. C., & KIRKPATRICK, L. A. (2002). Two dimensions of attachment to God, and their relation to affect, religiosity, and personality constructs. Journal for the Scientific Study of Religion, 41(4), 637-651.SÜMER, N., & GÜNGÖR, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71-106. SÜMER, N., & SÜMER, H. C. (2005). Beş faktör kişilik özellikleri ölçeği (Yayınlanmamış çalışma).ULU, M. (2016). Kişilik ve Şiddet İlişkisi Üzerine Psikolojik Bir Araştırma. bilimname: Düşünce Platformu (32), 57-81.YILDIZ, M. (2012). Bağlanma kuramı açışından yaşlılık dönemine genel bir bakış. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 36(1), 1-30.