Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Yenilenen Fen Bilimleri Öğretim Programına Yönelik Görüşleri

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 243 - 269, 29.06.2016

Pınar Karaman Pınar Karaman Ayhan Karaman Ayhan Karaman

https://doi.org/10.17556/jef.65883

Cited By: 27

Öz

Yapılandırmacı yaklaşımın, dünya genelindeki eğitim programları üzerindeki
etkisinin son yıllarda hızlı bir şekilde arttığı görülmektedir. Yapılandırmacı
yaklaşımın çeşitli yansımaları, Türkiye’deki eğitim programlarında yapılan reform
hareketlerinde de 2005 yılından itibaren kendisini yoğun bir şekilde hissettirmeye
başlamıştır. 2012 yılında zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılmasıyla birlikte, fen eğitimi
programının bir sonraki yıl yenilenmesi kararlaştırılmıştır. Bu çalışma, fen bilimleri
öğretmenlerinin 2013 yılında yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik
düşüncelerini ortaya çıkarmayı hedeflemiştir. Bu amaçla, bir yaz bilim kampına
başvuran fen bilimleri öğretmenlerine yapılandırılmış açık uçlu bir ölçme aracı uygulanmıştır.
Elde edilen nitel veriler içerik analizi yaklaşımı kullanılarak analiz
edilmiştir. Araştırma sonucunda, fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen öğretim
programı hakkında hem olumlu hem de olumsuz düşüncelere sahip olduğu görülmüştür.
Birçok öğretmen yenilenen programın daha sade ve anlaşılır olmasını olumlu
bir gelişme olarak değerlendirmiştir. Ayrıca yeni programın etkinliklere dayalı
öğrenme sürecine ve araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim yaklaşımına verdiği özel
önem, öğretmenler tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Diğer taraftan, kalabalık
sınıflar ve laboratuvarlardaki yetersiz kaynaklar, programda yer alan öğrenci merkezli
etkinliklerin uygulanmasının önündeki en önemli engeller arasında gösterilmiş-
tir. Öğretmenlere yeni programla ilgili yeterli eğitimin verilmemesi ve yeni programın
ilgili paydaşlarca (öğretmenler, öğrenciler, veliler ve yöneticiler) yeterince anla-
şılmaması, katılımcı öğretmenler tarafından eleştiri konusu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hizmet-içi Fen Bilimleri Öğretmenleri, Fen Bilimleri Eğitimi Programı, Öğretmen Algıları

Kaynakça

• Akıncı, B., Uzun, N. Ve Kışoğlu, M. (2015). Fen bilimleri öğretmenlerinin meslekte karşılaştıkları problemler ve fen öğretiminde yaşadıkları zorluklar. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1189-1215.
• Akmaz, B. ve Kapucu, S. (2014). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar) Öğretim Programının Güçlü ve Zayıf Yönleri Hakkındaki Görüşleri. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Adana.
• Anderson, R. D. (2002). Reforming science teaching: What research says about inquiry. Journal of Science Teacher Education, 13(1), 1–12.
• Arsal, Z. (2012). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Yapılandırmacılık İlkelerine Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(3), 1-14.
• Aydın, S. ve Çakıroğlu, J. (2010). İlköğretim Fen Bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri: Ankara örneği. İlköğretim Online, 9(1), 301-315.
• Bayram, Z. (2015). Öğretmen Adaylarının Rehberli Sorgulamaya Dayalı Fen Etkinlikleri Tasarlarken Karşılaştıkları Zorlukların İncelenmesi. [in Turkish]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], 30(2), 15-29.
• Berkant, H.G. ve Kankılıç, D. (2014). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. 11.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Adana.
• Birgin, O. (2003). Bilgisayar destekli bireysel gelişim dosyasının uygulanabilirliğinin araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Çıray, F., Küçükyılmaz E.A. ve Güven M. (2015). Ortaokullar için güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Dicle üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 31-56.
• Çelik, F. (2006). Türk Eğitim Sisteminde Hedefler ve Hedef Belirlemede Yeni Yönelimler, Burdur Eğitim Fakültesi, Sayı 11, Sayfa 1- 15.
• Demirel, Ö. ( 2005), Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme, Ankara: Pegem A Yayıncılık. ,
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Işık, Ö. (2014). Gelişmiş ülkelerde ortak olan ilköğretim fen ve teknoloji dersi hedeflerine Türkiye’de ulaşma düzeyi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karatay, R., Timur, S. & Timur, B. (2013). 2005 ve 2013 Yılı Fen Dersi Öğretim Programlarının Karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (15): 233-264.
• Kartallıoğlu, F. (2005). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulandığı Pilot Okullardaki Öğretmenlerin Yeni Program ve Pilot Çalışmalar Hakkındaki Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu, Türkiye.
• Kubat, U. (2015). Beşinci sınıf fen bilimleri öğretim programının içerik ve kazanım ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (11), 1061-1070.
• Lee, Y. (2003). An investigation of Taiwanese graduate students’ of civic scientific literacy (Doctoral dissertation). Retrieved January 2, 2016 from http://repositories.lib.utexas.edu/bitstream/handle/2152/740/leey039.pdf?sequence=2
• Maharg, P. (2000). Rogers, constructivism and jurisprudence: Educational critique and the legal curriculum. International Journal of the Legal Profession, 7(3), 189-203.
• Metin, M. (2013). Öğretmenlerin performans görevlerini hazırlarken ve uygularken karşılaştığı sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1645-1673.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2004). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 4. ve 5. sınıf öğretim programı, Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005a), Fen ve Teknoloji Dersi Özel İhtisas Komisyonu 4.– 5. Sınıf Öğretim Programı-41 No’lu İlköğretim Programları Tanıtım Semineri-Mart. Esenköy, Fen ve Teknoloji Öğretim Programı, Kaynak CD.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005b). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı:Ankara. Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2012). 12 Yıl Zorunlu Eğitim Sorular-Cevaplar, Ankara. [Online]: http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2012/12Yil_Soru_Cevaplar.pdf adresinden 27 Aralık 2015 tarihinde indirilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (3, 4, 5,6,7 ve 8. Sınıflar). MEB Yayınları, Ankara.
• Öz, B. (2007). 2001 İlköğretim fen bilgisi dersi ve 2005 ilköğretim fen bilimleri dersi programlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Özcan, H. ve Küçükoğlu, M. (2014). 2004 ve 2013 Fen Öğretim Programlarının Kazanımlar Açısından Karşılaştırılmasına Yönelik Öğretmen Görüşleri. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Adana.
• Özyurt, Y., Bahar, M. ve Nartgün, Z. (2014). Fen Bilimleri dersi öğretim programlarının (2005-2013) Ölçme ve Değerlendirme Anlayışlarının Karşılaştırılması ve 5. sınıf ders kitaplarına yansımaları. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Adana.
• Patton, M. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. Thousand Oaks (California): Sage.
• Sönmez, V. (2005). Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Öğretmen Kılavuzu, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Süzük, E., & Bekiroğlu, F. (2012). Pre-service physics teachers’ intentions toward classroom assessment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 69(107), 854-863.
• Yager, R. (1991). The constructivist learning model, towards real reform in science education. The Science Teacher, 58 (6), 52-57.
• Yangın, S. (2007). 2004 öğretim programı çerçevesinde ilköğretimde fen bilimleri dersinin öğretimine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yayla, G. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin tecrübeleriyle alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz yeterlikleri arasındaki ilişki. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, Antalya-Turkey.
• Yeşilyurt, E. (2012). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan ölçme değerlendirme yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2), 1183-1205.
• Yildirim, A., & Simsek, H. (2005). Qualitative research methods in the social sciences. Ankara: Seckin publishing.