BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA OSMANLI DEVLETİ’NİN KAZANIMLARI

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 21 - 32, 15.06.2018

Necati Fahri Taş

Öz

İtilâf
devletleri safında Birinci Dünya Savaşı’na giren Osmanlı Devleti, bu savaştan
yenik çıtı. XV. ve XVII. asrın güçlü devleti, bu savaş sonrasında ömrünü
tamamladı.

Osmanlı Devleti, özellikle eğitim alanında çağın
gelişmelerine ayak uyduramadığı için dünyanın gerisinde kaldı. Bu geri kalış, birçok dış ilişkinin de za`afa uğramasına sebep oldu.
Sanâyi`leşen ülkeler, el atamadıkları Osmanlı topraklarını pazar yapabilmek için kıyasıya bir yarışın içine girdi. Bu yarış, ülkelerin denge politikaları gütmesine ve Osmanlı
Devleti’nin de bu denge politikası çerçevesinde
varlığını devam ettirmesine sebep oldu.

Varlığını başka ülkelerin dengesine göre sürdüren bir ülkenin daha uzun yaşaması zaten mümkün değildi.
Birinci Dünya Savaşı bu denge politikasının sona ermesine sebep oldu.

Osmanlı Devleti, bu savaşta birçok kayıp vermesine rağmen, kazandığı değerler de oldu.

Anahtar Kelimeler

Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı, Devlet, Savaş

Kaynakça

• ARMAOĞLU, Fahir H., Siyasî Tarih 1789-1960, Ankara 1973. AMUZEGAR, Jahangır, Managıng The Oil Wealth Opec’s Windfalls and Pitfalls, London 2001. Aspirations et Agissement Revolutionnaires des Comités Arménien avant et aprés la Proclamation de la Constitution Ottomane, Costantinople 1917 BİLGENOĞLU, Ali, Osmanlı Devleti’nde Arap Milliyetçi Cemiyetler, BOZKURT, Gülnihal, Alman-İngiliz Belgelerinin ve Siyasî Gelişmelerin Işığı Altında Gayrımüslim OsmanlıVatandaşlarının Hukukî Durumu, TTK, Ankara 1989. Dip not. 3. DEMİR, Haki, Medrese Meselesi, http://www.fikirteknesi.com/ (26. 08. 2014) DJUVARA, T. G. , Cent Projets de Partage de la Turquie, 1281-1913, Paris 1914. Düstur, 1. Tertip, c. 2, Matbaa-i amire 1289, s. 938-961. ELİAÇIK, Recep İhsan, Adalet Devleti, İst. 2011. EMECEN, Ferudun Mustafa, Osmanlı Devleti ve Medeniyet Tarihi, I., İRCİCA, 1994 FEIGL, Erich, “Milli Kilisesinin Zaferi ve Trajedisi” ERMENİ ARAŞTIRMALARI, Sayı 2, Haziran-Temmuz-Ağustos 2001 Gürsoy, Bedri, “100. Yılında Düyun-u Umumiye İdaresi Üzerinde Bir Değerlendirme”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Ord. Prof. Şükrü Baban'a Armağan İstanbul 1984. HAMİTOĞULLARI, Beşir, “İktisadî Sistemimizin Oluşmasında Lozan Andlaşmasının Etkileri”, Lozan’ın 50. Yılına Armağan, İstanbul 1978. HOCAOĞLU, Mehmet, Arşiv Vesikalarıyla Tarihte Ermeni Mezalimi ve Ermeniler, İstanbul 1976. İnalcık, Halil, Osmanlı Döneminde Kapitülasyonların karekter ve mahiyeti, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (TDVİA), c. 22, İstanbul 2000. Küçük, Cevdet-Tevfik Ertüzün, “Düyûn-ı Umumiyye”, (TDVİA), C. 10, İstanbul 1994. Kurdakul, Necdet, Tanzimat Dönemi Basınında Siyasal ve Anayasal Fikir Hareketleri, Ankara 2000. KARACA, Ali, Anadolu Islâhatı ve Ahmet Şakir Paşa (1838-1899), İstanbul 1993. KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, c. 5, TTK, 1983. KARPAT, Kemal H., Osmanlı Nüfusu 1830-1914, Timaş yay. 2010. KUTAY, Cemal, Türkiye İstiklal ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi, c. 2, İstanbul 1980, MANDELSTAM, Andrés, Le Sort de l’Empire Ottoman, Paris 1917. ÖZTUNA, Yılmaz, II. Abdülhamîd Zamânı ve Şahsiyeti, İstanbul. 2008. SASAKİ, Yoshiaki, Bay Sasaki’nin Hatıraları, 2013. SAKAOĞLU, Necdet, 20. Yüzyıl Başında Osmanlı Coğrafyası, 1907-1908. 2007. SARAÇ, Tahsin, Büyük Fransızca Türkçe Sözlük, Grand Dictionnaires Français-Turc, İstanbul 1989. Smythe, Dana Renee, Remembering the Forgotten Genocide: Armenia in the First World War, East Tennessee State University, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ağustos 2001. TANERİ, Aydın, Türk Devlet Geleneği Dün-Bugün, MEB yay. İstanbul 1993. TAŞ, Necati Fahri, Osmanlı-Ermeni İlişkileri 1912-1914 (Vilâyat-ı Şarkiyye Islâhatı), Erzurum 2006. Türkiye Nüfusu, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Türk Ocakları Merkez Heyeti Matbaası 1928. URAS, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbul 1976. YALÇIN, Osman, Son Bin Yılda Doğu ve Batı Medeniyetlerinin İktisadî Yapılarının DeğişimiÜzerineBir Deneme. TASSS. 2012.