1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ’NİN ABD’NİN ORTADOĞU POLİTİKASINA ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 65, 50 - 61, 11.01.2018

Süleyman Çağrı Güzel

https://doi.org/10.17755/esosder.332110

Öz

Soğuk Savaş
süreci boyunca ve sonrasında ABD’nin Ortadoğu’daki en önemli hedefleri
İsrail’in güvenliğini sağlamak ile birlikte dünya enerji kaynaklarının büyük
bölümünü barındıran bu bölgedeki etkinliğini sürdürmek olmuştur. Bu bağlamda
İran’da 1979 yılında halk desteğiyle gerçekleştirilen devrimin, ABD’nin
Ortadoğu’daki çıkarları açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkardığı su götürmez
bir gerçektir. Devrimle birlikte ABD Ortadoğu’daki en önemli müttefiklerinden
birisi olan İran’ı kaybetmiş, İsrail’in ve petrol bölgesinin güvenliği tehlikeye
girmiştir. Ayrıca siyasal İslam güçlenmiş ve Ortadoğu’daki antiemperyalist
İslami söylem tahkim edilmiştir. Bu çalışmada İran İslam Devrimi’nin ABD’nin
Ortadoğu politikalarına etkisi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İran İslam Devrimi, ABD’nin Ortadoğu politikası, siyasal İslam, enerji güvenliği

Kaynakça

• ALTUNIŞIK, Meliha, Ortadoğu ve ABD: Yeni Bir Döneme Girilirken, Ortadoğu Etütleri, Temmuz 2009, Cilt 1., Sayı. 1. ss. 69-81.
• ARI, Tayyar; Irak, İran ve ABD: Önleyici Savaş, Petrol ve Hegemonya, Alfa Yayınları, İstanbul, 2004.
• BEN-BEIR, Alon, Negotioating Strategy to Prevent a Nuclear Iran, International Journal on World Peace, Vol. 26, No. 1, 2009, pp. 69-89.
• CONGRESSIONAL DIGEST, November, Vol. 94, No. 9, 2015.
• ÇELİKKANAT, Ersin, 11 Eylül Sonrası ABD İran İlişkileri ve Siyasi Boyutta Türkiye’ye Etkileri, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Sayı. 6, 2007. ss. 123-152.
• DALACOURA, Katerina, “US Foreign Policy and Democracy Promotion in the Middle East: Theoretical Perspectives and Policy Recommendations”, Ortadoğu Etütleri, Vol. 2, No. 3, 2010, ss. 57-76.
• GÜNDOĞAN, Ünal, Geçmişten Bugüne İran İslam Devrimi: Genel Değerlendirme, Ortadoğu Analiz, Cilt. 3, Sayı. 29, 2011, s. 93-99.
• GÜNDOĞAN, Ünal, İran İslam Devrimi’nin Ortadoğu Dengelerine Etkisi, Ortadoğu Analiz, Cilt. 3, Sayı. 30, 2011, s. 68.Ünal GÜNDOĞAN, 2011, ss. 67-73.
• KURT, Selim, “Soğuk Savaş Sonrası ABD’nin Ortadoğu Politikası”, Tarih Okulu Dergisi, Yıl. 7, Sayı. 19, 2014. ss. 167-196.
• ÖZCAN, Nihat Ali, İran Sorununun Geleceği, Senaryolar, Bölgesel Etkiler ve Türkiye’ye Öneriler, Tepav Ortadoğu Çalışmaları I, Haziran 2006.
• SANDER, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, İmge Kitabevi, Ankara, 2013.
• SARI, İsmail, 1979 Devrimi Sonrası İran’ın Rejim Paradigması ve Dış Politika Yönelimleri, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, Cilt. 2, Sayı. 1, 2015, ss. 95-135.
• SELAMOĞLU, Ayfer, ABD’nin Büyük Ortadoğu Politikası ve Küresel Yansımaları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007.
• SİNKAYA, Bayram, Devrimci Ordu ve Siyaset: İslam Devrimi Muhafızları Ordusu Örneği, Ortadoğu Etütleri, Cilt. 3, Sayı. 1, 2011, ss. 123-155. TAFLIOĞLU, M. Serkan, Humeyni İran İslam Devrimi: Şah Nasıl Mat Oldu?, Kripto Kitaplar, Ankara, 2010.