Gen İdentifikasyonu ve DNA Kütüphanelerinin Oluşturulması

Yıl 2016, Cilt: 27 Sayı: 1, 63 - 67, 15.06.2016

Gülseren Yıldız Öz Vahdettin Altunok

https://doi.org/10.35864/evmd.514189

Öz

Genetik çalışmalar 1865 yılında Gregor Mendel tarafından başlatılmıştır. Günümüzde de tüm dünyada bilim

adamları tarafından büyük bir hızla devam ettirilmektedir. Genetik bir çalışma, üzerinde çalışılacak gen bölgesinin

izolasyonu ile başlamaktadır. Bir gen bir kere izole edildikten sonra o gen üzerinde yapılacak işlemlerin sınırı yoktur.

DNA ve RNA düzeyinde yapılan genetik çalışmalarda, genler tek başına ya da genlerin birbirleri ile olan etkileşimleri

incelenerek tedavi yöntemleri geliştirilmeye çalışılmaktadır. Bilim adamları, izole edilen genler veya DNA parçaları

için saklama yöntemleri araştırmaktadır. Bu yöntemlerden biri de DNA kütüphanesi oluşturmaktır. DNA kütüphanelerinin

kurulmasıyla, kütüphanelerdeki kitaplar gibi DNA koleksiyonu ve deposunun oluşturulması amaçlanmaktadır.

DNA kütüphaneleri; kanserde, nöroloji ve göz hastalıkları gibi alanlarda gen tedavisi çalışmalarında kullanılmaktadır.

Ayrıca, rekombinant ilaçların bulunmasında, besin maddesi olarak ihtiyaç duyulan bazı proteinlerin üretilmesinde, çeşitli

genlerin moleküler düzeyde tanımlandığı biyoteknolojik çalışmalarda, gen izolasyonu ve DNA kütüphanesi oluşturma

yöntemine başvurulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

DNA kütüphanesi, gen izolasyonu, klonlama

Kaynakça

• 1. Alwine JC, Kemp DJ, Stark GR, (1977). Method for detection of specific RNAs in agarose gels by transfer to diazobenzyloxymethyl-paper and hybridization with DNA probes. Proc Natl Acad Sci, 74 12, 5350-5354.
• 2. Babaoğlu M, (1999). Bitkilerde gen transferi teknikleri. Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Dergisi, 322, 24-26.
• 3. Bhattacharya SS., Wright AF., Clayton JF., Price WH., Philips CI., McKeown CME., Jay M., Bird AC., Pearson PL., Southern EM., Evans HJ., 1984. Close genetic linkage between X-linked retinitis pigmentosa and a restriction fragment length polymorphism identified by recombinant DNA probe L1.28. Nature, 309, 253-255.
• 4. Brown TA, (2009). Gen klonlama ve DNA analizi (gene cloning& DNA analysis, an introduction). Beşinci Baskıdan Çeviri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• 5. Chen BY, Janes HW, (2002). PCR clonning protocols. 2. Edition, New Jersey, Human Pres.
• 6. Güran Ş, (2011). Moleküler biyoloji ve genetikteki gelişmelerin ışığında göz hastalıklarında ileri tanı ve tedavi. Gülhane Tıp Dergisi, 53, 74-76.
• 7. Huang Z, Petty JT, O’Quinn B, Longmire JL, Brown NC, Jett JH, Keller RA, (1996). Large DNA fragment sizing by flow cytometry: application to the characterization of P1 artificial chromosome (PAC) clones. Nucleic Acids Research, 24 (21), 4202- 4209.
• 8. Jodge J, Lund PA, Minchin S, (2007). Gene cloning, principles and applications. NewYork, Taylor&Francis Group, 85-116.
• 9. Kumlay AM, Dursun A, (2003). Bitki genetik mühendisliği ve ekonomik öneme sahip bazı bitkilerde genetik mühendisliği uygulamaları. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 34 (2), 209-216.
• 10. Lluch MC, Jofre J, Muniesa M, (2011). Antibiotic resistance genes in the bacteriophage DNA fraction of enviromental samples. Plos one, 6 3:e17549.
• 11. Lüleyap HÜ, (2008). Moleküler genetiğin esasları. Birinci Baskı. Nobel kitabevi, Adana.
• 12. Temizkan G, Arda N, (1999). Moleküler biyolojide kullanılan yöntemler. İkinci Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• 13. Türkyılmaz S, Esendal ÖM, (2002). Polimeraz zincir reaksyonu ve mikrobiyolojide kullanım alanları. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 8 (1), 71-76.
• 14. Ulutin T, (2005). İnsan genom projesi. Moleküler Hematoloji ve Sitogenetik Alt Komitesi, Temel Moleküler Hematoloji Kursu. 70-72, Mersin, Türkiye.
• 15. Yıldırım A, Kandemir N, Karadağ Y, Sakin MA, (2010). Genetik. İkinci Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.