Atık Bor İçeren Asfalt Betonlarının Performanslarının Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 30 Sayı: 2, 185 - 192, 19.09.2018

Mustafa Keskin Murat Karacasu

Öz

Son yıllarda küresel ısınmanın da etkileriyle geri dönüşüm kavramı her alanda olduğu gibi inşaat mühendisliği alanında da çok önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Yol mühendisleri geri dönüştürülebilir atık malzemeler ile asfalt betonu üretiminde bilimsel çalışmalar yapmakta ve çalışmalarını şantiye ortamında da uygulamaktadırlar. Bu çalışmanın amacı da çevre kirliliğine yol açan atık depolarının geri dönüştürülebilir bir halde asfalt betonu üretiminde kullanılmasının yollarını aramaktır. Dünya bor minerali rezervinin yaklaşık %70’lik bir dilimini bünyesinde barındıran Eskişehir ve çevre illerde oluşan atık borun yol inşaatı sektörünün hizmetine sokulması amaçlanmaktadır. Çalışmada 1.18mm’lik elek altında kalan ince ve filler malzemenin yerine, değişik oranlarda (%5, %10 ve %15) Öğütülmüş Atık Bor (ÖAB), Etibor-48 (Boraks Pentahidrat) (BP) ve Etibor-68 (Susuz Boraks) (SB) malzemeler kullanarak elde edilen asfalt beton numunelerinin performansları araştırılmıştır. Deney sonuçlara göre; üç malzemenin de kullanımının gerekli şartnamelere uygun olduğu ispatlanmıştır. Bor atığı kullanımı ile çevresel kirlilik önlenebilecek ve sürdürülebilir yaşam sağlanabilecektir.

Son yıllarda küresel ısınmanın da
etkileriyle geri dönüşüm kavramı her alanda olduğu gibi inşaat mühendisliği
alanında da çok önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Yol mühendisleri geri
dönüştürülebilir atık malzemeler ile asfalt betonu üretiminde bilimsel çalışmalar
yapmakta ve çalışmalarını şantiye ortamında da uygulamaktadırlar. Bu çalışmanın
amacı da çevre kirliliğine yol açan atık depolarının geri dönüştürülebilir bir
halde asfalt betonu üretiminde kullanılmasının yollarını aramaktır. Dünya bor
minerali rezervinin yaklaşık %70’lik bir dilimini bünyesinde barındıran
Eskişehir ve çevre illerde oluşan atık borun yol inşaatı sektörünün hizmetine
sokulması amaçlanmaktadır. Çalışmada 1.18mm’lik elek altında kalan ince ve
filler malzemenin yerine, değişik oranlarda (%5, %10 ve %15) Öğütülmüş Atık Bor
(ÖAB), Etibor-48 (Boraks Pentahidrat) (BP) ve Etibor-68 (Susuz Boraks) (SB)
malzemeler kullanarak elde edilen asfalt beton numunelerinin performansları
araştırılmıştır. Deney sonuçlara göre; üç malzemenin de kullanımının gerekli
şartnamelere uygun olduğu ispatlanmıştır. Bor atığı kullanımı ile çevresel
kirlilik önlenebilecek ve sürdürülebilir yaşam sağlanabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Asfalt Betonu, Bor, Atık, Sürdürülebilir Yaşam

Kaynakça

• 1. Recycling. Encyclopædia Britannica (2018). 2. Banar, M., Güney, Y., Özkan, A., Günkaya, Z., Bayrakcı, E. and Ulutaş, D. (2016). Utilisation of waste clay from boron production as a landfill liner material. Int. J. Mining, Reclam. Environ. 200: 1–17. 3. Karasu, B., Kaya, G., Yurdakul, H. (2002). Etibor Kırka Boraks İşletmesi konsantre ve türev atıklarının duvar karosu bünye özelliklerine etkisi. 1.Uluslararası Bor Sempozyumu, (3-4 Ekim 2002) Bildirileri, Kütahya, 224-228. 4. Oruç, F., Sabah, E., Erkan E. (2004). Türkiye'de Bor Atıklarını Sektörel Bazda Değerlendirme Stratejileri. 2.Uluslararası Bor Sempozyumu, (23-25 Eylül 2004) Bildirileri, Eskişehir, 385-393. 5. Karacasu, M., Koyuncu, H., Bakış, R., Taşpolat, L.T., Yılmaz, G. (2004). The use of Borax, Sepiolite, Zeolite, Waste Meerschaum and Contaminated River Sediment in Asphalt Concrete Mixtures. 2.Uluslararası Bor Sempozyumu, (23-25 Eylül 2004) Bildirileri, Eskişehir, 441-447. 6. Kütük-Sert, T. & Kütük, S. (2013). Physical and Marshall Properties of Borogypsum Used as Filler Aggregate in Asphalt Concrete. J. Mater. Civ. Eng. 25(2):266–273. 7. Oruç, Ş., Yılmaz, B. & Sancak, K. (2016). Effect of boron-containing additives on rheological properties of asphalt binder. Road Mater. Pavement Des. 17(4):810–824. 8. Gürer, C. & Selman, G. Ş. (2016). Investigation of properties of asphalt concrete containing boron waste as mineral filler. Medziagotyra 22(1):118–125. 9. Zhang, Y. et al. (2016). Reuse of boron waste as an additive in road base material. Materials (Basel). 9:1-15. 10. Karacasu, M. (2016). Yol Üstyapı Deneyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 207s. 11. Keskin, M. (2011). Superpave ve Marshall dizayn yöntemleri ile üretilmiş asfalt numunelerin fiziksel ve mekanik özelliklerindeki farklılıkların belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 280s.