Loanwords in Kitab Al-Idrak Li Lisan Al-Atrak

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 11, 53 - 66, 01.09.2012

Musa Salan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

KİTABÜ’L-İDRAK Lİ LİSÂNİ’L-ETRÂK’TE ALINTI KELİMELER

Öz

Bir dilde alıntı kelimelerin tespiti o dilin hem öz söz varlığını ortaya çıkarmak hem de o dili konuşan milletin geçmişte hangi topluluklarla kültürel ve siyasal ilişkiler içerisinde olduğunu görmek açısından önemlidir. Türkçe sözlükçülük tarihinin en velut dönemlerinden biri MemlûkKıpçak sahasıdır. Bu sahanın Türkçe öğretimi amacıyla yazılmış sözlüklerinde, alıntılar kimi müelliflerce titizlikle belirtilip orijinal şekilleri ortaya konurken, kimi müelliflerce ise Türkçe kabul edilmiştir. Bu çalışmada ise Memlûk sahasının önde gelen filologlarından Ebû Hayyân’ın önemli eseri Kitabü’l-İdrak li Lisâni’l-Etrâk’te alıntılar ele alınıp kökenleri aydınlatılacaktır

Anahtar Kelimeler

Kitabü’l-İdrak li Lisani’l-Etrak, Alıntı Kelime, Ödünç Kelime, Kod

Kaynakça

• ATALAY, Besim (1945), Ettuhfet-üz-Zekiyye fil-Lûgat-it-Türkiyye, TDK Yayınları, İstanbul.
• BAALBAKI, Rohi (1995), Al-Mawrid – A Modern Arabic-English Dictionary, Beyrut.
• CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford.
• DANKOFF, Robert (1995), Armenian Loanwords in Turkish, Wiesbaden.
• DLT = ATALAY, Besim (2006), Divanü Lûgat-it-Türk (Çeviri) I-II-III-IV, TDK Yayınları, Ankara.
• DOERFER, Gerhard (1965), Türkische und Mongolische Elemente im Neupersichen, Band II, Wiesbaden.
• DS= Derleme Sözlüğü IX (L-R), TDK Yay., Ankara.
• EREN, Hasan (1999), Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, İstanbul.
• ERMERS, Robert (1999), Arabic Grammars of Turkic, The Arabic Linguistic Model Applied to Foreign Languages & Translation of Abû Hayyân al-‘Andalusî’s Kitâb al-‘Idrâk li-Lisân al-Atrâk, Leiden- Boston-Köln.
• GÜLENSOY, Tuncer (1995), Türkçe Yer Adları Kılavuzu, TDK Yay., Ankara.
• GÜLENSOY, Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü - Etimolojik Sözlük Denemesi I (A-N), II (O-Z), TDK Yayınları, Ankara.
• HAMILTON, James Russel (1998), İyi Prens Kötü Prens Öyküsü (Çev.: Vedat KÖKEN), TDK Yay., Ankara.
• JOHANSON, Lars (2003), Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler (Çev.: Nurettin DEMİR), TDK Yay., Ankara.
• Kİ = CAFEROĞLU, Ahmet (1931), Abû Hayyân - Kitâb al-İdrâk li-lisân al-Atrâk, İstanbul Evkaf Matbaası, İstanbul.
• KTS = TOPARLI, Recep vd. (2007), Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, TDK Yay., Ankara.
• LESSING, Ferdinand (1960), A Mongolian-English Dictionary, Berkeley And Los Angeles.
• NİŞANYAN, Sevan (2007), Sözlerin Soyağacı Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, Adam Yayınları, Genişletilmiş 3. Basım, İstanbul.
• ÖZYETGİN, A. Melek (2001), Ebū Hayyān Kitābu’l-İdrāk li Lisāni’l-Etrāk – Fiil: Tarihî-Karşılaştırmalı Bir Gramer ve Sözlük Denemesi, KÖKSAV, Ankara.
• RADLOFF, W. (1899), Opıt’ Slovarya Tyurskih Nareçiy / Versuch Eines Wörterbuches Der Türk- Dialecte, St. Petersbourg.
• STEINGASS, F. (1998), A Comprehensive Persian-English Dictionary, Beirut.
• THOMASON, Sarah G. (2001), Language Contact, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• TIETZE, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati Cilt 1 ( A-E ), Simurg Yay., İstanbul.
• TS = Türkçe Sözlük (2009), TDK Yay. Ankara.
• TOPARLI, Recep (2000), Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî, TDK Yay., Ankara.
• WEHR, Hans (1995), A Dictionary of Modern Written Arabic, New York.