Printed Works of the Lithuanian Tatar Turks at the Oriental Languages Centre of Vilnius University Library

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 14, 47 - 66, 01.03.2014

Emine Atmaca

Öz

Lithuanian Tatar Turks immigrated due to political and geographical reasons to Great Principality of Lithuania the from the Crimea-Ukraine century XIV. Lithuanian Tatar Turks, have forgotten Tatars of Turkish the end of the XVI century the beginning of the XVII century. They have forgotten because of various reasons. However, the Lithuanian Tatars, the Turks were able to keep the religion of Islam which is a religion of their ancestors. Both the manuscript and the printed works used the Tatar Turkish as the language of prayer. In this article, introduced printed works belongs to Lithuanian Tatar Turks at the Oriental Languages Centre of Vilnius University Library. Finally information is given about the contents of these works

Anahtar Kelimeler

Lithuanian, Tatar Turkish, Lithuanian Tatars Turks, printed works

Vilnius Üniversitesi Kütüphanesinin Oryantalistik Merkezindeki Litvanya Tatar Türklerine Ait Matbu Eserler

Öz

Litvanya Tatar Türkleri, Litvanya Büyük Prensliği’ne siyasî, coğrafî ve özellikle de politik nedenler yüzünden Ukrayna Kırım’dan XIV. yüzyılın sonlarında göç etmiş Tatar Türkleridir. Litvanya Tatar Türkleri, Tatar Türkçesini XVI. yüzyılın sonu XVII. yüzyılın başlarından itibaren Hıristiyan Litvanya kadınlarıyla evlenmeleri, bulundukları coğrafyada sosyal açıdan bir bütünlük oluşturmamaları ve sayıca çok az olmaları gibi sebepler yüzünden unutmuşlardır. Ancak Litvanya Tatar Türkleri, atalarının dini olan İslam dinini korumuşlar hem yazma hem de matbu eserlerinde dua dili olarak Tatar Türkçesini kullanmışlardır. Bu makalede, Litvanya Vilnius Üniversitesi Kütüphanesinin Oryantalistik Merkezindeki Litvanya Tatar Türklerine ait matbu eserler tanıtılmış ve bu eserlerin içerikleri hakkında bilgi verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Litvanya, Litvanya Tatar Türkleri, Tatar Türkçesi, matbu eser

Kaynakça

• ABRAHAMOWİCZ, Zygmunt (1987), “Polonya’da Türkoloji Başarıları ve Gelecekteki Gelişimi İle İlgili Bazı Sorunlar”, (Çev. Tüten Özkaya), Belleten, LI, (200), 1003-1026.
• Alma Mater Vılnensıs (2012), Vilniaus Universiteto İstorijos Bruožai, Kolektyvınė Monografıja Antras Pataısytas İr Papıldytas Leıdımas, Vilniaus Universiteto Leidykla.
• ALTINKAYNAK, Erdoğan (2010), “Haci Serayya Şapşal”, Uluslararası Karay Çalışmaları Sempozyu- mu Bildirileri, (5-8 Nisan 2010), Bilecik-Türkiye.
• ARIK, Sabire (2004), Polonya Kralı Jan III. Sobieski ve Hükümdarlığında Osmanlı Lehistan İlişkileri (1674-1696), Ankara (AÜSBE. Doktora Tezi).
• ARIK, Sabire (2008), “Polonya-Litvanya Tatar Türkleri (Lipkalar)”, Ankara: Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 5 Sayı 3 (Eylül 2008), 156-161.
• ARIK, Sabire (2010), “Polonya Topraklarında Yaşayan Karaylar (Karaim)”, Uluslararası Karay Çalışmaları Sempozyumu Bildirileri, 5-8 Nisan, Bilecik- Türkiye.
• ATMACA, Emine (2013a), “Vilnius Üniversitesinde “Uluslararası Türk Tarihi ve Kültürü Sem- pozyumu” Yapıldı”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı: 2/3, 221-243.
• ATMACA, Emine (2013b), “Litvanya Tatar Türklerine Ait Hamailler ve Nemėžis Köyünde Bulu- nan İki Hamail”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı: 2/4, 147-180.
• BASKAKOV N. A. - M. S. TİNFOVİÇ (1973), “Sergey Markoviç Şapşal” (Çev. Rahat ABDİYEVA), Sovyetskaya Turkologiya, No: 3, s. 119-121, Moskova.
• DEVELLİOĞLU, Ferit (1999), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
• GÖKBİLGİN M. Tayyib (1971), Lehistan Tatarları hakkında bir risale “Risale-i Tatar-ı Leh”, Edebiyat Fakültesi Matbaası.
• GÜLLÜDAĞ Nesrin-Galina Miškinienė (2008), Litvanya Tatarlarına Ait El Yazmalarından Türkçe- Lehçe Kılavuz (yıl 1840), Vilnius-Litvanya: Litvan Dili Enstitüsü,.
• GÜNDÜZ, Ahmet (2012), “Salnâmelere Göre Kırşehir Sancağı Hakkında Bilgiler (1873-1910) (Coğrafyası, Tarihi, Nüfusu, Nahiye ve Kazaları)”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, Summer, p. 1373- 1393.
• Hıstory Vılnıus Unıversty (1979), The Vancas Kapsukas Unıversıty of Vilnius, Vilnius Mokslas Publishers.
• MEJOR, Marek (2009), “Earlyhistory of Oriental studies at Vilnius University”, Acta Orientalia (Vilniaus Universitetas Orientalistikos Centras) Vilnensia Volume 10, Issues 1–2 Published since 2000 Vilnius 2011, 15-28.
• MİŞKİNİENE, Galina (2010), “Vilnius Üniversitesinde Türkoloji’nin Durumu”, Orhon Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl Konulu 3. Uluslararası Türkiyat Araş- tırmaları Sempozyumu, 2010.
• MUCHLİŃSKİ, Antoni (1858), “Zdaniesprawy o Tatarach Litewskich“, Teka Wileńska. Wilno, nr 4, s. 251–252.
• Uluslararası Karay Çalışmaları Sempozyumu Bildirileri (5-8 Nisan 2010), Bilecik-Türkiye.
• YAKAR, Halil İbrahim (2007), “Türk Dili Araştırmalarında Polonya Türkoloji'sinin Yeri”, Kaza- kistan ve Türkiye’nin Ortak Kültürel Değerleri Uluslararası Sempozyumu 21-23 Mayıs 2007, Bildi- riler, Almatı, 177-192. İNTERNET KAYNAKLARI
• http://www.vilnius.skynet.lt/story_t.html (Erişim tarihi: 05. 05. 2013).
• http://www.vu.lt/site_files/InfS/Leidiniai/Vilnius_University_1579_2004.pdf (Erişim tarihi: 15.10.2013)
• http://www.vu.lt/en/about-us/history (Erişim tarihi: 27.11.2013).
• http: //dic. academic. ru /dic.nsf/ brokgauzefron (Erişim tarihi: 15.12. 2013).