Hemşirelik Öğrencilerinin Öz Etkililik-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 3, 206 - 213, 19.10.2016

Yurdanur Dikmen Yıldız Denat Handenur Başaran Nasibe Yağmur Filiz

https://doi.org/10.16899/ctd.93945

Cited By: 6

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin öz etkilik-yeterlik düzeylerini incelemek amacıyla yürütülmüştür.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve analitik tipte yürütülen bu araştırmanın örneklemini kamu üniversitelerinde öğrenim gören ve araştırmaya katılmaya gönüllü 143 son sınıf hemşirelik öğrencileri oluşturmuştur. Veriler, Öğrenci Tanıtım Formu ile Sherer ve arkadaşları (1982) tarafından geliştirilen ve Gözüm ve Aksayan (1999) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Kruskall Wallis Testi ile Mann Whitney U Testi kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışma kapsamına giren öğrencilerin yaş ortalaması 21.11±2.16 (min.18, max.28) olup, %81.1’inin kız, %58.7’sinin annesinin, %44.3'ünün babasının ilkokul mezunu olduğu, %10.5'inin ailesinin gelir durumunun iyi olmadığı, %55.9'unun ise öğrenim gördüğü bölümü isteyerek tercih ettiği saptanmıştır. Ölçeğin toplam Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0.71 olarak hesaplanmıştır. Öğrencilerin ölçek toplam skor ortalaması 81.83±21.51 olduğu belirlenmiştir. Kız öğrencilerin, bölümünü isteyerek seçen öğrencilerin ve anne eğitim düzeyi yüksek olan öğrencilerin ölçek puanlarının anlamlı biçimde yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Ayrıca katılımcıların yaşları ile ailenin ekonomik durumuna göre öz etkilik-yeterlik ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı gözlenmiştir (p>0.05).
Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin öz etkilik-yeterlik düzeylerinin orta düzeyin üzerinde sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin öz etkilik-yeterlik düzeylerinin orta düzeyin üzerinde olduğu ve bu sonucun cinsiyetten, anne eğitim düzeyinden ve bölümünü isteyerek seçme değişkenlerinden etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu amaçla öğrencilerin öz etkilik-yeterlik düzeylerinin arttırılması için, eğitim veren akademisyenler ve aileleri tarafından desteklenmesi gerekmektedir. Öğretim elemanları; öğrencilerin olumlu yönlerini takdir etme, kavram haritaları kullanarak karmaşık işlemleri ya da kavramları parçalara bölme ve basitten karmaşığa doğru bir yol izleme gibi eğitim stratejilerini kullanarak öğrencilerin öz etkilik-yeterlik düzeyinin geliştirilmesine katkıda bulunabilirler.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencileri, Öz etkililik-yeterlik, Hemşirelik eğitimi.

Investigation of Self-Effectiveness and Self-Efficacy Levels of Nursing Students

Öz

Aim: This study was conducted to evaluate the nursing students’ self-effectiveness and self-efficacy levels.
Material and Methods: The sample of this descriptive and analytical study consisted by 143 senior nursing students who were studying at public universities and volunteer to participate in research. Data collected with Student Identification Form and Self-Effectiveness-Efficacy Scale which developed by Sherer et al (1982) and adapted to Turkish language by Gözüm and Aksayan (1999). In analyzing the data, Kruskal Wallis test and Mann Whitney U test were used.
Results: It was found that the average age of students in study was 21.11 ± 2.16 (min. 18, max 28), 81.1% of students were female, 58.7% of students’ mothers and 44.3% of students fathers had primary school graduates, 10.5% of students’ families were in not good income status and 55.9% of students were willingly preferred their departments. The total Cronbach alpha reliability scale was calculated as 0.71. The total average scale score of students was determined as 81.83 ± 21.51. It was found that female students, students who were willingly preferred their departments and students who had mothers with higher education levels had significantly higher scale scores (p<0.05). In addition, there was no significant difference observed between the self-effectiveness-efficacy scale scores according to the ages of participants and their families economic situation (p>0.05).
Conclusion: According to the results of the study, it was concluded as the students’ self-effectiveness-efficacy levels were above the middle level. It was concluded that the students’ self-effectiveness-efficacy levels which were above the middle level have been affected by the variables as their mothers’ education levels and their willingly choosing their departments. In order to increase the level of self-effectiveness-efficacy of students, the students must be supported by scholars and their families. Teaching staff may contribute the students’ self-effectiveness-efficacy levels by using strategies like to appreciate the positive aspects of students, to separate to pieces the processes and concepts by using concept maps and to follow a path towards from simple to complex.

Anahtar Kelimeler

Nursing Students, Self-Effectiveness and Self-Efficacy, Education of Nursing Student.

Kaynakça

• Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz- etkililik-yeterlilik Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;7: 6-13. değerlendirilmesi.
• Senemoğlu N. Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Gazi Kitapevi, Ankara, 2002:220-242.
• Staples DS, Hulland JS, Higgins C. A Self-Efficacy Theory Explanation for the Management of Remote Workers in Virtual Organizations. JCMC 1998;3(4). http:// jcmc. Indiana.edu/ issues.html. (Erişim tarihi 10.03.2016).
• Zengin N. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde öz-etkililik- yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle ilişkisinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(1): 49-57. nursing students’ anxiety. Journal of Nursing Education 2005; 44(4): 156-162.
• Karagöz S. Hemşirelikte klinik öğretime genel bir bakış ve etkin klinik öğretim için öneriler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 5(1): 15-21.
• Andrew S. Self-efficacy as a predictor of academic performance in science. J of Adv Nurs 1998; 27:596-603.
• Chacko SB, Huba ME. Academic achievement among undergraduate nursing students. The development of a causal model. Journal of Nursing Education 1991; 32(6):255-259.
• Karadağ E, Derya YA, Ucuzal M. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011; 4(1), 13-20. Dikmen et al
• Journal Of Contemporary Medicine 2016;6(3);206-213