SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BECERİLERİ YETERLİK ALGILARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 2019 Sayı: 12, 16 - 37, 30.04.2019

Murat Tuncer Emine Geçim

https://doi.org/10.46778/goputeb.410788

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme
yeterliklerine sahip olma seviyelerine dair görüşlerini değerlendirmektir. Bu
amaçla Ölçme ve Değerlendirme Becerileri Ölçeği (ÖVDB) geliştirilmiş ve elde
edilen bulgular bazı değişkenlere göre incelenmiştir. Araştırmada mevcut durumu tespit
etme amaçlandığından tarama modeline başvurulmuştur. Araştırmanın örneklemi
Elazığ il merkezi, Elazığ Maden ilçesi, Bitlis il merkezi ve Bitlis Güroymak
ilçesinde bulunan okullarda görevli sınıf öğretmenleridir. Araştırmanın veri
toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçme ve
değerlendirme becerileri yeterlik algıları ölçeği kullanılmıştır. Açımlayıcı
faktör analizine göre ölçeğin dört alt boyutu vardır. Ölçeğin bu dört alt
boyutu toplam varyansın yüzde altmış üçünü açıklamaktadır. Ölçeğin cronbach
alpha güvenirlik katsayısı ise .967 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin uygulanması suretiyle elde edilen veriler ise çeşitli analiz
teknikleriyle karşılaştırılmıştır. Bu kapsamda dağılımın homojen olduğu
durumlarda bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi, dağılımın
homojen olmadığı durumlarda ise Kruskall Wallis H ve Man Whitney U
testlerinden, etki büyüklüğü ve bağıl değişkenlik katsayısından yararlanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre sınıf öğretmenlerinin çoğunluğu ölçme ve değerlendirme etkinliklerine başvurma
nedeni öğrenme düzeylerini belirlemek, en çok tercih edilen ölçme aracı ise
sırasıyla çoktan seçmeli testler ve açık uçlu sorulardır. Araştırma sonucunda
gelişmişlik düzeyi, kıdem ve kadrolu çalışma durumunun ölçme ve değerlendirme
becerileri yeterlik algılarını anlamlı düzeyde farklılaştırdığı belirlenmiştir.
Araştırmada kıdemli öğretmenlerin kıdemi daha az olan öğretmenlere göre
kendilerini daha yeterli gördükleri belirlenmiştir. Bu sonuca göre
yükseköğretim programlarında okutulan ölçme ve değerlendirme derslerinin
niteliği gözden geçirilmelidir. Öğretmenlerin programlardaki ölçme ve
değerlendirme yaklaşımlarını zaman alıcı olarak tanımladıkları görülmektedir.
Dolayısıyla hem ölçme ve değerlendirme etkinlikleri hem de eğitimin daha
nitelikli yürütülebilmesi için sınıf mevcutları azaltılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmenleri, ölçme ve değerlendirme becerileri, Yeterlik Algısı, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Acat, M. B. ve Uzunkol, E. D. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ilköğretim programlarındaki değerlendirme sürecine ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (www.esosder.org), 9(31), 1-27.Acar, T. (2008). Yeni İlköğretim Matematik Programında Yer Alan Alternatif Değerlendirme Yaklaşımlarının Uygulamadaki Etkinliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.Adıyaman, Y. (2005). İlköğretim 4., 6. ve 8. Sınıflarında Türkçe Dersine Giren Öğretmenlerin Ölçme Değerlendirme Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.Akdağ, G. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmeye ilişkin yeterlik algıları ve görüşleri (Adıyaman ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman. Anıl, D. ve Acar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 44-61.Arslan, A. S., Kaymakçı, Y. D. ve Arslan, S. (2009). Alternatif ölçme-değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan problemler: Fen ve teknoloji öğretmenleri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1‐12.Ayvacı, H. Ş. ve Nas, S. E. (2009). Öğretmen kılavuz kitaplarının yapılandırmacı kurama göre öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(2), 212-225.Bal, M. S. ve Özkülekçi, G. (2010). Sosyal bilgiler dersinde kullanılan ölçme değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20 -22 Mayıs 2010, Elazığ) Kongre Kitabı, 79-83.Başer, N., Günhan, B.C. ve Yavuz G. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 28-30 Eylül 2005 (syf. 515-521). Denizli: Pamukkale Üniversitesi. Bayram, E. (2011). Öğretmenlerin Ölçme Ve Değerlendirme Yeterliklerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Bayram, G. (2009). Öğretmenlerin İstihdam Biçimi Farklılıkları ve Yarattığı Sorunlar: Ankara’da Çalışan Sözleşmeli ve Ücretli Öğretmenlerin Görüşlerine Dayalı Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Berkant, H. G. (2012). İlköğretim programına yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 1-19.Bulut, İ. (2006). Yeni İlköğretim Birinci Kademe Programlarını Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ. Burry-Stock, A. J. ve Zhang, Z. (2003). Classroom assessment practices and teachers' self-perceived assessment skills. Applied Measurement in Education, 16(4), 323- 342. Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2012). Sosyal Bilimler için İstatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi. Can, M.F. (2014). Beden eğitimi ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ilişkin algıları (Muğla ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme değerlendirme uygulamaları yeterlik düzeyleri: ilk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 99- 114.Çetin, M. O. ve Çakan, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi başarılarının farklı yaklaşımlarla ölçülmesi ve bu yaklaşımlara ilişkin öğrenci görüşleri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 93-99.Çoklar, A.N. ve Odabaşı, H.F. (2009). Eğitim teknolojisi standartları açısından öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme özyeterliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1-16.Çoruhlu, T. Ş., Nas, S. E. ve Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI(I), 122-141.Dikmen, F. (2008). Sosyal Bilgiler Dersi 2005 Öğretim Programının Değerlendirme Boyutuna Dair 4. Ve 5. Sınıf Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.Eğri, G. (2006). Coğrafya Öğretmenlerinin Ölçme Değerlendirme Yapabilme Yeterliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Erdem, R. A., Kamacı, S. ve Aydemir, T. (2005). Birleştirilmiş sınıfları okutan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar: Denizli İli Örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 1(1-2), 3-13.Erdemir, Z. A. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Ölçme Ve Değerlendirme Tekniklerini Etkin Kullanabilme Yeterliklerinin Araştırılması (Kahramanmaraş Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.Erdoğdu, M. Y. ve Kurt, F. (2012). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 23-36.Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.Genç N. (2008). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Ölçme Değerlendirme Uygulamaları Ve Yeterlik Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.Gliner, J.A., Morgan, G.A. ve Leech, N.L. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (Çev.: Volkan Bayar, Çev. Ed.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel yayın dağıtım. Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim Programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı,17–40. Ankara: Sim Matbaası.Güneş A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kendi algılarına göre ölçme ve değerlendirme yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.Kaplan, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme ilkelerinin önem ve uygulama düzeylerine ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.Karaca, E. (2008). Test ve madde analizi (Ed.: Serdar Erkan ve Müfit Gömleksiz). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Karaca, E. (2003). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliliklerine ilişkin algıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Karadeniz, Y. ve Demir, S. B. (2010). Sözleşmeli Öğretmenlik Uygulamasının Değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 55-77. Karahan, Ş. (2008). Özel Eğitim Okullarında Çalışan Eğitimcilerin Öz Yeterlik Algılarının ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kelecioğlu, H., Eroğlu, M. G. ve Boztunç, N. (2010). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin yeterlilik algılarının incelenmesi. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II’de sunulmuş bildiri, 16–18 Mayıs 2010, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Kuran, K. ve Kanatlı, F. (2009). Alternatif ölçme değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6(12): 209-234Küçükahmet, L. (2005). Hayat bilgisi programının değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar. VIII. Yeni ilköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 373–381. Ankara: Sim Matbaası. Özenç, M. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme Ve Değerlendirme Yeterliklerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. MEB (2009). Öğretmenlik Mesleki Genel Yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.MEB (2006). Temel Eğitim Destek Programı Öğretim Programlarının (İlköğretim 6. Sınıflar Türkçe, Matematik, Fen Ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler) Değerlendirme Raporu.Metin, M. ve Özmen, H. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin performans değerlendirmeye yönelik hizmet içi eğitim (hie) ihtiyaçlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3),819-838.Nazlıçiçek, N. Ve Akarsu, F. (2008). Fizik, Kimya Ve Matematik öğretmenlerinin değerlendirme araçlarıyla ilgili yaklaşımları ve uygulamaları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(149), 18-29. Okur, M. ve Azar, A. (2011). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 387-400.Özbaşı D ve Çıkrıkçı-Demirtaşlı N. (2013). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme ile ilgili yeterliklere ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 25-46.Pektaş, S. (2010). Öğretmen Adaylarının Ölçme Ve Değerlendirme Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.Sağ, R., Savaş, B. ve Sezer, R. (2009). Burdur’daki Birleştirilmiş Sınıf Öğretmenlerinin Özellikleri, Sorunları ve İhtiyaçları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 37-56.Sezen, G. ve Çimer, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının insanda dolaşım sistemi konusundaki kavramları anlama seviyelerinin kavram haritası ve kelime ilişkilendirme testi ile belirlenmesi üzerine bir çalışma. I. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.Şahin, M. ve Uysal, İ. (2013). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (BÜEFAD), 2(2), 190-207.Şeyihoğlu, A. ve Erbaş, A. A. (2010). Hayat bilgisi dersinde tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğiyle doğru-yanlış test tekniğinin karşılaştırılması. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Kitabı (20-22 Mayıs 2010, Elazığ), 887-891.Tuncer, M. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin performans değerlendirmede yaşadıkları sorunların belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından performans değerlendirmeye ilişkin düşünceleri (Kahramanmaraş ili örneği). Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II’de sunulmuş bildiri, 16–18 Mayıs 2010, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Uzun, Ü. (2013). Farklı Türlerde Eğitim Hizmeti Veren Okul Öncesi Eğitim Kurumu Öğretmenlerinin Ölçme Ve Değerlendirme Yeterliklerine Ait Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.Üztemur, S. S. ve Metin, C. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme alanındaki kavram yanılgıları ve öz yeterlik inançlarının incelenmesi. E-Ajelı (Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction), 3(2),41-67. Vural, L., Çoklar, A. N. ve Şahin, Y. L. (2010). Öğretmen adaylarının ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik görüşleri. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II’de sunulmuş bildiri, 16–18 Mayıs 2010, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Yıldız, S. (2011). İlköğretim programlarındaki ölçme ve değerlendirme yaklaşımları ile ilgili branş öğretmenlerinin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.