SAĞLIKTA GERİ ÖDEME SİSTEMLERİ VE GLOBAL BÜTÇE

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 4, 78 - 92, 31.12.2016

Özer Arık Yusuf Yalçın İleri

Öz

Günümüzde ülkeler, bir taraftan vatandaşlarına çağdaş seviyede hak
ettiği sağlık hizmeti sunma gayreti içerisinde sağlık politikaları
geliştirirken, bir taraftan da sağlık hizmetleri finansmanına yeterli kaynak
sağlayacak en ideal geri ödeme yönteminin ne olması gerektiği konusunda
arayışlarını sürdürmektedirler. Ödeme yöntemleri geliştirilirken öncelikle
sunulan sağlık hizmetinin kaliteli olması hedeflense de bu kriter ile dengede
olması gereken mali sürdürülebilirlik konusunda başarılı olunduğu söylenemez.

Sağlık sistemlerinde çok amaçlı ve
ihtiyaca cevap verebilecek mükemmel bir geri ödeme yöntemi bulunmamaktadır.
Ancak ülkelerin gelişmişlik düzeylerinden yönetim ve örgütlenme biçimlerine
kadar pek çok faktörün etki ettiği geri ödeme sistemlerinin, ülkelerin
ekonomik, sosyal, kültürel, çevresel özellikleri ve politik hedefleri dikkate
alınarak sağlık hizmetlerinin finansörlüğünü üstlenecek kurumsal yapıya en
uygun, temelde maliyet etkili ideal bir yapıyla geliştirilmesi mümkündür. Bu
noktadan hareketle yapılan bu çalışmada, sağlık hizmeti sunucularına yapılan
başlıca ödeme modelleri incelenerek bilgi verilmiş, son yıllarda Türkiye’de
geri ödeme yöntemi olarak kullanımı genişleme eğiliminde olan “global bütçe”
uygulaması değerlendirilerek ülkemiz sağlık sisteminde uygulanabilecek ideal
geri ödeme yöntemlerinin geliştirilebilmesi adına bilim çevrelerince sunulan
önermelere katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geri Ödeme, Global Bütçe, Sağlık Finansmanı

Kaynakça

• Akyürek Ç.E.(2012).“Sağlıkta Bir Geri Ödeme Yöntemi Olarak Global Bütçe ve Türkiye”. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2 (2): 124-153.
• Akdur R. (2006). “Sağlık Sektörü Temel Kavramlar Türkiye ve Avrupa Birliği'nde Durum ve Türkiye'nin Birliğe Uyumu” (genişletilmiş ve güncellenmiş ikinci baskı), Ankara, Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM) Araştırma Dizisi no:25, Ankara Üniversitesi Basımevi, ss:17.
• Goodman, H., Waddington, C. (1993). “Financing Health Care”, Oxfam Practical Health Guide No:8, Ireland. 1993-UK/Ireland.p:1. Erişim: http://books.google.com.tr, (02.05.2016)
• Langenbrunner, J.C., Somanathan, A. (2011). “Financing Health Care in East Asia and the Pasific : Best Practices and Remaining Challenges”, The World Bank Washington, D.C. (The International Bank For Reconstruction and Development), Washington. pp:70.
• Çelik Y. (2013). “Sağlık Ekonomisi”. 2. Baskı. ISBN: 978-605-5782-79-5 Ankara, Siyasal Kitabevi, ss: 169 -226.
• Uğurluğlu, E., Özgen, H. (2008). Sağlık Hizmetleri Finansmanı ve Hakkaniyet, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, (2): 133-159.
• Öztürk Z., Karakaş E.T. (2015). “Avrupa Birliği’ne Üye Ülkelerde Sağlık Sistemleri Yönetim Ve Organizasyon Yapısı Almanya, Fransa, İrlanda Ve İngiltere Örnekleri”. Uluslararası Sağlık Yönetimi Ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1;(2):39-59.
• Tatar M. (2011). “Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sosyal Sağlık Sigortasının Türkiye’deki Gelişimi”. Sosyal Güvenlik Dergisi, (1): 103-130.
• Atasever M. (2014). “Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi”. ISBN: 978-975-590-521-1, Ankara, Bakanlık Yayın No: 983, ss:111-114
• Daştan İ, Çetinkaya V. (2015). “OECD Ülkeleri ve Türkiye’nin Sağlık Sistemleri, Sağlık Harcamaları ve Sağlık Göstergeleri Karşılaştırması”. Sosyal Güvenlik Dergisi, 5;(1): 104-134.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2014 Sağlık Harcamaları İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1084 (01.09.2016)
• OECD Health Statistics 2016, http://www.oecd.org/els/health-systems/health-data.htm (01.09.2016)
• İstanbulluoğlu, H., Güleç, M., Oğur, R. (2010). “Sağlık Hizmetlerinin Finansman Yöntemleri”. Dirim Tıp Gazetesi, 85; (2): 86-89.
• Sarı, N. (Tarih Yok). “Teşhise Dayalı Ödeme Sistemlerinin Sağlık Sektör Reform Tartışmalarına Yansımaları. Erişim : http://homepage.usask.ca (24.01.2016)
• Waters, H.,Hussey, P. (2004). “Pricing Health Services for Purchasers: A Review of Methods and Experiences” The World Bank,. Washington, USA. pp: 4.
• Langenbrunner, J. C. and Wiley, M. M. (2002). “Hospital Payment Mechanisms: Theory And Practice In Transition Countries, McKee, M. and Healy, J. (eds.) In: Hospital in a Changing Europe”. Open University Press, Buchingham-Philadelphia, pp: 150-176.
• Normand, C.,Weber A. (2009). “Social Health Insurance: A Guidebook For Planning”. ADB / ILO/ WHO / GTZ. Eschborn. pp: 89
• Uz M.H. (Tarih Yok). “Sağlık Hizmeti Sunanlara Ödeme Modelleri”. http://www.merih.net/ m1/whulkuz23.htm (15.08.2015)
• Casto, Anne B. ve Layman E. (2006). “Principles of Healthcare Reimbursement” (Michigan: AmericanHealth Information Management Association). Chicago, pp:4.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2014). “Teşhis İlişkili Gruplar Bilgilendirme Rehberi”. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ayanoğlu Y.,Beylik U.,Orhan F. (2014). “Tanı İlişkili Gruplara (DRG) Göre Hastaneler ve Ülkeler Arası Karşılaştırma: Bir Vaka Örneği”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 51 (13): 273-290.
• Kroneman, M. and Nagy, J. (2001). “Introducing DRG-Based Financing İn Hungary: A Study İnto The Relationship Between Supply Of Hospital Beds And Use Of These Beds Under Changing İnstitutional Circumstances” Health Policy 55, pp:19-36.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014). “10. Kalkınma Planı (2014-2018); Sağlık Hizmetlerinin Etkinliğinin Artırılması Ve Mali Sürdürülebilirlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu”. Ankara.
• T.C. Resmi Gazete. Sağlık Uygulama Tebliği, 24 Mart 2013, Sayı: 28597.
• Demir M. (2006). “Ayaktan hastalara yönelik vaka başına (başvuru başı) ödeme modeli”. http://www.medimagazin.com.tr/authors. (15.08.2015)
• T.C. Resmi Gazete. Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği (Sıra No: 8), 1 Temmuz 2006, Sayı: 26215.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. “Sağlık Bakanlığı 2014 Yılı Faaliyet Raporu”, ss:58-59. https://sgb.saglik.gov.tr (30.05.2015)
• T.C. Sağlık Bakanlığı. “Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (2003-2011)”. Ankara. ss:324-327. Erişim: http://sbu.saglik.gov.tr (30.05.2015)
• Demir M. “Global Bütçe”. http://www.medimagazin.com.tr (15.08.2015)