KİLİS DEVLET HASTANESİNDE YATAN YETİŞKİN HASTALARIN İLAÇ KULLANIMINA YÖNELİK DAVRANIŞ VE ALIŞKANLIKLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 93 - 98, 31.03.2017

Tuğba Demiroğlu Yadigar Polat Uğur Doğan

Öz

Bu çalışmanın amacı Kilis Devlet Hastanesinde yatan yetişkin hastaların ilaç kullanımına ilişkin davranışları ve alışkanlıklarının belirlenmesidir. 

Bu çalışma kesitsel tipte planlandı ve örneklem seçimi yapılmadı. Çalışma, 188 gönüllü hasta ile yürütüldü. Çalışmanın yapılabilmesi için kurumdan ve hastalardan izinler alındı. Çalışmanın veri toplama aşamasında hastaların tanımlayıcı özellikleri ve ilaç kullanım alışkanlıklarını belirlemek için 33 soruluk bir anket formu kullanılarak uygulandı. Toplanan veriler SPSS 20 istatistiksel paket programı kullanılarak değerlendirildi. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, yüzde dağılımları ve ki-kare testi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi.

Hastaların %55,3’ünün kadın, %49,5’inin ilköğretim mezunu olduğu ve  %88,3’ünün sağlık güvencesine sahip olduğu belirlendi. Çalışma sonunda hastalarda uygunsuz antibiyotik kullanımı ve reçetesiz ilaç kullanımı olduğu belirlendi.

Çalışmanın sonucunda katılımcıların reçetesiz ilaç kullanımının fazla olduğu belirlenmiştir. Ayrıca çalışmaya katılan hastaların bazı kişisel özelliklerinin akılcı ilaç kullanımı üzerinde etkili olduğu da tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Akılcı İlaç Kullanımı, Reçetesiz İlaç Kullanımı, Bilgi Düzeyi

Kaynakça

• Özata, M., Aslan, Ş. ve Mete, M. (2008). Rasyonel ilaç kullanımının hasta güvenliğine etkileri: Hekimlerin rasyonel ilaç kullanımına etki eden faktörlerin belirlenmesi, II. Internetional Patient Safety Congress.
• Kayaalp, O.S. (2002). Farmakolojiye Giriş, Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, (Ed S. O. Kayaalp). Ankara: 10. Baskı, Hacettepe-Taş.
• Mollahaliloğlu, S. (2000). Ankara İl Merkezinde Bulunan Sağlık Ocaklarında Yazılan Reçetelerin Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitü.
• S.B. Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. (2006). Akılcı ilaç kullanımı çalıstayı sonuç raporu. Ankara: s: 9-20.
• Toprak, S. (2003). Hastanelerde Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Kalite Çalışmalarının Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Okan Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı.
• Pınar, N. (2012). Ülkemizde ilaç harcamaları, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 19(1), 59-65.
• Yalçın, M. ve Bardak, M. (1995). TC Sağlık Bakanlığı İstatistikleri.Yayın No: 599. Ankara: 99-101. AÇSAP Genel Müd. Basımevi.
• Acar, A. ve Yeğenoğlu, S. (2005). Akılcı ilaç kullanımı açısından farmakoekonomi ve hastane formülleri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 34(3), 207-218.
• Oktay, S. (2001). Rasyonel tedavi yönünden tıbbi farmakoloji. In: Kayaalp O (ed). Rasyonel ilaç kullanımı. 9. Baskı, Ankara: Hacetepe Üniversitesi Yayınevi, 1659-1663.
• Akıcı, A., Uğurlu, M.Ü., Gönüllü, N., Oktay, Ş. ve Kalaça, S. (2002). Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sted, 11(7), 253-257.
• Uskun, E., Uskun, S.B., Öztürk, M. ve Kişioğlu, A. N. (2004). Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 13(12), 451.
• Özkan, S., Özbay, O.D., Aksakal, F.N., İlhan, M.N. ve Aycan, S. (2005). Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(5), 223-237.
• Küçükşahin, O. ve Turgay, M. (2013). Analjezik, antiinflamatuvar ilaçların yan etkileri ve bunların yönetimi. İç Hastalıkları Dergisi, 20, 39-47.
• Patrono, C. (1994). Aspirin as an anti-platelet drug. N Engl J Med, 330, 1287-94.
• Hanif, S.A., Azmat, A. and Sadeeqa, S. (2016). Rational use of analgesics in dental practice. Pakistan Oral & Dental Journal, 36(2), 282-285
• Miraci, M., Haloci, E. and Toto, B. (2015). The evaluation of rational use of some drugs in Albania. Asian J Pharm Clin Res, 8(5), 90-94
• Toklu, H.Z. ve Dülger, G.A. (2011). Akılcı ilaç kullanımı ve eczacının rolü, Marmara Pharmaceutical Journal, 15, 89-93.
• Yapıcı, G., Balıkçı, S. ve Uğur, Ö. (2011). Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi, 38 (4), 458-465.