İNTESTİNAL STOMANIN CİNSEL YAŞAM ÜZERİNE ETKİSİ: SİSTEMATİK DERLEME

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 113 - 121, 30.06.2017

Pınar Tunç Tuna Esra Uslu Şerife Kurşun

Öz

Bu sistematik derlemenin amacı, intestinal stoması olan bireylerde stomanın cinsel yaşam üzerineetkisini etkisi belirlemektir. Çalışma, Pubmed, EBSCO Host, ProQuest Central, ULAKBİM Tıp Veri Tabanı, Türk Psikiyatri Dizini, Türk Medline veri tabanları taranarak yürütülmüştür. İngilizce anahtar kelimeler için “Medical Subject Headings” ve Türkçe anahtar kelimeler için ise “Türkiye Bilim Terimleri” dizinlerine bakılmıştır.  Dahil edilme ölçütlerine uyan dört makale çalışmaya alınmıştır. Bu sistematik derleme kapsamında değerlendirilen makalelerin iki tanesi karma tip, bir tanesi randomize kontrollü çalışma (RKÇ), bir tanesi de tanımlayıcı tipte tasarlanmıştır. Yalnızca bir çalışma da hemşirelik bakımının etkinliği değerlendirilmiştir. Bu  çalışma da Türkiye’de yürütülmüştür. Stomalı bireylerde stomanın; eş uyumunu, cinsel fonksiyonu, cinsel doyumu, cinsel aktivite sıklığını ve ereksiyonu olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.  Bu sistematik derleme, bu konuda yapılan çalışmaların sayısal sınırlılığını, stomanın cinsel yaşamı olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Bu kapsamda, ülkemizde mevcut durumu ortaya koyan tanımlayıcı çalışmaların planlanması, RKÇ sayısının artırılması, cinsel aktiviteyi değerlendiren farklı girişimlerin etkisinin incelendiği çalışmaların yapılması ve hemşirelerin bu alanda güçlendirilmesi/ desteklenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cinsellik, Hemşirelik, Stoma

Kaynakça

• Smith DM, Loewenstein G, Rozin P, Sherriff RL, Ubel PA. (2007). Sensitivity To Disgust, Stigma, And Adjustment To Life With A Colostomy. Journal of Research in Personality, 41(4): 787–803.
• Krouse RS, Grant M, Rawl SM, Mohler SM, Baldwin CM, Coons SJ, et al. (2009). Coping And Acceptance: The Greatest Challenge For Veterans With İntestinal Stomas. Journal Psychosom Research, 66(3): 227–232.
• Mcgorry J. For Immediate Release, “Let’s Be Heard”. Largest Us Non-Profit Ostomy Support Group Organization. (2012). http://www.ostomy.org/uploaded/files/events/wod_2012_press_release_20120821.pdf Accessed: 21.07.2016
• Toth PE. (2006). Ostomy Care And Rehabilitation İn Colorectal Cancer. Seminars In Oncology Nursing, 22(3): 174-177.
• Kılıç E, Taycan O, Belli AK, Özmen M. (2007). Kalıcı Ostomi Ameliyatının Beden Algısı, Benlik Saygısı, Eş Uyumu Ve Cinsel İşlevler Üzerine Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(4): 302-310.
• Karadağ A, Menteş B, Üner A, İrkörücü O, Ayaz S, Özkan S. (2003). Impact Of Stomatherapy On Quality Of Life İn Patients With Permanent Colostomies Or İleostomies. Journal Of Colorectal Disease, 18(3): 234-238.
• Yazdanpanah Y, Klein O, Gambiez L, Baron P, Desreumaux Marquis P, et al. (1997). Impact Of Surgery On Quality Of Life İn Crohn’s Disease. The American Journal of Gastroenterology, 92(10): 1897–190.
• Nugent KP, Daniels P, Stewart B, Patankar R, Johnson CD. (1999). Quality Of Life İn Stoma Patients. Diseases of the Colon & Rectum, 42(12): 1569–1574.
• Maslow AH. (1943). A Theory Of Human Motivation. Originally Published In Psychological Review, 50: 370-396.
• Gutman N. (2011). Colostomy Guide. A Publication Of The United Ostomy Associations Of America, 1-19.
• United Ostomy Associations Of America. Colostomy Fact Sheet. (2016). Http://Www.Ostomy.Org/Colostomy_Facts_English.Html, Http://Www.Ostomy.Org/Ileostomy_Facts_English.Html Accessed:02.08.2016
• Turnbull G. (2009). Intimacy After Ostomy Surgery Guide. A Publication Of The United Ostomy Associations Of America.
• Krouse RS, Grant M, Wendel CS, Mohler MJ, Rawl SM, Baldwin CM, et al. (2007). A Mixed-Methods Evaluation Of Health-Related Quality Of Life For Male Veterans With And Without Intestinal Stomas. Diseases Of The Colon & Rectum, 50(12): 2054-5066.
• Symms MR, Rawl SM, Grant M, Wendel CS, Coons SJ, Hickey S, et al. (2008). Sexual Health And Quality Of Life Among Male Veterans With Intestinal Ostomies. Clinical Nurse Specialist, 22(1): 30-40.
• Ayaz S, Kubilay G. (2008). Effectiveness Of The Plıssıt Model For Solving The Sexual Problems Of Patients With Stoma. Journalof Clinical Nursing, 18(1): 89–98.
• Knowles SR, Wilson J, Wilkinson A, Connell W, Salzberg M, Castle D, et al. (2013). Psychological Well-Being And Quality Of Life İn Crohn’s Disease Patients With An Ostomy. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 40(6): 623-629.
• Laumann EO, Paik A, Rosen RC. (1999). Sexual Dysfunction İn The United States: Prevalence And Predictors. Journal of the American Medical Association, 281(6): 537-544.
• Brown H, Randle J. (2005). Living With A Stoma: A Review Of The Literature. Journal Of Clinical Nursing, 14(1): 74-81.
• Gott M, Galena E, Hinchliff S, Elford H. (2004) Opening A Can Of Worms: Gp And Practice Nurse Barriers To Talking About Sexual Health İn Primary Care. The Journal of Family Practice, 21(5): 528-536.
• Mick JM. (2007). Sexuality Assesment:10 Strategies For İmprovement. Clinical Journal of Oncology Nursing, 11(5): 671-674.
• Ayaz S. (2008). Stomalı Bireylerin Cinsel Sorunlarına Yaklaşım. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 16(2):89-93.
• Demirgöz Bal N. (2014). Hemşirelerin Cinsel Bakıma İlişkin Tutum Ve İnançları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi,11(3): 38-42.
• Taylor B, Davis S. (2006). Using The Extended Plıssıt Model To Address Sexual Healtcare Needs. Nursing Standard, 21(11): 35-40.
• Dixon Woods M, Bonas A, Booth A, Jones DR, Mıller T, Sutton AJ, et al. (2006). How Can Systematic Reviews İncorporate Qualitative Research? A Critical Perspective. Qualitative Research, 6: 27-44.
• Junkin J, Beitz JM, Colwell JC. (2005). Sexuality And The Person With A Stoma: İmplication For Comprehencive Woc Nursing Practice. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 32( 2): 121-128.
• Weerakoon P. (2001). Sexuality And The Patient With A Stoma. Sexuality And Disability, 19(2): 121-129.
• Silva MA, Ratnayake G, Deen KI. (2003). Quality Of Life Stoma Patients: Temporary Ileostomy Versusu Colostomy. World Journal Of Surgery, 27(4): 421-424.
• Dabirian A, Yaghmaei F, Rassouli M, Tafreshi M.Z. (2010). Quality Of Life İn Ostomy Patients: A Qualitative Study. Patient Preference and Adherence, 5: 1-5.
• Reese JB, Finan PH, Haythornthwaite JA, Kadan M, Regan JK, Herman RM, et al. (2013). Gastrointestinal Ostomies And Sexual Outcomes: A Comparison Of Colorectal Cancer Patients By Ostomy Status. Supportive Care In Cancer, 22(2): 461–468.
• Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. (2014). Nitel Araştırma tasarımları, Hemşirelikte Araştırma.1. Baskı, İstanbul, Türkiye: Nobel Tıp Kitapevi, 112.
• Harbour R, Miller J.A. (2001). New System For Grading Recommendations In Evidence Based Guidelines. British Medical Journal, 323(7308): 334–336.
• Taylor C, Morgan L. (2011). Quality Of Life Following Reversal Of Temporary Stoma After Rectal Cancer Treatment. Eur J Oncol Nurs, 15(1): 59-66.
• White C. (2013). Sexual Health Following Stoma Surgery. Gastrointestinal Nursing, 11(6): 38-43.
• Borwell B. (1997). The Psychosexual Needs Of Stoma Patients. Journal of Professional Nursing, 12(4): 250–255.
• Reynolds K, Magnan M. (2005). Nursing Attitudes And Beliefs Toward Human Sexuality. Clinical Nurse Specialist, 19(5): 255–259.
• Magnan MA, Reynolds KE, Galvin EA. Barriers To Addressing Patient Sexuality In Nursing Practice. (2005). Medical-Surgical Nurses, 14(5): 282–289.
• Saunamaki N, Andersson M, Engstrom M. (2010). Discussing Sexuality With Patients: Nurses’ Attitudes And Beliefs. Journal of Advanced Nursing, 66(6): 1308–1316.
• Uslu E, İnfal S, Ulusoy, M.N. (2016). Cinsel Sorunların Çözümünde Plısst Modelinin Etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(1): 52-63.
• Cardoso DBR, Almeida CE, Santana ME, Carvalho DS, Sonobe HM, Sawada NO. (2015). Sexuality Of People With İntestinal Ostomy. Revista Rene, 16(4): 576-585.
• Southard NZ, Keller J. (2009). The İmportance Of Assessing Sexuality. Clinical Journal of Oncology Nursing13(2): 213-217.