Nöroşirürji Yoğun Bakım Ünitesinde Travmatik Beyin Yaralanması Sonrası Vücut Sıcaklığının Korunması ve Yönetimi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 4, 89 - 94, 28.12.2018

Didem Öztürk Ezgi Seyhan Ak Neriman Akyolcu

Öz

Kafa içi basıncı
etkileyen ve artışına neden olan hipertermiyi literatür ışığında açıklayarak,
nörolojik yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelere, güncel öneriler
doğrultusunda, bu hastalara özgü bakımı planlayabilmelerinde rehberlik
etmektir. Beyin işlevlerinin, kafaya alınan bir darbe, penetran yaralanma veya
bir sarsıntı ile bozulması olarak tanımlanan travmatik beyin yaralanması,
günümüzde travmaya bağlı ölümlerin yarıdan fazlasını oluşturan, yüksek
morbidite ve mortalite oranları ile yaşamı tehdit eden önemli bir sağlık sorunu
olarak değerlendirilmektedir. Travmatik beyin yaralanması sonrası beyin ödemi
gelişen hastalarda, hiperterminin oksijen gereksiniminin artması, Glasgow Koma
Skalası skorunun azalması, nörolojik fonksiyonların zayıflaması ve yoğun bakım
ünitesinde kalış süresinin uzamasını içeren birçok olumsuz sonuç ile ilişkili
olduğu vurgulanmaktadır. Beyin hasarı sonrası, yüksek ateşin oluşturabileceği
kafa içi basınç artışına bağlı gelişebilecek ikincil hasarları önleyebilmek
amacıyla literatürce kabul edilen yüksek ateş değerleri dikkate alınarak,
travmatik beyin yaralanması olan hastanın bakımında, hemşirenin temel rol ve
sorumluluklarından biri olan ateş kontrolünün sağlanması ve normal vücut
sıcaklığının sürdürülmesi önemli bir bakım girişimidir. Standart hipertermi
yönetimi, antipiretik ilaç tedavisi ve yüzeysel/ eksternal soğutma (soğutma
battaniyeleri, buz paketleri vb.) ve endovasküler
soğutma yöntemlerini kapsar. Titreme, metabolik gereksinimi ve dinlenme anında
enerji harcamasını arttırdığı; yanı sıra beyin dokusunun oksijenizasyonunu
azalttığı ve sedasyon gereksinimini arttırdığı için ateş kontrolünde sürekli
değerlendirilmeli, koruyucu önlemler alınmalı, gerektiğinde ilaç tedavisi
uygulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Travmatik beyin hasarı, vücut sıcaklığı, hipertermi, sinir cerrahisi, yoğun bakım

Kaynakça

• Korkmaz Dilmen, Ö., Tunalı, Y., Yentür, E. (2011). “Kafa travmalarında yoğun bakım tedavisi”. H. Şahinoğlu (Ed.). Yoğun Bakım Sorunları ve Tedavileri (691-700). 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
• Vural, M., Berker, E. (2012). “Travmatik beyin yaralanmasında klinik tanı ve değerlendirme”. Bakırköy Tıp Dergisi, 8(2):53-59.
• Korkmaz Dilmen, Ö., Akçıl, E.F., Tunalı, Y. (2015). “Travmatik beyin hasarında yoğun bakım tedavisi”. Turkish Journal of Anesthesia & Reanimation, 43(1):1-6.
• Öztekin, S.D., Öztekin, İ. (2015). “Kafa travmaları: fiziksel tanılama, tedavi ve bakımda temel ilkeler”. S.D. Öztekin (Ed.). Nöroşirürji Hemşireliği (53). 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Corrigan, J.D., Selassie, A.W., Orman, J.A. (2010). “The epidemiology of traumatic brain injury”. The Journal of Head Trauma Rehabilitation, 25(2):72-80.
• LeMone, P., Burke, K., Bauldoff,, G., Gubrud, P. (Eds.). (2015). “Nursing care of patients with intracranial disorders”. Medical Surgical Nursing Clinical Reasoning in Patient Care (1352-1398). 6th ed. New Jersey: Pearson Education.
• Dietrich, W.D., Bramlett, H.M. (2016). “Therapeutic hypothermia and targeted temperature management in traumatic brain injury: clinical challenges for successful translation”. Brain Research, 1640:94-103.
• Süt, N., Memiş, D. (2010). “Intensive care cost and survival analyses of traumatic brain injury”. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 16(2):149-54.
• Thompson, H.J., Kirkness, C.J., Mitchell, P.H. (2007). “Intensive care unit management of fever following traumatic brain injury”. Intensive and Critical Care Nursing, 23(2):91-96.
• Geffroy, A., Bronchard, R., Merckx, P., et al. (2004). “Severe traumatic head injury in adults: which patients are at risk of early hyperthermia?”. Intensive Care Medicine, 30(5):785-90.
• Barker, E. (Ed.). (2008).” Intracranial ressure and monitoring”. Neuroscience Nursing, a Spectrum of Care (305-336). 3rd ed. St. Louis: Mosby Elsevier.
• Lopez, G.A. (2016). “Temperature management in the neurointensive care unit”. Current Treatment Options in Neurology, 18(3):12.
• Altun Uğraş, G., Yüksel, S. (2014). “Factors affecting intracranial pressure and nursing interventions”. Jacobs Journal of Nursing and Care, 1(1):003.
• Altun Uğraş, G. (2015). “Kafa içi basınç artışı ve hemşirelik bakımı”. S.D. Öztekin (Ed.). Nöroşirürji Hemşireliği (29-41). 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Rossi, S., Zanier, E.R., Mauri, I., Columbo, A., Stocchetti, N. (2001). “Brain temperature, body core temperature, and intracranial pressure in acute cerebral damage”. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 71:448-454.
• Elf, K., Nilsson, P., Ronne-Engström, E., Howells, T., Enblad, P. (2008). “Temperature disturbances in traumatic brain ınjury: relationship to secondary ınsults, barbiturate treatment and outcome”. Neurological Research, 30(10):1097-1105.
• Badjatia, N. (2009). “Hyperthermia and fever control in brain injury”. Critical Care Medicine, 37(7):S250-257.
• Bao, L., Chen, D., Ding, L., Ling, W., Xu, F. (2014). “Fever burden is an independent predictor for prognosis of traumatic brain injury”. PLoS One, 9(3):e90956.
• Yokobori, S., Yokota, H. (2016). “Targeted temperature management in traumatic brain injury”. Journal of Intensive Care, 4(1):28.
• Albrecht, R.F., Wass, C., Lanier, W.L. (1998). “Occurrence of potentially detrimental temperature alterations in hospitalized patients at risk for brain injury”. Mayo Clinic Proceedings, 73:629-635.
• Kilpatrick, M.M., Lowery, D.W., Firlik, A.D., Yonas, H., Marion, D.W. (2000). “Hyperthermia in the neurosurgical intensive care unit”. Neurosurgery, 47(4):850-856.
• Schwarz, S., Hafner, K., Aschoff, A., et al. (2000). “Incidence and prognostic significance of fever following intracerebral hemorrhage”. Neurology, 54:354-361.
• Childs, C., Vail, A., Protheroe, R., King, A.T., Dark, P.M. (2005). “Differences between brain and rectal temperatures during routine critical care of patients with severe traumatic brain injury”. Anesthesia, 60:759-765.
• Johnston, N.J., King, A.T., Protheroe, R., Childs, C. (2006). “Body temperature management after severe traumatic brain injury: methods and protocols used in the United Kingdom and Ireland”. Resuscitation, 70(2):254-262.
• Kuo, J.R., Lo, C.J., Wang, C.C., et al. (2011). “Measuring brain temperature while maintaining brain normothermia in patients with severe traumatic brain injury”. Journal of Clinical Neuroscience, 18(8):1059-1063.
• Grossman, D., Keen, M.F., Singer, M., Asher, M. (1995). “Current nursing practices in fever management”. Medsurg Nursing, 4(3):193-198.
• Diringer, M.N., Group, N.C.F.R.T. (2004). “Treatment of fever in the neurologic ıntensive care unit with a catheter-based heat exchange system”. Critical Care Medicine, 32(2):559-564.
• Smeltzer, S.C., Bare, B.G., Hinkle, J.L., Cheever, K.H. (Eds.). (2008). “Management of patients with neurologic dysfunction”. Brunner & Suddarth’s Textbook of Medical Surgical Nursing (2160-2204). 11th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• Basavanthapp, B.T. (Ed). (2009). “Neurological nursing”. Medical Surgical Nursing (783-890). 2nd ed. New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers.
• McNair, N.D., Kurig, J.L. (2009). “Management of clients with neurologic trauma”. J.M. Black, J.H. Hawks (Eds.). Medical Surgical Nursing, Clinical Management for Positive Outcomes (1921-1973). 8th ed. St. Louis: Elsevier Saunders.
• Kuo, J.R., Chio, C.C. (2012). “Brain temperature management in traumatic brain injury”. Formosan Journal of Surgery, 45(6):167-171.
• March, K., Wellwood, J., Lovasick, D.A., et al. (2004). “Craniocerebral trauma”. M.K. Bader, L.R Littlejohns (Eds.). AANN Core Curriculum for Neuroscience Nursing. 4th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders.
• Cormio, M., Citerio, G., Portella, G., Patruno, A., Pesenti, A. (2003). “Treatment of fever in neurosurgical patients”. Minerva Anestesiologica, 69(4):214-222.
• Mullins, M.E., Empey, M., Jaramillo, D., Sosa, S., Human, T., Diringer, M.N. (2011). “A prospective randomized study to evaluate the antipyretic effect of the combination of acetaminophen and ibuprofen in neurological ICU patients”. Neurocritical Care, 15(3):375-378.
• Özkan Kuşcu, Ö., Özcengiz, D. (2016). “İnme ve terapötik hipotermi”. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25(3):351-368.
• De Georgia, M., Krieger, D., Abou-Chebl, A., et al. (2004). “Cooling for acute ischemic brain damage (COOL AID) a feasibility trial of endovascular cooling”. Neurology, 63:312-317.
• Hoedemaekers, C.W., Ezzahti, M., Gerritsen, A., Van der Hoeven, J.G. (2007). “Comparison of cooling methods to ınduce and maintain normo and hypothermia in ıntensive care unit patients: a prospective intervention study”. Critical Care, 11(4):R91.