Gebelerin Öz Bakım Gücü ile Sağlık Uygulamaları Düzeylerinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 111 - 119, 28.03.2019

Aslı Sis Çelik Yeşim Aksoy Derya

Öz

Bu çalışmada amaç gebelerin öz bakım gücü düzeylerini, yaptıkları
sağlık uygulamalarını ve etkileyen faktörleri belirlemek, özbakım gücü ile
sağlık uygulamaları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Tanımlayıcı ve kesitsel
nitelikte yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin doğusundaki bir il
merkezinde bulunan 3 farklı Aile Sağlığı Merkezine başvuran 530 gebe
oluşturmuştur. Veriler 1 Ekim 2017-30 Mayıs 2018 tarihleri arasında
toplanmıştır. Verilerin toplanmasında “Anket formu”, “Gebelikte Sağlık Uygulamaları
Ölçeği” ve “Öz-Bakım Gücü Ölçeği” kullanılmıştır. Gebelerin yaşlarına, eğitim düzeylerine, çalışma durumlarına, eşlerinin
eğitim düzeylerine ve mesleğine, yaşadıkları yere, maddi durumlarına, sahip
oldukları aile tipine, gebelik sayılarına, yaşayan çocuk sayılarına, gebeliği
isteme durumlarına ve doğum öncesi bakım alma sayılarına göre Öz Bakım Gücü
Ölçeği ve Sağlık Uygulamaları Ölçeği toplam puan ortalamaları arasındaki farkın
anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.001). Öz bakım Gücü Ölçeği toplam puan ortalamasının
100,71±24,29 ve Sağlık Uygulamaları Ölçeği toplam puan ortalamasının 114,43±17,90
olduğu saptanmıştır. Öz Bakım Gücü Ölçeği ile Sağlık Uygulamaları Ölçeği toplam
puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı
bir ilişki olduğu saptanmıştır (r:0,766, p=0,000). Gebelerin öz bakım gücü
düzeyleri ve yaptıkları sağlık uygulamalarının orta düzeyde iyi olduğu, öz
bakım gücü düzeyleri arttıkça yaptıkları sağlık uygulamalarının da arttığı
saptanmıştır. 25-34 yaş arasında olan, üniversite mezunu olan, gelir getiren
bir işte çalışan, eşi üniversite mezunu ve memur olan, il merkezinde yaşayan,
maddi durumu iyi düzeyde olan, çekirdek tipi aileye sahip, primipar, gebeliğini
isteyen ve 4’ten fazla doğum öncesi bakım alan gebelerin diğer gebelere göre öz
bakım gücü düzeylerinin ve yaptıkları sağlık uygulamalarının daha iyi düzeyde
olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gebelik Dönemi, Öz Bakım, Sağlık Uygulaması, Ebe, Hemşire

Kaynakça

• Yanıkkerem E, Altıparmak S, Karadeniz G. (2006).Gebelikte Yaşanan Fiziksel Sağlık Sorunlarının İncelenmesi. Aile ve Toplum, 3(10):35-42.
• Sunal N, Demiryay A. (2009). Gebe Kadınların Algıladıkları Fiziksel ve Emosyonel Yakınmalar. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12):99-110.
• Çetin FC, Demirci N, Çalık KY, Akıncı AÇ. (2017). Gebeli̇kte Olağan Fi̇zi̇ksel Yakınmalar. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 48(4):135-141