‘UYÛNÜ’L-ESER YAZARI İBN SEYYİDİNNÂS’A GÖRE VÂKIDÎ’NİN GÜVENİRLİĞİ

Yıl 2018, Sayı: 39, 155 - 170, 15.06.2018

Abdürrahim Arslan

https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.363404

Cited By: 1

Öz

Ebû
Abdillah Muhammed b. Ömer el-Vâkıdî (ö. 207/822) 130/747 yılında Medine’de
doğdu. Zeki ve yetenekli bir çocuk olan Vâkıdî, ilme ehemmiyet veren bir aile
muhitinde İslâmî ilimler yönünden en zengin dönemini yaşayan Medine’de
hayatının çoğunu geçirdi. Diğer İslâmî ilimlerin yanında hadis toplamaya çok
önem verdi.  Özelikle siyer ve meğâzîyle
meşgul oldu ve bu alanıda büyük bir şöhret kazandı. Aynı zamanda onun
vasıtasıyla Hz. Peygamber’in birçok hadisi de nesilden nesile aktarıldı. Ancak
bu hadislerin sahihliği ve Vâkıdî’nin güvenirliği ciddi itirazlara maruz
kalmıştır. İşte bu makalede, ‘Uyûnü’l-Eser adlı siyer kitabında birçok
konuda Vâkıdî’ye itimat eden İbn Seyyidinnâs’a (ö.734/1334)  göre Vâkıdî’nin râviliği meselesi
incelenmiştir. İnceleme: Vâkıdî’yı güvenilir kabul eden âlimler, onu tenkit
eden âlimler ve İbn Seyyidinnâs’ın Vâkıdî hakkında yaptığı tesbit ve savunma
gibi başlıkları altında yapılmıştır.   

Anahtar Kelimeler

İbn Seyyidinnâs, Vâkıdî, Hadis, Siyer

Kaynakça

• Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahatları Sözlüğü, 3. baskı, İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı yayınları, 2009.
• Hatîb, el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali b. Sâbit (ö. 463/1071), Târîhu Bağdâd, 14 cilt, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, t.y.
• İbn Asâkir Ali b. Hasan b. Hibetillah b. Abdillah (ö. 571/1176), Târîhu medineti Dımaşk, thk. Muhibbuddîn Ebî Saîd Ömer b. Garâme el-Amrevî, 1. baskı, 80 cilt(74+6 cilt fihrist), Beyrut: Daru’l-Fikr, 1997.
• İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Muhammed el-Askalânî (ö.852/1449), Lisânü’l-mizân, 3. baskı, 7 cilt, Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1986.
• ………, Tehzîbu’t-tehzîb, 4 cilt, Beyrut: Müessestü’r-Risâle, t.y.
• İbn Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, eş-Şeybânî (ö 241/855), Mevsû’atü akvâl’l-İmam Ahmed b. Hanbel fi ricâl’l-hadis ve ilelihi, haz. ve düzenleyen, es-Seyyid Ebu’l-Me’âtî en-Nûrî, vd., 1. baskı, 3 cilt, Beyrut: Alemü’l-kütüb, 1997.
• İbn Sa‘d, Ebu Abdillah Muhammed b. Sa‘d b. Menî el-Hâşimî el-Basrî, (ö. 230/845), et-Tabakâtu’l-kebîr, 8 cilt, Beyrut: Dâru’s- Sâdır, t. y.
• İbn Seyyidinnâs, Ebü’l-Feth Fethuddîn Muhammed b. Muhammed b. Muhammed el-Ya‘murî (ö. 734/1334), ‘Uyûnü’l-eser fi fünûni’l-meğazî ve’ş-şemâil ve’s-siyer, 1. baskı, 2 cilt, thk. Muhammed el-Îd el-Hatrâvî-Muhyiddin Mestû, Medine: Mektebetu Dâri’t-Turâs, 1992.
• Koçyiğit, Talât, Hadîs Usûlü, 4. bsk., Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, 2004.
• en-Nevevî, Muhyüddin ebû Zekeriyâ Yahyâ b. Şerfeddin en-Nevevî (ö. 676/1277), et-Takrib ve’t-teysir li ma‘rifeti süneni’l-Beşiri’n-Nezir, 1. baskı, Beyrut: Dâr el-Canân, 1986.
• Salahattin Polat, “Garîb”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 13 (Ankara: TDV Yay., 1996), 375.
• Sehâvî, Şemseddin Muhammed b. Abdurrahman (ö. 902/1497), el-İ‘lân bi’t-tevbîh limen zemme’t-tarîh, thk. F. Rosenthal, Mekke: Dâru’l-Bâz, t. y.
• Sıbtu İbni’l-Acemî, Ebü’l-Vefâ Burhanüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. Halîl et-Trâblusî el-Halebî (ö.841/1438), el-Keşfu’l-hasîs aman rumiye bi vazi’l-hadis, 1. baskı, thk. Subhî es-Semmerrâî, Beyrut: Alâmu’l-Kütüb, 1987.
• es-Sübkî, Tâceddin Abdulvehhab b. Ali b. Abdülkâfî (ö. 771/1370), Tabakâtü’ş-Şafi‘iyeti’l-kübrâ, 2. baskı, 10 cilt, thk. Mahmûd Muhammed et-Tenâhî, Abdülfettah Muhammed el-Helvi, y.y: Hicir Neşriyat, 1413/1992.
• es-Süheylî, Abdurrahman b. Abdullah b. Ahmed (ö. 581/1185), er-Ravzü’l-ünüf ve’l-meşr‘u’r-rivâ, 1. baskı, 7 cilt, thk. Abdurrahman el-Vekil, y.y. : Dâru’l- Kütüb el-Hadisyye, 1967.
• eş- Şâmî, Muhammed b. Yûsuf es-Sâlihî eş- Şâmî, (ö. 942/1536), Subulü’l-hudâ ve’r-reşâd fi sîreti hayri’l-ibâd, 12 cilt, thk. Abdülaziz Abdülhak Hilmi, Kahire: Cumhuriytü Mısır el-Arabiyye Vezâretü’l- Evkâf, 1997.
• Şulul, Kasım, İlk Siyer ve Megazî Müelliflerinden Muhammed b. Ömer b. Vâkıd el-Vâkıdî-Hayatı, Eserleri, Tarihçiliği ve Etkileri, Basılmamış Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1996.
• ………, İlk Kaynaklara Göre Hz. Peygamber Devri Kronolojisi, 3. baskı, İstanbul: İnsan Yayınları, 2011.
• ez-Zebîdî, Muhammed b. Muhammed b. Abdurrazak el-Hüseynî (ö. 1205/1791), Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, 40 cilt, thk. Mustafa Hicazî, Kuveyt: Matbatü Hükümeti Kuveyt, 2001.
• ez-Zehebî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman (ö. 748/1348), Tezhîbü Tehzibî’l-Kemâl fi esmâi’r-ricâl, 11 cilt, thk. Guneym Abbas guneym-Eymen Selâme, Kahire: el-Fâruk el-Hadesiye, 2004.
• ………, Siyeru aʻlâmi’n-nübelâ, 3. baskı, 25 cilt(23+2 fihrist), thk. Şuayb el-Arnavût-Ali Ebû Zeyd, Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1982.