Su ve Ekosistem

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 5, 01.03.2009

Fevzi Yılmaz

Öz

İnsanlar susuz yaşayamazlar. Su herkesin kullanımına tercihen ücretsiz olarak

sunulan temel bir gereksinimdir. İnsan günde ortalama 2–3 litre su içer. İnsanın yediği

yiyecek bağlantılı su tüketimi ise 2000–5000 litre / gündür.

Birçok yerde su kıtlığı yaşanmaktadır. Birçok büyük nehir denize ulaşamadan kurumaktadır.

Sel ve taşkınlar rahatsız edici mertebededir. Birçok su eksenli problemler küresel

nedenlere dayanır: nüfus artışı, iklim değişimi, şehirleşme ve özellikle yeme alışkanlıklarının

değişimi. Bu problemler su politikası gerektirir. Gerçekte verimli su kullanımı onu

paralı yapmakla ilişkilendirilir. Pratik alternatiflerden biri, ticarileşebilen su – kullanım

haklarıdır. Bu konular dünya genelinde tartışılmaktadır. Hiçbir hükümet gökten gelen

suya (yağmura) sahibim diyemez ve fiyat biçemez.

1 kilogram sebze için 2.000 litre su, 1 kilogram dana eti için ise 15.000 litre su gerekir

ve insanlar giderek artan oranda et yiyorlar. Yeni bir yeşil devrim yapılmazsa,

bugünden 2025’e kadar artan 2 milyar ekstra nüfusu beslemek için çiftçiler %60 daha

fazla su tüketeceklerdir.

Küresel anlamda su kıtlığı yoktur. Diğer doğal kaynakların (petrol gibi), aksine su asla

tükenmeyecektir. Suyun yağmur, kar veya buharlaşma eksenli geri dönüşümü sınırsızdır.

Ortalama olarak insanlar yağmur veya kar olarak yeryüzüne gelen suyun onda

birinden daha azını kullanırlar.

Ana problem özellikle çiftçiler tarafından ne kadar suyun israf edildiğidir. Tarım sektörü

dünya su varlığının dörtte üçünü kullanır (şehir kullanımı azdır). Hindistan ve Brezilyada

buğday üretimi için Amerika ve Çin’e göre iki katı aşkın su kullanılır. Su fakiri

Pakistan ihraç ettiği 1 kg tekstil için 11,000 litre su harcar.

Avustralya’da ilginç gelişme vardır. Avustralya modern tarihin en kurak 10 yılını yaşamaktadır.

Çiftçilere sağlanan su yarı yarıya düşmüştür. Tarım daha az susayan tahıl

üretimine dönük olarak yapılandırılmaktadır. Su verimliliği ikiye katlanmıştır. Çiftçiler

belli miktarda suyu bedava kullanırlar. Su kullanım hakkını başkalarına devredebilirler.

Eğer çok su istiyorlarsa onu komşularından alırlar. Bu hakkı (permi) satmakta mümkündür.

Bu takas kaynakların verimli kullanımını da yanında getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Su, Bitkilerde su, Su ticareti, Su – kullanım hakkı, İklim değişikliği

Kaynakça

• Water: Sin aqua non, (2009),The Economist, 54-56.
• Water rights: Awash in waste, (2009) The Economist, 17-18.
• İSKİ (2005 ) Aksaray, İstanbul, (iski.gov.tr)