Yeşil Altyapı Uygulamaları Kapsamında Yağmur Hendeklerinin Önemi ve Sürdürülebilir Kent Anlayışı ile Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 55 - 63, 15.10.2018

Uğur Ünal Dilek Eren Akyüz

Öz

Yeşil altyapı uygulamaları kentleşmenin sebep olduğu
olumsuzlukları çevreci bir anlayışla azaltan ve sürdürülebilir kent ortamı
oluşmasını sağlayan tekniklerdir. Yağmur hendekleri bu tekniklerden biridir ve sürdürülebilir
kent hayatına birçok katkısı bulunmaktadır. Bu çalışmayla yeşil altyapı
uygulamaları kapsamında yağmur hendeklerinin öneminin anlaşılması ve
ülkemizdeki kullanım alanlarının yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. Bu sebeple
yağmur hendeklerinin sürdürülebilir kent anlayışı çerçevesinde geleneksel
sistemlerle karşılaştırılarak değerlendirilmesi yapılmış ve bu değerlendirme
için 23 adet sürdürülebilirlik göstergesi dikkate alınmıştır. Ele alınan her
bir gösterge için sürdürülebilirliğin çevresel, sosyal ve ekonomik boyutları
değerlendirilerek detaylı bir literatür araştırmasına dayanan ve 0 ile 5
arasında değişen puanlama sistemi oluşturulmuştur. Literatür araştırması sonucu
yağmur hendeklerinin geleneksel sistemlere göre pek çok açıdan
sürdürülebilirliğe pozitif katkılarının olduğu geleneksel sistemlerin ise bu
konuda yetersiz kaldığı tespit edilmiş, bu durum altyapı sürdürülebilirlik
indeksi ve radar grafikleri yardımıyla desteklenmiştir. Bu indeks ve grafiklere
göre yağmur hendeklerinin kentsel bölgelerde uygulanmasıyla geleneksel
sistemlerdeki hidrolik yük azalacak, bu sistemlerden alınan verim artacaktır.

Anahtar Kelimeler

Altyapı Sürdürülebilirlik İndeksi, Geleneksel Sistemler, Sürdürülebilir Kent, Yağmur Hendeği, Yeşil Altyapı

Kaynakça

• Boston Water and Sewer Commission. (2013), “Stormwater Best Management Practices (BMP): Guidance Document”, Boston, USA.
• California Stormwater Quality Association (CASQA). (2003), “Stormwater Best Management Practice (BMP) Handbook: New Development and Redevelopment, Section Vegetated Swale”.
• Center for Neighborhood Technology (CNT). (2010), “The Value of Green Infrastructure: A Guide to Recognizing Its Economic, Environmental and Social Benefit. Section: Bioretention and Infiltration Practices”, W. North Avenue, Chicago.
• Center for Watershed Protection (CWP). (1998), “Better Site Design: A Handbook for Changing Development Rules in Your Community”, Ellicott City, Maryland.
• Demir, D. (2012), “Konvansiyonel Yağmursuyu Yönetim Sistemleri ile Sürdürülebilir Yağmursuyu Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması: İTÜ Ayazağa Yerleşkesi Örneği”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Department of Planning and Local Government. (2010), “Water Sensitive Urban Design (WSUD) Technical Manual for the Greater Adelaide Region”, Adelaide, South Australia.
• Dublin City Council (DCC). (2005), “Greater Dublin Strategic Drainage Study, Regional Drainage Policies”, Volume 3, Environmental Management. http://www.dublincity.ie/.
• Ekşi, M. (2016), “Yağmur Bahçelerinin Nicel Değerlendirilmesi: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Örneği”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(4), 1113-1123.
• Environment Agency (EA). (2012), “Rural Sustainable Drainage Systems”. https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/291508/scho0612buwh-e-e.pdf.
• European Comission (EC). (2015), “Science for Environment Policy In Depth Report: Indicators for Sustainable Cities”, Sayı: 12, DOI: 10.2779/61700. http://ec.europa.eu/environment/integration/research/newsalert/pdf/indicators_for_sustainable_cities_IR12_en.pdf
• European Commission Natural Water Retention Measures (NWRM). (2013), “Individual NWRM: Swales”. http://www.nwrm.eu.
• Government of Western Australia Department of Water. (2011), “Water Sensitive Urban Design (WSUD) Swales and Buffer Strips”, Western Australia.Graham, A., Day, J., Bray B. and Mackenzie, S. (2012), “Sustainable Drainage Systems: A Guide for Local Authorities and Developers”.
• Harris, J.M. (2000), “Basic Principles of Sustainable Development, Global Development and Environment Institute Working Paper 00-04”, Tufts University.
• Healthy Waterways Partnership. (2006), “Water Sensitive Urban Design (WSUD) Technical Design Guidelines for South East Queensland”.
• Kaypak, Ş. (2011), “Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma için Sürdürülebilir Bir Çevre”, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 13(20), 19-33.
• Köken, K. (2017), “Sürdürülebilir Kentsel Tasarım Kriterleri Açısından Kentsel Dönüşüm Projelerinin İncelenmesi”, Uzmanlık Tezi, İller Bankası A.Ş.
• Lashford, C., Charlesworth, S., Warwick, F. and Blackett, M. (2014), “Deconstructing the Sustainable Drainage Management Train in terms of Water Quantity-Preliminary Results for Coventry, UK”, Journal of Clean, 42(2), 187-192, DOI: 10.1002/clen.201300161.
• Müftüoğlu, V. ve Perçin, H. (2015), “Sürdürülebilir Kentsel Yağmur Suyu Yönetimi Kapsamında Yağmur Bahçesi”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 27-37.
• Pitt, R. and Clark, S.E. (2008), “Integrated Storm-Water Management for Watershed Sustainability”, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 134(5), 548-555.
• Revitt, D.M., Ellis, J.B. and Lundy, L. (2017), “Assessing the Impact of Swales on Receiving Water Quality”. Urban Water Journal, 14(8), 839-845, DOI: 10.1080/1573062X.2017.1279187.
• Saygın, N. and Ulusoy, P. (2011), “Stormwater Management and Green Infrastructure Techniques for Sustainable Campus Design”, Journal of Polytechnic, 14(3), 223-231.
• Sert, E. (2013), “Enerji Etkin Kentsel Peyzaj Tasarımında Yağmur Suyu”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (TCKB). (2014), “Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018”, Su Kaynakları Yönetimi ve Güvenliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, Türkiye.
• URL1: Marmariç Ekolojik Yaşam Derneği (2018), Permakültür El Kitabı ve Marmariç Örneği, http://marmaric.org/permakultur_el_kitabi.pdf, 21.02.2018.
• URL2: West Sussex County Council (2018), SUDS Design Guidance, https://www.westsussex.gov.uk/media/2270/suds_design_guidance.pdf, 21.02.2018.
• URL3: The City of Lancaster a City Authentic (2018), Fact Sheet: Vegetated Swale, http://www.saveitlancaster.org, 21.02.2018.
• URL4: Waterloc (2018), Yağmursuyu Yönetim Sistemi, http://www.degora.com/pdf/gpwat09tr.pdf, 21.02.2018.
• Xie, J., Wu, C., Li, H. and Chen, G. (2017), “Study on Storm-Water Management of Grassed Swales and Permeable Pavement Based on SWMM”, Water Journal, 9(840), DOI: 10.3390/w9110840.
• Yiğit Avdan, Z., Yıldız, D. ve Çabuk, A. (2015), “Yağmur Suyu Yönetimi Açısından Yeşil Altyapı Sistemlerinin Değerlendirilmesi”, 2nd International Sustainable Buildings Symposium, Ankara, Türkiye.