Oryantalizmin Doğu Algısı

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 151 - 170, 30.12.2018

Sabri Türkmen

Öz

Oryantalistlerin çalışmalarında Doğuya, Batıdan farklı nitelikler
atfedilerek Doğu ötekileştirilmiştir.  Doğunun
bir şehvet yatağı olduğu, atalarından şiddet miras almış olup şiddet ile
şekillenmiş bir toplum oldukları iddia edilmiştir. Bu bakış açısı geçmişten
günümüze tezvir ve baskılarla aktarılmaya devam etmiştir. Nitekim 19. yüzyılda
Emperyalistler bir ülkeye girip hükmetmekte kendilerinin hak sahibi olduklarını
gerekçelendirmek için Doğu halklarının; tembel, aklını cinsellikle bozmuş,
vahşi ve kendini yönetmekten aciz oldukları fikrini yaymışlardır.

Oryantalizmin yaydığı Doğu imajı, ortaya attıkları fikir ve
düşünceler, batılıların doğulu toplumlar üzerindeki emperyalist düşüncelerini
uygulayabilmek amacıyla, bir plan ve proje dâhilinde Doğuya gönderdikleri
gezginler tarafından yazılan kasıtlı eserlerle de desteklenmiştir. Doğuya,
özellikle de İslam’a ve Müslümanlara beslenen düşmanlık, gezginlerin ruhsal
yapısının bir tezahürüdür.  

 Bu çalışmanın
temel amacı, batılıların Doğu toplumları üzerindeki emellerine ulaşmak için
takip ettikleri usul ve yöntemleri ortaya koymak ve bakış açılarına dikkat
çekmektir. Bu gidişat düzeltilmedikçe insanlık karanlıkta kalmaya devam edecek
ve sahip olduğu asli değerleri yaşayamayacaktır.   

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm, Batı, Doğu

Kaynakça

• Ahmet, Muhammed Halife Hasan, Âsâru’l-Fikri’l-İstişrâkî fi’l-Muctemeât el-İslamiyye, Ein For Human and Social Studies, Kahire 1997.‘Amâyira, İsmail Ahmed, el-Musteşrikûn ve Nazariyyâtuhum fî Neşeti’d-Dirâsât el-Luğaviyye el-Arabiyye, Dâru Huneyn, Ammân, 1992.Bulut, Yücel, Oryantalizmin Kısa Tarihi, Küre Yayınları, İstanbul 2004.Cemile, Meryem, İslam ve Oryantalizm, Trc., Faruk Yılmaz, Ahmet Deniz, Seçkin Yayıncılık, İstanbul 1989.Dikici, Erkan, “Doğu-Batı Ayrımı Ekseninde Oryantalizm ve Emperyalizm”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Vol. 3, No. 2, June 2014.Ersöz, Evrim; Uslu, Didem, “Doğu-Batı Karşılaştırmasında Çatışma, Karmaşa ve Muhtemel Bir Uzlaşama”, Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölüm Dergisi, İstanbul Üniversitesi, 2012.Ferro, Marc, Fetihlerden Bağımsızlık Hareketlerine Sömürgecilik Tarihi, Trc. Muna Cedden, İmge Kitabevi Yayınları, 2002.Germaner, Semra – İnankur, Zeynep, Oryantalizm ve Türkiye, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Sanat Yayınları, İstanbul 1989.Göregen, Mustafa, “Oryantalist İslam Yorumlarının Psiko-Sosyal Temelleri”, Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, Cilt / Vol: 1, Sayı/Issue: 1, 2017.Hamdân, Nezir, Musteşrikûn, Siyasiyûn Câmi‘iyyûn, Mecmaiyyune, Mektebetu’s-Sadîk, Taif 1988.Itr, Hasan Ziyauddîn, Vahyullah Hakâikuhû ve Hasâisuhu, Matbaatu Râbitati’l-‘Âlemi’l-İslâmî, Mekke 1984.Kabbanî, Rana, Avrupa’nın Doğu İmajı, Trc. Serpil Tuncer, Bağlam Yayınları, İstanbul 1993.Kalın, İbrahim, Ben Öteki ve Ötesi, İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş, İnsan Yayınları, İstanbul 2017._____________ , İslam ve Batı, İSAM Yayınları, İstanbul 2007.Karabela, Nevin, “Brockelmann’ın Arap Dili ve Kültürüne Katkıları”,Doğu Araştırmaları Dergisi, Sayı:4 2009/2 İstanbul 2009.Kavas, Ahmet, “Geçmişten Günümüze Fransız Şarkiyatçılığı ve Kurumları”, Oryantalizmi Yeniden Okumak-Batı’da İslâm Çalışmaları Sempozyumu, 11-12 Mayıs 2002 Adapazarı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.Kernaghan Jennifer, Lord Cromer as Orientalist and Social Engineer in Egypt, (A thesis for The Değree of Master of Arts)The Üniversity of British Colombia, Vancouver, Canada, April, 1993.Lewis, Bernard, “The Question of Orientalisn”, New York Review of Books, 24 Haziran 1982. Lockman, Zachary, (The History and Politics of Orientalizm) Tarihu’l-İstişrâk ve Siyasetuhu, Trc. Şerif Yunus, Dâru’ş-Şurûk, Kahire 2007.Lugarhi, Raimondo, Sömürgecilik Tarihi, Trc. Halim Ünal, E Yayınları, İstanbul 2000.Matbakani, Mazen Bin Salah, Min Âfâki’l-İstişrâk el-Amrîkî el-Muâsır, Mektebetu İbni’l-Kayyim, Medine 1409 h.Muhammed, Abdullah Yusuf Sehr, Muessesâtu’l-İstişrâk ve’s-Siyâsetu’l-Ğarbiyye Ticâhe’l-‘Arabi ve’l-Muslimîn, Merkezu’l-İmârât li’d-Dirâsât ve’l-Buhûsi’l-İstirâticiyye, Ebudabi, 2001.en-Nedvî, Ebu’l-Hasan Alî el-Huseynî, el-İslâmiyyât beyne Kitâbâti’l-Musteşrikîn ve’l-Bâhisîne’l-Muslimîn, Müessesetu’r-Risâle, 1986.en-Nemle, Ali b. İbrahim el-Hamed, el-İstişrâk, ve’d-Dirâsât el-İslâmiyye, Mektebetu’t-Tevbe, Riyad 1417h._____________, Mesâdiru’l-Ma’lûmât ‘ani’l-İstişrâk ve’l-Musteşrikîn İstikrâ li’l-Mevâkif, Mektebetu’l-Melik Fehd el-Vataniyye, Riyad 1993.Said, Edward, Oryantalizm, trc. Nezih Uzel, İrfan Yayınevi, İstanbul 1998.es-Serhânî, Muhammed b. Sa‘îd, el-Eseru’l-İstişrâkî fî Mevkifi Muhammed Arkoun mine’l-Kur’ani’l-Kerîm, Byy. tz.Sibai, Mustafa, Oryantalizm ve Oryantalistler, Trc. Mucteba Uğur, Beyan Yayınları, İstanbul 1993.Similoviç, Ahmet, Felsefetu’l-İstişrâk ve Eseruhâ fi’l-Edebi’l-‘Arabî el-Mu‘âsır, Daru’l-Maârif, Kahire tz. Sönmezsoy, Selahattin, Kur’an ve Oryantalistler, Fecr Yayınevi, İstanbul 1998.Süphandağı, İsmail, Batı ve İslam Arasında Oryantalizm, Gaye Kitabevi, İstanbul 2004.eş-Şarkâvî, Muhammed Abdullah, el-İstişrâk, fi’l-Fikri’l-İslâmî el-Muâsır Dirâsât Tahlîliyye Takvîmiyye, Kahire 1992.Şentürk, Recep, “Oryantalizm ve Sosyal Teori”, Oryantalizmi Yeniden Okumak-Batı’da İslâm Çalışmaları Sempozyumu, 11-12 Mayıs 2002 Adapazarı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.eş-Şeyh, Ahmet, Hivaru’l-İstişrâk, el-Merkezu’l-Arabi li’d-Dirâsât el-Ğarbiyye, Kahire 1999.Zakzûk, Mahmûd Hamdî, el-İstişrâk ve’l-Halfiyyetu’l-Fikriyye li’sirâ‘il-Hadârî, Dâru’l-Maârîf, Kahire 1997.https://tr.wikipedia.org/wiki/Arthur_John_Arberryhttps://tr.wikipedia.org/wiki/Reynold_A._Nicholsonhttps://www.britannica.com/biography/Antoine-Galland