A Theoretical Essay on Anti-capitalist Movements, Globalisation and Social Media

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 32 - 52, 26.11.2018

Hakan Karahasan

Öz

It is a fact that globalisation is not just an economic system but a result of a historical process. In other words, globalisation is the result of the capitalist development, such as searching for new markets and its relation with labour-commodity as well as developments in communication technologies. 

            Thanks to the advancements of communication technologies, sharing information and the way people communicate have changed. With digitalisation and the rise of the Internet usage, people can share information in an easier and faster way and not dependent on several news sources as in the past.

            Protests in Seattle in 1999 against the World Trade Centre could be seen as the beginning for anti-capitalist movements. In addition, the ‘anti-global movement’ that sparked in Seattle turned into a different kind of protests which can be named afterwards as ‘anti-capitalist movements.’            

This paper is a theoretical study that analyses how effective the Internet/social media in social movements. While studying, the paper scrutinises whether social media took any part in anti-capitalist and global movements (i.e., in the planning and action phases) or not and if so, to what extent by looking at theoretical studies on social media, politics and social movements.

Anahtar Kelimeler

Anti-capitalist movements, the internet, social media, globalisation, social movements

ANTİ-KAPİTALİST HAREKETLER, KÜRESELLEŞME VE SOSYAL MEDYA ÜZERİNE KURAMSAL BİR DENEME

Öz

Salt bir ekonomik sistem değil, aynı zamanda bir yaşam
biçimi de olan kapitalizm, tarihsel süreç içinde küreselleşme olgusunu
doğurmuştur. Başka bir deyişle küreselleşme, tarih içerisinde kapitalizmin
gelişip, pazar arayışını gün geçtikçe artırması, bunun sonucu olarak da
emek-meta ve iletişim sistemlerinin tüm dünyaya yayılması sürecinin vardığı bir
sonuçtur.

Küreselleşme olgusunun dünya çapında tartışılmasına daha
çok 1980’li yıllarda başlaması sonrasında, özellikle 1999 yılında Seattle’da
Dünya Ticaret Örgütü’ne yönelik düzenlenen protesto ve sonrası, bir bakıma
küresel anlamda anti-kapitalist hareketlerin ilk kıvılcımı olarak
adlandırılabilir.

Böylece, 1990’lı yılların sonu bir yandan anti-kapitalist
hareketlerin küresel olarak başladığı yıllar iken, diğer yandan ise iletişim
teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde (özellikle internet), haberleşme ve
bilgi paylaşımı konularında birçok değişiklik yaşanmıştır. İnternet kullanımının
artması ile birlikte, bilgi paylaşımı kolaylaşmış, haberler ise internet öncesi
dönemde olduğu gibi birkaç kaynak içinde sıkışıp kalmaktan çıkmaya başlamıştır.
Ancak, hemen belirtmek gerekir ki, internetin yayılmaya başladığı ilk andan bu
yana, küresel açıdan internetin sunduğu potansiyel faydalar var olduğu gibi,
‘tehditler’ de bulunmaktaydı. Daha sonra, önceleri ‘yeni medya’  olarak adlandırılan internet ve dijital medya,
sonraları ise, facebook, twitter gibi sosyal platformların yaygınlaşmasıyla
‘sosyal medya’ olarak adlandırılmaya başlayanmecra sayesinde bilgi akışı son
derece hızlı bir hâl almış, insanlar, birbirleri ile eskiye göre çok daha hızlı
bir şekilde iletişim kurabilme şansı yakalamıştır.

Bu çalışma, intnernet ve sosyal medya kullanımından hareket ederek,
anti-kapitalist hareketlerde internet ve sosyal medyanın ne oranda etkili
olduğuna yönelik kuramsal bir araştırmanın ilk adımı olarak
nitelendirilmelidir. Bunu yaparken, yakın zamanda sosyal medya ve politika,
toplumsal olaylar üzerine yayımlanmış eserlerden yola çıkılmak suretiyle,
Fukuyama’nın (1999) “komümizmin çöküşü” sonrası ifade ettiği “liberal kapitalizmin
zaferi”nin, yine kapitalizmin içinden çıkıp çıkmadığını ve adına
anti-kapitalist hareketler denilen toplumsal (ve küresel) olayların
arkaplânında (eylemlerin plânlanması ve harekete geçilmesi vs.) sosyal medyanın
ne ölçüde etkili olduğu araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

anti-kapitalist hareketler, sosyal medya, küreselleşme, aktivizm, iletişim teknolojileri

Kaynakça

• Auvinen, A-M. (2012) Social Media: The New Power of Political Influence. Helsinki: Suomen Toivo Think Tank. http://www.martenscentre.eu/sites/default/files/publication-files/social-media-and-politics-power-political-influence.pdf. (Çevrimiçi: 9/5/2016). Badiou, A. (2013) Yeni Bir Siyaset için Felsefe, Çev. Barış Özkul ve Erkan Ünal. İstanbul,Encore.
• Bailey, O. G.,Cammaerts, B. ve Carpentier, N. (2015) Alternatif Medyayı Anlamak, Çev. Çiğdem Öztürk. İstanbul, Kafka.
• Bauman, Z. (2014) Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları, Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul, Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2013) Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına Mıdır? Çev. Hakan Keser. İstanbul, Ayrıntı.
• Bekmen, A. ve Özden, B. A. (der). (2015) Emperyalizm: Teori ve Güncel Tartışmalar. İstanbul, Habitus.
• Canadian Security Intelligence Service (2000) Anti-Globalization - A Spreading Phenomenon. Report No: 8. http://www.iatp.org/files/Anti-Globalization_-_A_Spreading_Phenomenon_2.htm. (Çevrimiçi: 29/4/2016).
• Callinicos, A. (2003) An Anti-Capitalist Manifesto. Cambridge,PolityPress.
• Chalaby, J. (2000). “New Media, New Freedoms, New Threats”, Gazette: The International Journal for Communication Studies, 62(1): 19-29.
• Chomsky, N. (1998) “Noam Chomsky on Microsoft and Corporate Control of the Internet”, http://corpwatch.org/article.php?id=1408. (Çevrimiçi: 16/3/2016).
• Cosenza, G. (2009). “Semiotica dei Nuovi Media”, XXI Secolo: Comunicare e rappresentare. Tullio Gregory (der). Istituto dell’Enciclopedia Treccani Fondata da Giuseppe Treccani S.p.A, Roma, s. 225-232.
• Deleuze, G & Guattari, F. (2005) “Introduction: Rhizome”,A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia, Çev. Brian Massumi. Minneapolis, London,University of Minnesota Press, s. 3-25.
• Demirtaş, E. (2016). “Otoriter Rejimler ve Bilginin Yönetimi.” Birikim. 322, Şubat, s. 27-31.
• Derrida, J. (2011) Gramatoloji, Çev. İsmet Birkan. Ankara,BilgeSu.
• Ellwood, E. (2003) Küreselleşmeyi Anlama Kılavuzu, Çev. Betül Dilan Genç. İstanbul, Metis.
• Featherstone, M. (1990) “Global Culture: An Introduction”, Mike Featherstone (der). Global Culture: Nationalism, Globalization and Modernity içinde, London, Newbury Park, New Delhi: Sage, 1-14.
• Fisher, M. (2010) Kapitalist Gerçekçilik: Başka Alternatif Yok Mu? Çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul, Habitus.
• Fiske, J. (2002). “Postmodernizm ve Televizyon”, Süleyman İrvan (der). Medya Kültür Siyaset içinde, Ankara: Alp Yayınevi, s. 29-57.
• Fukuyama, F. (1999) Tarihin Sonu ve Son İnsan, İstanbul, Gün Yayıncılık.
• Gerbaudo, P. (2014) Twitler ve Sokaklar: Sosyal Medya ve Günümüz Eylemciliği, Çev. Osman Akınhay. İstanbul, Agora Kitaplığı.
• Günsoy, B. (2006). Küreselleşme: Bir Varoluş Mücadelesi. Ankara: Ekin Kitabevi.
• Kalabalık, K. (2016). “Sosyal Medya ve Gözetim Sorunu.” Birikim. 322, Şubat, s. 38-45.
• Karadeli. C. (der). (2005) Küreselleşme ve Alternatif Küreselleşme, Ankara, Phoenix Yayınevi.
• Klein, N. (2001) No Logo, London, Flamingo.
• Klein, N. (2004) Tel Örgüler ve Pencereler: Küreselleşme Tartışmalarının Ön Saflarından Haberler, Çev. Nalan Uysal. Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Lafrance, J-P. (2016). “Toplumsal Hareketlerin Kavşağında Medya”, Perriault, J. (der). İletişim Bilimlerinin Unutulmuş Kökenleri içinde, Çev. Hüseyin Köse. İstanbul, Ayrıntı, s. 47-59.
• Legrain, P. (2002) Open World: The Truth about Globalisation,London,Abacus.
• Levi, L. (2009) “Globalizzazione, Crisi della Democrazia e Ruolo dell’Europea nel Mondo”, Il Federalista, 50 (1): 14-42.
• Lim, M. (2012) “Clicks, Cabs, and Coffee Houses: Social Media and Oppositional Movements in Egypt, 2004-2011”, Journal of Communication, 62 (2): 231-248.
• Lowes, D. E. (2012) Antikapitalist Sözlük, İstanbul,Versus.
• Marx, K. ve Engels, F. (2003) Komünist Manifesto, Çev. Levent Kavas. İstanbul,İthaki.
• Margulies, R. (2003) “Sunuş: ‘Bir Hayalet Kol Geziyor’”,Wayne Ellwood. Küreselleşmeyi Anlama Kılavuzu içinde, Çev. Betül Dilan Genç. İstanbul, Metis,8-11.
• Mattelart, A. (2001). İletişimin Dünyasallaşması. Çev. Halime Yücel. İstanbul: İletişim.
• Miller, P. (2015). “Anti-Globalization Movement.” Gina Misiroglu (der). American Counter Cultures: An Encyclopedia of Noncomformists, Alternative Lifestyles, and Radical Ideas in U.S. History içinde,Routledge: Londrave New York, 38-40.
• Petras, J. (2004) Küreselleşme ve Direniş, Çev. Ali Ekber. İstanbul, Mephisto.
• Robertson, R. (1990) “Mapping the Global Condition: Globalization as the Central Concept”, Mike Featherstone (der). Global Culture: Nationalism, Globalization and Modernity içinde, Londra, Newbury Park, New Delhi, Sage,15-30.
• Tuna, O. D. (2005) “Küreselleşme Karşıtlığının Gelişimi Üzerine” Karadeli. C. (der). Küreselleşme ve Alternatif Küreselleşme içinde, Ankara, Phoenix Yayınevi, 105-127.
• Valeriani, A. (2011) Twitter Factor: Come i Nuovi Media Cambiano la Politica Internazionale, Roma-Bari, Editori Laterza.
• Van Aelst, P. ve Walgrave, S. (2002) “New Media, New Movements? The Role of the Internet in Shapingthe ‘Anti-Globalization’ Movement”, Information, Communication & Society, 5(4): 465-493.
• Vidal, A. (1999) “Real battle for Seattle.” The Guardian. http://www.theguardian.com/world/1999/dec/05/wto.globalisation, (Çevrimiçi: 16/3/2016).
• Wells, G. J. (2004) “TheIssue of Globalization: An Overview”, Westerfield, R. E (der). CurrentIssues in Globalization içinde, New York, Nova Science Publishers.
• White, M. (2010) “Clicktivism is Ruining Leftist Activism”, The Guardian. http://www.theguardian.com/commentisfree/2010/aug/12/clicktivism-ruining-leftist-activism. (Çevrimiçi: 6/5/2016).
• Yüksek, D. (2015). “Alternatif Medya ve Direniş Kültürü: Sosyal Hareketlerde Birleştirici Güç Olarak Alternatif Medya”, Çoban, B. ve Ataman, B. (der). Direniş Çağında Türkiye’de Alternatif Medya içinde, İstanbul, Kafka,s. 53-78.
• Žižek, S. (2013). Dünyadaki İsyanların Anlamı.Çev. Osman Akınhay. İstanbul: Agora Kitaplığı.