THE PSYCHOLINGUISTIC ASPECT OF EMOTIONALLY SIGNIFICANT PHRASES IN THE KAZAKH LANGUAGE

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 6, 160 - 170, 30.06.2018

Janar Köpbayeva

Öz

Most
aspects of modern Kazakh language are being deeply researched nowdays. Since
language is developing alongside with people׳s
life and is closely connected with community׳s
evolution, there are still some unresearched language phenomena. One of the
issues under study is psychologic and linguistic aspect of modern Kazakh
syntax. This is why syntactic units namely exclamatory and interrogative
sentences are under study from the psychological and linguistic points of
view.  Besides the ways and processes of
their comprehension in human׳s minds are shown in the
article. Special attention is paid to the way how a person can express his
national identity and world outlook by means of exclamatory and interrogative
sentences.

Anahtar Kelimeler

Syntactic, Psychological, Linguistiс

KAZAK DİLİNDE DUYGU BİLDİREN CÜMLELERİN PSİKOLİNGÜİSTİK BOYUTU

Öz

Çağdaş
Kazak dilinde şimdiye kadar birçok dilbilim sorunları incelenmiştir. Halkın
yaşam biçimi ve dünyaya bakış tarzı ile iç içe gelişip şekillenen dilin
kuralları ve anlatım incelikleri sınırsızdır. Hâlihazırda tamamen incelenmek
suretiyle açıklığa kavuşturulmamış meseleler de bir haylidir. Bunlardan biri
çağdaş Kazak dilindeki sözdizimsel yapıların psikolengüistik boyutlarıdır. Bu
çalışmada edebî eserlerdeki kişilerin karakter yapısını, kişiliğini ve
duygularını belirten sözdizimsel yapılar, özellikle ünlem cümleleri ile soru
cümlelerinin psikolojik ve lengüistik boyutları doküman inceleme yoluyla nitel
araştırma çerçevesinde irdelenmiştir. Bu tür cümlelerin insan zihninde oluşum
süreçleri ile vücut bulması da etraflıca incelenmiştir. Ayrıca insanoğlunun
kendi duygu ve tepkileri doğrultusunda ünlem ve soru cümlelerini oluşturma esnasında
mensubu olduğu milletin dünya görüşü ile milli kimliğini de yansıtması üzerinde
durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sentaks, psikoloji, lingüistik

Kaynakça

• Ahmanova, O.S., (2004), Slovar lingvisticheskih terminov, Moskva: Editorial URSS, 571.
• Gvozdev, A.N., (2005), Ocherki po stilistike russkogo yazika, Moskva: URSS (Komkniga), 408.
• Zharikbaev, K., (1970), Psihologia/peduchilishege arnalgan okulik, Almati: Mektep,323.
• Kenesbaev, S. ve T. Zhanuzakov (1966), Russko-kazahski slovar lingvistichkih terminov, Almati: Nauka KazSSR, 206.
• Sachs, J.S., (1967), Recognition memory for syntactic and semantic aspects of connected discourse, «Perception and Psychophysics», ІІ, 437-442.
• Smagulova, G., (1996), «Frazeologizmderdin varianttilii», Komekshi oku kurali, Almati: Sanat, 128.
• Tazhibaev, T.(1993), Zhalpi psihologia, Almati: Kazak universiteti, 240.