TECHNOLOGY POVERTY AND DEPENDENCY OF EXPORT ON IMPORT IN TURKEY

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 17 - 42, 25.06.2018

H. Naci Bayraç Emrah Doğan

Öz

Deprivation of
resources and technology of a country causes that the growth of such country to
be dependent on external resources. Deprivation of technology points to the
countries at the macro level and of the businesses at the micro level, being in
need of necessary and sufficient human, physical and financial resources in
order to produce the technology they need. For developing countries like
Turkey, the lack of negotiating power against industrial countries those
producing the technology, absence of sufficiently developed national innovation
systems of such countries, brain drain towards the developed countries,
inefficacy of science and technological policies, some restrictive measures of
patent and license agreements are among the main reasons of being in deprive of
technology. Upon the process of globalization in the world economy in recent
years, abolition of regulations restricting international trade and
technological advancements affects production processes especially in
developing countries directly and dependencies of such countries on imported
input is gradually increasing. The increase in export-oriented manufacturing
activities of countries causes the increase of demands on foreign capital,
technology, raw materials-intermediate goods and energy, countries are being
obliged to import the intermediate goods and capital goods in order to increase
their production and export. Realization of economic growth and export increase
by this way denotes the fact that such country is in deprive of intermediate
goods, capital goods and technology, and growth and exportation of this country
is dependent on the import. In this study, import indicators in sectoral level
in Turkey are estimated by using Augmented Mean Group (AMG) Method for 2003:1
2012:12 period. In accordance with these estimations, it is proved that sectors
having the highest rate of import increase in sectoral level are “motorized
land vehicles”, “machinery and equipment”, “other transportation vehicles”,
“office, accounting and data processing devices” and “main metal industry”
sectors. In this study, it is reflected that increase of production and
exportation in specified industries in Turkey is only possible by importation
of inputs like raw materials, intermediate goods, technology, etc.

Anahtar Kelimeler

Export, Import, Technology Poverty, Sectoral Data Analysis, Augmented Mean Group

TEKNOLOJİ YOKSULLUĞU VE TÜRKİYE'DE İHRACATIN İTHALATA OLAN BAĞIMLILIĞI

Öz

Bir ülkenin ulusal kaynak ve teknoloji
yoksulluğu, büyümenin dış kaynaklara bağımlı olmasına neden olmaktadır.
Teknoloji yoksulluğu, makro açıdan ülkelerin, mikro açıdan işletmelerin ihtiyaç
duydukları teknolojileri üretmek için gerekli ve yeterli beşeri, fiziki ve mali
kaynaklardan yoksun olması durumunu ifade etmektedir. Türkiye gibi gelişmekte
olan ülkelerin teknolojiyi üreten sanayileşmiş ülkeler karşısında pazarlık
gücünün olmaması, bu ülkelerin ulusal yenilik sistemlerinin yeterince
gelişmemiş olması, gelişmiş ülkelere yönelik beyin göçü, bilim ve teknoloji
politikalarının yetersizliği, patent ve lisans anlaşmalarının bazı
engelleyici-kısıtlayıcı önlemler taşıması teknoloji yoksulluğu içinde
olmalarının başlıca sebepleri arasında yer almaktadır. Dünya ekonomisinde
yaşanan küreselleşme sürecinin son yıllarda giderek artmasına bağlı olarak;
uluslararası ticareti kısıtlayan düzenlemelerin kaldırılması ve teknolojideki
gelişmeler, özellikle gelişmekte olan ülkelerin üretim süreçlerini doğrudan
etkilemekte ve bu ülkelerin ithal girdilere olan bağımlılıkları giderek
artmaktadır. Ülkelerin ihracata yönelik üretim faaliyetlerinin artması, yabancı
sermaye, teknoloji, hammadde-ara malı ve enerjiye olan talebinin çoğalmasına
neden olmakta ve ülkeler ekonomik büyümelerini, üretimlerini ve ihracatlarını
artırmak için ara malı ve sermaye malı ithal etmek zorunda kalmaktadır. Bu
yolla ekonomik büyüme ile ihracat artışının gerçekleştirilmesi, ülkenin ara
malı, yatırım malı ve teknoloji yoksulu olduğunu ve ülkenin büyümesi ve
ihracatının ithalata bağımlı olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de
sektörel bazda ithalatın belirleyicileri 2003:1 ile 2012:12 dönemi için Genişletilmiş
Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi kullanılarak tahmin edilmektedir. Elde edilen
tahmin sonuçlarına göre, ithalat artışının en yüksek olduğu sektörlerin;
“motorlu kara taşıtı”, “makine ve teçhizat”, “diğer ulaşım araçları”, “büro,
muhasebe ve bilgi işleme makinaları” ve “ana metal sanayi” olduğu
görülmektedir. Çalışmada Türkiye’de belirtilen sektörlerdeki üretim ve ihracat
artışının ancak hammadde, ara malı, teknoloji vb. girdilerin ithal edilmesi
sonucunda ortaya çıkacağı ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, İthalat, Teknoloji Yoksulluğu, Sektörel Veri Analizi, Genişletilmiş Ortalama Grup

Kaynakça

• Alam, Imam M. (2003). “Manufactured Exports, Capital Good Imports, and EconomicGrowth: Experience of Mexico and Brazil”. International Economic Journal, 17(4), 85-105.
• Arize, C. Augustine (2002). “Imports and Exports in 50 Countries Tests of Cointegration and Structural Breaks”. International Review of Economicsand Finance, 11, 101-115.
• Bayraç, Naci H. (2012). “Sanayileşme Stratejileri ve Dış Ticaret”. Uluslararası Ekonomik İlişkiler I-II, Kerim Özdemir, Güven Delice (Eds.), İstanbul: Lisans Yayıncılık, 146-159.
• Breusch, T. S ve Pagan, A. R. (1980), “The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification Tests in Econometrics”, Review of Economic Studies, 47, 239-53.
• Çivi, Halil; Çakır Mesut (2000). “Türkiye’de İmalat Sanayiinin İthalata Bağımlılığı-Girdi Çıktı Yaklaşımıyla”. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 14 (1), 1-10.
• Çolak, Caner; Tokpunar Selman ve Uzun Yasin (2014). “Determinants of Sectoral Import in Manufacturing Industry: A Panel Data Analysis”. Ege Akademik Bakış, 14 (2), 271-281.
• Duman, Alper.;Özgüzer E. G.(2013), “An Input-Output Analysis of Rising Imports in Turkey”. Ekonomik Yaklaşım, 23 (84), 39-54.
• Eberhardt, Markus; Bond, Stephen (2009). “Cross-Section Dependence in Non-Stationary Panel Models: A Novel Estimator”. Munich Personal Repec Archive (MPRA) Papers, 17692, 1-28.
• Eberhardt, Markus.;Teal, Francis (2010). “Productivity Analysis in Global Manufacturing Production”. University of Oxford Department of Economics Discussion Paper Series, 515, 1-32.
• Eberhardt, Markus; Teal, Francis (2011). “Econometrics for Grumblers: A New Look at the Literature on Cross-Country Growth Empirics”. Journal of Economic Surveys, 25 (1), 109–155.
• Ersungur, Mustafa Ş.; Ekinci Demet E.; Takım Abdullah (2011). “Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılıktaki Değişme: Girdi-Çıktı Yaklaşımıyla Bir Uygulama”. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 1-11.
• Freeman, Chris; Soete, Luc (2004). The Economics of Industrial Innovation 3. Oxford: The MİT Press.
• İnançlı, Selim; Konak Ali (2011). “Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (2), 343-362.
• Pesaran, Hashem M. (2004). “General Diagnostic Testsfor Cross Section Dependence in Panels”. IZA Discussion Papers, 1240, 1-39.
• Peseran, M. H. (2006). “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Crosssection Dependecy”. Cambridge Working Papers in Economics, 0346
• Pesaran, Hashem M. (2007). “A Simple Panel Unit Root Test in The Presence of Cross-Section Dependence”. Journal of Applied Econometrics, 22 (2), 265-312.
• Ramos, Riberio, F., Francisco (2001). “Exports, Imports, and Economic Growth in Portugal: Evidence from Causality and Gointegration Analysis”.Economic Modelling, 18(4),613-623.
• Tatoğlu, Ferda (2013). İleri Panel Veri Analizi 2. İstanbul: Beta Basım, 239-240.
• Tiryakioğlu, Murat (2011). “Teknoloji Transferi, Teknoloji Yoksulluğu mu?”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66 (2), 169-199.
• Westerlund, Joakim (2006). “Testing For Panel Cointegration With Multiple Structural Breaks”. Oxford Bulletin Of Economics And Statistics, 68 (1), 101- 132.
• Westerlund, Joakim (2007). “Testing For Error Correction İn Panel Data”. Oxford Bulletin Of Economics And Statistics, 69 (6), 709-747.
• Saygılı, Şeref; Cihan Cengiz; Yalçın Cihan; Hamsici Türknur (2009). “Türkiye İmalat Sanayii İthalat Yapısı Taslak Rapor Özeti”, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/54882eee-fba5-437c-8627-0c9f650eec37/turkiyeimalatsanayii_ozet.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=54882eee-fba5-437c-8627-0c9f650ee c37 (Erişim Tarihi:16.07.2015).
• Taymaz, Erol (2004). Türkiye İmalat Sanayiinde Teknolojik Yetenek, https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/teknolojikyetenek/Ulusal_Teknolojik_Yetenek_Raporu.pdf (Erişim Tarihi:16.07.2015).