GAZETELERDE “GÜZEL”İN SUNUMU

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 16 - 37, 30.11.2017

Erkan Yüksel Ozan Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın genel amacı basında “güzel” imajının sunumunu ortaya
koymaktır. Bu doğrultuda en yüksek tiraja sahip ilk beş gazete ve eklerinin
2016 yılı yayınları arasından sistematik rastsal örneklemle belirlenen dört
haftalık içerikleri incelemeye konu edilmiştir. İçerisinde “güzel” anahtar
sözcüğü bulunan 113 yazı ve fotoğrafa içerik analizi uygulanmıştır. Bulgulara
göre yazıların beşte dördü moda-magazin kategorisinde olup üçte ikisine
yakınında haber kaynağı yoktur. Yazıların tamamında kadınlar ele alınmaktadır.
Üçte birinde ünlü, tanınmış kişilerin sözlerine yer verilmekte, yine üçte
birinde “yabancı”lar konu edilmektedir. Üçte birden azında yaptıkları iş ya da
çalışmalara değinilmektedir. Yazıların yarıdan fazlasında fiziki güzellik
vurgusu bulunmakta, üçte birden fazlasında zayıf olanın güzel olduğunu kalıp
yargısına rastlanmaktadır. Makyajlı olmak, modayı takip etmek ya da şık olmak,
dekolte, açık giyinmek, uzun boylu olmak ve sportif olmak da öne çıkan diğer
kalıp yargılardır. Güzele ilişkin toplumsal kabul, yetenek ya da ekonomik
değere ilişkin anlatım öne çıkmamaktadır. Bu haliyle güzelliğin oldukça “sığ”,
“dar” ve “pazarlanabilir” bir yapıda konumlandığı söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Medya, Gazetecilik, Sterotipler, Güzel, Güzellik

Kaynakça

• Albayrak, K. A. (2015). Estetik Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (10): 612-620.
• Bilis, Ö. P. ve Çatalcalı, A. (2012). Toplumsal Cinsiyet Stereotiplerinin Medyada Sunumu ve Popüler Kadın Sanatçılar, Erciyes İletişim Dergisi, (2) 3: 24-38.
• Çolakoğlu, K. B. (2014). Türk Mânilerinde Güzel, Güzellik Anlayışı ve Güzellik Unsurları, Journal of World of Turks 6 (2) : 311-335.
• Eren, A. (2016). Söz Güzeli: Klasik Türk Şiirinde Sevgilinin Sözleri Üzerine, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3: 69-82.
• Fidan, F. (2000). Kapitalizmin Gelişme Sürecinde Kadının Çok Yönlü Konumu (Medya Örneği). Bilgi Dergisi, (2) 1. s. 117-133.
• Gökçe, O. (2001). İçerik Çözümlemesi. 3. Baskı. Konya. Selçuk Üniversitesi.
• Güzel, E. (2013). Kültürel Bağlamda Kadın ve Güzellik “Türkiye’de Bir İktidar Alanı Olarak Elitler Üzerinden Güzellik Anlayışına ve Bir Tüketim Nesnesine Dönüşen Kadın Sorununa Bakış”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kavuran, T. ve Dede, B. (2013). Platon ve Aristoteles’in Sanat Etiği, Estetik Kavramı ve Yansımaları, Sanat Dergisi 23: 47-64.
• Lippmann, W. (1997). Public Opinion. New York: Free Press Paperbacks Edition.
• McQuail, D. (2000). McQuail’s Mass Communication Theory. 4. Baskı. London: Sage.
• Nuendorf, K.A. (2002). The Content Analysis Guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Oğuz, Y. G. (2010). Güzellik Kadınlar İçin Nasıl Vaade Dönüşür: Kadın Dergilerindeki Kozmetik Reklamları Üzerine Bir İnceleme, Selçuk İletişim Dergisi 6 (3): 184-195.
• Özalp, K. (2016). Güzelin Bilinçli Algısı ve Estetik Eğitimi, İdil Dergisi, 5 (21): 491-504.
• Turancı, E. (2016). Modanın Dijital Dünyasında Sunumu: Moda Blogları Üzerine Bir İnceleme, TRT Akademi Dergisi 1 (2): 450-471.
• Yıldız, M. (2012). İbn Hazm’ın Güzellik Anlayışı, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 13: 89-106.
• Yüksel, E. (2001). Medyanın Gündem Belirleme Gücü. Konya: Çizgi.
• Yüksel, E. (Ed.) (2013). İletişim Kuramları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• İnternet Kaynakları
• “Altın oran nedir?”, http://www.altinoran.gen.tr/altin-oran-nedir.html. Erişim Tarihi: 13.06.2017.
• “Genel Türkçe Sözlük”, http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.593f9f02a19c68.41399774. Erişim Tarihi: 13.06.2017.
• “Güzellik nedir?”, https://www.turkcebilgi.com/g%C3%BCzellik. Erişim Tarihi: 13.06.2017.
• “Our history”, http://barbie.mattel.com/en-us/about/our-history.html. Erişim Tarihi: 13.07.2017.
• “Sterotip nedir”, http://stereotip.nedir.org. Erişim Tarihi: 07.04.2017.
• “Tiraj tablosu”, http://www.medyatava.com/tiraj. Erişim Tarihi: 30 Mart 2017.
• “Türkiye Tarihinde Güzellik Yarışmalarında Birinci Olmuş 81 Güzel”, https://onedio.com/haber/turkiye-tarihinde-guzellik-yarismalarinda-1-olmus-81-guzel-352567. Erişim Tarihi: 13.06.2017.
• Büyükbaykal, I. C. (2007). Medyada Kadın Olgusu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuifd/article/view/1019010384. Erişim Tarihi: 14.06.2017.
• Ersoy, E. (T.y.). “Ana Tanrıca Kültü”. www.anadoluaydinlanma.org/anadolu/ ana_tanrica_kultu.pdf,. Erişim Tarihi: 13.06.2017.
• Eyduran, A. (2010). Klasik Türk Edebiyatında Bir Güzellik Unsuru Olarak Hâl/Şâme. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423934548.pdf. Erişim Tarihi: 13.06.2017.
• Gürsoy, B. (2013). Tüketimin Estetiği ve Medya: “Bugün Ne Giysem” Programı Üzerinden Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuifd/article/view/1019021818. Erişim Tarihi: 14.06.2017)
• http://secbir.org/images/haber/2011/01/02-melek-goregenli-1.pdf . Erişim Tarihi: 07.04.2017.
• Kaya, D. (2000). Divan Şiiri ve XIX. Yüzyıl Halk Şiirinde Güzel Tasviri, Âsık Edebiyatı Araştırmaları, 2000: 243-266.
• http://dogankaya.com/fotograf/divan_ve_halk_siirinde_guzel_tasviri.pdf . Erişim Tarihi: 14.06.2017.