LİSE ÖĞRENCİLERİNİN YAZ TATİLLERİNİ KULLANIM BİÇİMLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDA İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 173 - 189, 30.06.2018

Ezgi Sumbas Özcan Sezer

Öz

Bu
araştırmanın amacı, lise öğrencilerin yaz tatillerini kullanım biçimlerinin
cinsiyet, sınıf düzeyi, okul başarısı, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi
demografik değişkenlerine ve sorumluluk alma, kaynakların doğru şekilde
yönetilmesi ve mutlu olmalarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını
incelemektir. Örneklemi 2017-2018 Eğitim Öğretim Güz Döneminde Malatya ilinde
Anadolu liselerine devam eden 554 (Kız= 250 Erkek=304) öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmada araştırmacılar tarafından geliştirilen öğrencilerin demografik
özelliklerini ve yaz ayalarını nasıl değerlendirdiklerini belirlemek için
hazırlanan Kişisel Bilgi Anketi, 
Sorumluluk Tutum Ölçeği, Akademik Öz Düzenlemeli Öğrenme Ölçeğinin Zaman
Yönetimi Alt Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Araştırma
sonuçlarına göre öğrencilerin büyük bir çoğunluğu yaz tatillerini aileye ait
tarla, bahçe dükkan, işyeri vb yerlerde veya ücret karşılığı bir işyerinde
çalışarak geçirmekteler ve yüne öğrencilerin büyük bir çoğunluğu yaz tatilini
hobileriyle uğraşarak, arkadaşlar ile vakit geçirerek, kitap okuyarak ve
seyahat ederek geçirmek istemektedirler. Araştırma bulguları lise öğrencilerinin mutluluk, kaynakların
yönetimi ve sorumluluk alma puanlarının, liseye başlamadan önce ve başladıktan
sonra yaz tatillerini nasıl geçirdiklerinin ve yaz tatilini çalışarak geçirme
konusundaki düşüncelerine göre farklılaştığını ortaya koymaktadır.
Öğrencilerin aileleri ile nitelikli zaman
geçirmeleri, yaz tatillerini değerlendirmeleri ve olumlu deneyimler kazanmaları
için öğrencileri bilgilendirme konusunda rehber öğretmenlere görev düşmektedir.         

Anahtar Kelimeler

Lise öğrencileri, yaz tatili, zaman yönetimi, sorumluluk, mutluluk

Kaynakça

• Afyon, Y. A., ve Karapınar, M. (2014). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Serbest Zaman Faaliyetlerine Katılım Biçimlerinin Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman University Journal of Social Sciences, 33.
• Akyüz, H., ve Türkmen, M. (2016). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrenci Adaylarının Boş Zamanlarını Değerlendirmesinde Spor Faaliyetlerinin Yeri ve Önemi. International Journal of Science Culture and Sport.
• Altun, S., ve Erden, M. (2007). Öğrenmede motive edici stratejiler ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Edu7, 2(3).
• Andrew, S., ve Vialle, W. (1998). Nursing students' self-efficacy, self-regulated learning and academic performance in science. Nursing Times, 76(10), 427-432.
• Argyle, M., Martin, M., ve Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J. P. Forgas ve M. Innes (Eds.), Recent advances in social psychology: an international perspective. North Holland
• Aslan, N. (1994). Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Değerlendirme Eğilimi, Öğretmen Yetiştiren Kurumlarda Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., ve Smith, E. E. Bem. DJ (1993). Introduction to psychology, 11.
• Balcı, V., Demirtaş, M., Gürbüz, P., İlhan, A., ve Ersöz, V. (2003). Ankara’daki üniversite öğrencilerinin boş zaman etkinliklerine katılımlarının araştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 158, 161-173.
• Başaran, İ.E. (1971), Eğitim Psikolojisi. İkinci Baskı. Ankara.
• Bell, R. E., Naumann, W.C. ve Begg, N. A., (2001). Self-regulation Learning in College Students: The Factor of Academic Possible Selves. Ulaşım adresi: http:// tigersystem.net/ara2002/viewproposaltext.asp?propID=7430.
• Berkowitz, L. D. (1963). Responsibility and Dependency. Journal of Abnormal and Social Psychology, 66, 429 – 436.
• Blanchflower, D. G., ve Oswald, A. J. (2004). Well-being over time in Britain and the USA. Journal of public economics, 88(7), 1359-1386.
• Capizzano, J., Adelman, S., ve Stagner, M. (2002). What Happens When the School Year Is Over? The Use and Costs of Child Care for School-Age Children during the Summer Months. Occasional Paper. Assessing the New Federalism: An Urban Program To Assess Changing Social Politics.
• Chye, S., Walker, R. A., ve Smith, I. D. (1997). Self-regulated learning in tertiary students: The role of culture and self-efficacy on strategy use and academic achievement. In Annual Conference of the Australian Association for Research in Education. Retrieved March (Vol. 12, p. 2003).
• Diener, E. (1984). Subjective well-being.Psychol. Bull. 95: 542–575.
• Doğan, T., ve Çötok, N. A. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-170.
• Doğan, T., ve Sapmaz, F. (2012). Oxford mutluluk ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.
• Dolan, P., Peasgood, T., ve White, M. (2008). Do we really know what makes us happy? A review of the economic literature on the factors associated with subjective well-being. Journal of economic psychology, 29(1), 94-122.
• Donald, M. N., ve Havighurst, R. J. (1959). The meanings of leisure. Social Forces, 355-360.Fairchild, R., McLaughlin, B., ve Costigan, B. P. (2007). How did you spend your summer vacation. What public policies do (and don't do) to support summer learning opportunities for all youth. Afterschool Matters Occasional Paper Series, 8, 1-31.
• Filiz, B., ve Demirhan, G. (2015). Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Ölçeği’nin (BSS-Ö) Türk Diline Uyarlanma Çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 51-64.
• Flammer, A., ve Schaffner, B. (2003). Adolescent leisure across European nations. New Directions for Child and Adolescent Development, 2003(99), 65-78.
• Fredrickson, B. L. (2003). The value of positive emotions. American scientist, 91(4), 330-335.
• Glasser, W. (1999). Kişisel Özgürlüğün Psikolojisi. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Glover, J.(1970). On responsibility. New York: Humanities Press.
• Goleman, D. (1996). Vital lies, simple truths: The psychology of self deception. Simon and Schuster.
• Gökmen, H., Açıkalın, A., Koyuncu, N. ve Sadar, Z. (1985). Yükseköğrenim Öğrencilerinin Serbest Zaman Etkinlikleri ve Kendilerini Gerçekleştirme Düzeyleri, Ankara: M.E.G.S.B. Yayınları.
• Graham, C., ve Pettinato, S. (2002). Frustrated achievers: Winners, losers and subjective well-being in new market economies. Journal of Development Studies, 38(4), 100-140.
• Havighurst, R. J. (1961). The nature and values of meaningful free-time activity. Aging and leisure, 309-344.
• Hills, P., ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and individual differences, 33(7), 1073-1082.
• Karaküçük, S. (1995). Rekreasyon, Boş Zaman Değerlendirme, Kavram, Kapsam ve Bir Araştırma, Ankara: Seren Ofset.
• Kerner, M. S. (2005). Leisure-time physical activity, sedentary behavior, and physical fitness among adolescents. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 76(8), 26-30.
• Kılbaş, Ş. (1994). Gençlik ve Boş Zamanı Değerlendirme, Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Kır, İ. (2007). Yüksek Öğretim Gençliğinin Boş Zaman Etkinlikleri: Ksü Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,17(2), 307–328.
• Larson, R., ve Seepersad, S. (2003). Adolescents' leisure time in the United States: Partying, sports, and the American experiment. New directions for child and adolescent development, 2003(99), 53-64.
• Li, W., Wright, P. M., Rukavina, P. B., ve Pickering, M. (2008). Measuring students’ perceptions of personal and social responsibility and the relationship to intrinsic motivation in urban physical education. Journal of teaching in Physical Education, 27(2), 167-178.
• Lickona, T. (1991). Educating for character: How our schools can respect and responsibility. New York: Bantam Books.
• Lyubomirsky, S. (2007). The how of happiness: A practical approach to getting the life you want. Sphere.
• Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., ve Schkade, D. (2005). Pursuing happiness: The architecture of sustainable change. Review of general psychology, 9(2), 111.
• MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği (2001). http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/20161748_MYLLY_EYYTYM_BAKANLIYI_ORTAYYRETYM_KURUMLARI_YYNETMELYYY.pdf 13 Mart 2018
• MEB Personeli İzin Yönergesi. Tebliğler Dergisi: MART 2001/2522). http://mevzuat.meb.gov.tr/html/56.html 13 Mart 2018
• Nelson, D. B. ve Low, G. R. (2004). Personal Responsibility Map (PRM), Oakwood Solutions, LLC.
• Noddings, N. (2003). Happiness and education. Cambridge University Press.
• Ostir, G. V., Berges, I. M., Markides, K. S., & Ottenbacher, K. J. (2006). Hypertension in older adults and the role of positive emotions. Psychosomatic medicine, 68(5), 727.
• Öncül, R. (2000). Eğitim- Eğitim Bilimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları Sözlük Dizisi:4.
• Özekes, M. (2011). Ergenlik Döneminde Boş Zaman Aktivitelerinin İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 12(1).
• Özer, B., Gelen, İ., ve Öcal, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Boş Zaman Değerlendirme Alışkanlıklarının Günlük Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12).
• Paterson, C. C. (1996). Self-regulated Learning and Academic Achievement of Senior Biology Students. Australian Science Teachers Journal, 42(2), 48-52.
• Pierce, R. C. (1980). Dimensions of leisure. I: Satisfaction. Journal of Leisure Research, 12(1), 5-19.
• Pintrich, P. R., ve De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology, 82(1), 33.
• Pintrich, P.R., Smith, D.A.F., Garcia, T. ve McKeachie, W.J., (1991). Self-regulated Learning Strategies. Ulaşım adresi: http://www.jan.ucc.nau.edu.
• Popkin, M. (1987). Active parenting: Teaching, cooperation and responsibility. San Fransisco: Harper & Row Publishers.
• Ronen, T., Hamama, L., Rosenbaum, M., & Mishely-Yarlap, A. (2016). Subjective well-being in adolescence: The role of self-control, social support, age, gender, and familial crisis. Journal of Happiness Studies, 17(1), 81-104.
• Sorenson, H. (1964). Eğitim Psikolojisi. (Çev. G. Yazgan). Öğretmen Kitapları: 92. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Süzer, M. (1997). Üniversite öğrencilerinin sosyal ve ekonomik özelliklerine göre boş zaman faaliyetlerini değerlendirme biçimleri (Pamukkale Üniversitesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Thrane, C. (2000). Men, women, and leisure time: Scandinavian evidence of gender inequality. Leisure Sciences, 22(2), 109-122.
• Tezcan M., (1982). Sosyolojik Açıdan Boş Zamanların Değerlendirilmesi. A.Ü. Yayını, Ankara.
• Trainor, S., Delfabbro, P., Anderson, S., ve Winefield, A. (2010). Leisure activities and adolescent psychological well-being. Journal of Adolescence, 33(1), 173-186.
• Türkçe Sözlük( 1988). Türk Dil Kurumu Yayınları, No; 549. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Van den Akker, O. B. A., ve Lees, S. (2001). Leisure activities and adolescent sexual behaviour. Sex Education: Sexuality, Society and Learning, 1(2), 137-147.
• Yalom, I. D. (2001). Varoluşçu psikoterapi (Çev. Babayiğit, Z. İ.). Kabalcı Yayınevi.