MİZAH ANLAYIŞININ YENİ HALİ “CAPS”LERİ “DÜNYA TARİHİNE YÖN VEREN KİŞİLER” ÜZERİNDEN OKUMAK

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 6 - Cilt: 4 Sayı: 6, 14 - 39, 13.07.2017

Erdal Dağtaş Ozan Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın sorunsalı, dünya tarihine yön veren kişiler üzerine yapılmış capslerin katılımcı demokrasi ve kültüre ne yönde bir katkı sunduğunu tartışmaya açarak; capslerin, bu kişilerin tarih sahnesindeki değerini basitleştirip basitleştirmediğini yorumlamaktır. Çalışmanın amacı ise, Türkiye’de “eğlence trolleri” olarak tanımlanan yeni medya kullanıcılarının yaratıcı dil pratiklerini ve caps üretimlerini inceleyerek; bu paylaşımların yaratıcı kültürü ve dolayısıyla katılımcı kültürü ve demokrasiyi destekleyip desteklemediğini sorgulamaktır. Bu bağlamda, “eğlence trollüğü”ne örnek oluşturan dünya tarihine yön veren kişiler üzerine üretilen capsler çözümlenmiş ve günümüz mizah anlayışındaki değişime de ayrıca vurguda bulunulmuştur. Çalışmada, Stuart Hall’un çoklu okuma yöntemi kullanılmış ve capsler karşıt okuma aracılığıyla çözümlenerek yorumlanmıştır. Amaçlı örnekleme tekniği ile seçilen ve dünya tarihine yön veren altı kişinin capsleri, tarihsel ve toplumsal bağlam göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Dünya tarihine yön veren kişiler ise Alexander Graham Bell, Thomas Edison, Albert Einstein, Charles Darwin, Friedrich Nietzsche ve Karl Marx olarak belirlenmiştir. Çalışmada incelenen capslere, www.siralio.com isimli web sitesinden ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, şu bulgulara ulaşılmıştır: İlk olarak, dünya bilim tarihine yön veren bu kişilerin katkıları sulandırılarak magazinleştirilmiş; bir başka deyişle, yapıbozumuna uğratılmıştır. Bunun için de post-modern söylemin temel özelliklerinden yararlanılmıştır. İkincisi, capslerdeki metinsel göstergelerin yorumlanması, yan anlamsal düzeyde gerçekleştirilmiştir. Üçüncüsü, remix estetiğinin kullanılmasıyla Türkiye’deki yerleşik halk kültürünün sözleriyle bilim insanlarının icatları ve teorileri arasında metinlerarası bir köprü oluşturulmuştur. Capslerdeki anlam inşası ise, eğlenceyi önceleyen mizahi bir dil, kelime oyunları ve post-modern biçemle yaratılmıştır. Anahtar Kelimeler: Web 2.0, post-modern kültür, katılımcı demokrasi, yaratıcı kültür, mizah, ca