Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları ile Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 196 - 215, 30.11.2016

Ekrem Ali Altuntaş Murat Kul İsmail Karataş

Öz

Bu çalışmanın amacı, Bartın Üniversitesinde öğrenim
gören beden eğitimi öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin
tutumları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin kişisel bilgiler ve konuyla
ilgili ölçekler kullanılarak belirlenmesi ve tartışılmasıdır. Bu amaçla
çalışmanın evrenini, Bartın Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören öğrenciler,
örneklemini ise Bartın Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Beden
Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören ve hazır uygulanabilir
grup yoluyla seçilen 217 gönüllü öğrenci oluşturmaktadır. Ölçeklerin örneklem
grubuna uygulanması için araştırmacı öğrencilerle görüşmek suretiyle ölçeği
uygulatmış, böylelikle birinci elden bilgilendirme de yapmıştır. Beden eğitimi
öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile öz
yeterlikleri arasındaki ilişkiye ait araştırma grubunun cinsiyet değişkenine
göre frekans ve yüzde dağılımları açısından araştırma grubunu oluşturan toplam
217 katılımcının 142’si erkek, 75’i kadındır (Xyas=21.54±2.50). Yapılan bu
çalışma sonucunda araştırma grubunun öz yeterlik puan ortalamaları cinsiyet,
sınıf, çalışma durumu (iş deneyimi), aile geliri ve spor yapma durumu
değişkenleri açısından incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılık bulunamamıştır. Elde edilen bulgulara göre araştırma grubunun yaş ve
spor yılı değişkenlerine göre öz yeterlikleri incelendiğinde istatistiksel
olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Araştırma grubunun öğretmenlik
mesleğine ilişkin tutumlarının puan ortalamaları cinsiyet, sınıf, çalışma
durumu (iş deneyimi), aile geliri, spor yapma durumu değişkeni açısından
incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Elde
edilen bulgulara ışığında araştırma grubunun yaş değişkenine göre öğretmenlik
mesleğine ilişkin tutumları incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir
ilişki tespit edilmemiş iken spor yılı değişkenine göre öğretmenlik mesleğine
ilişkin tutumları incelendiğinde ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
tespit edilmiştir. Bu sonuca göre araştırma grubunun spor yılı değişkeni ile öğretmenlik
mesleğine ilişkin tutumları arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki
bulunmaktadır. Yapılan bu çalışma sonucunda araştırma grubunun öğretmenlik
mesleğine ilişkin tutumları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki
incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Öz Yeterlik, Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutum

Kaynakça

• Akdağ, I. ve Walter J. (2005). Öğretmen adaylarının mesleki yeterlilik duygusu. Spormetre Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 3, 4, 127-131.
• Basım, H. N. ve H. Korkmazyürek, H. ve A. O. Tokat (2008). “Çalışanların Öz Yeterlilik Algılamasının Yenilikçilik ve Risk Alma Üzerine Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma,” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19: 121-130.
• Bümen, N. (2009). İlk ve ortaöğretim öğretmenlerinin öğretmen öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi: İzmir İli Örneği.18. Eğitim Bilimleri Kurultayı, İzmir.
• Çelik, A. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin okul içi ve okul dışı faaliyetlerde karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetinkaya, R. (2007). Türkçe öğretmeni adayların yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları.Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Demirhan, G. ve Altay, F. (2001). Lise birinci sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği II. Spor Bilimleri Dergisi. Cilt XII, Sayı 2.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer N., (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları, Eğitim ve Bilim, Cilt 36, Sayı 159, Malatya.
• Denizoğlu, P.(2008). Fen bilgisi öğretmeni adayların fen bilgisi öğretimi özyeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Erhan, E., (2009). Doğu Anadolu Bölgesi il merkezlerinde beden eğitimi dersinin işlenebilirliği, beden eğitimi öğretmenlerinin sorunları ve bunların öğrenci tutumları üzerine etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gülebağlan, C. (2003). Öğretmenlerin İşleri Son Ana Erteleme Eğilimlerinin Mesleki Yeterlilik Algıları, Mesleki Deneyimleri ve Branşları Bakımından Karsılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı, Ankara.
• İnceoğlu, M. (2010).Tutum algı iletişim. Beykent Üniversitesi İletişim ve Tasarım Bölümü. Beykent Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Kafkas, M.E., Açak, M., Çoban, B., Karademir, T. (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11,2, 93-111.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Yeni insan ve insanlar. (Onuncu Basım).İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Koparan, İ., Öztürk, F., Korkmaz, H. N. (2010). Beden eğitimi öğretmenlerinin öz- yeterlik algısı ve sosyal fizik kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bursa örneği). e-journal of new world sciences academy, 5, 4.
• Koparan, Ş., Öztürk, F. ve Haşıl Korkmaz, N. (2011). Beden eğitimi öğretmenlerinin öz-yeterlik ve beden eğitimi yeterliklerinin incelenmesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011 Özel Sayısı, 52-61.
• Korkmaz, G., (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kalitesini algılama düzeyleri ve mesleki tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Köseoğlu, P., Yılmaz, M. ve Soran, H. (2005). Öğretmen öz yeterlilik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Dergisi. http:/yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayı58/Yılmaz Köseoğlu/Öğretmen öz yeterlik inancı. Html 02.04.2007’de indirildi.
• Mirzeoğlu, D., Akdağ, I., Boşnak, M. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin, öğretmen adaylarının, beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarının mesleki yeterlik duygusunun karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 18, 109-125.
• Morgil, İ., Seçken, N. ve Yücel, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlilik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
• Nakip, C. (2015). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi Öğretmenliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
• Oğuz, T. ve Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik özyeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış, 14.
• Savran, A. ve Çakıroğlu J. (2007). Biyoloji öğretmen adaylarının biyoloji öğretimine ilişkinözyeterlikinançları.www.efdergi.hacettepe.edu.tr/html/dergibilgi/21/a14.html.23.03.2007’de indirildi.
• Schwarzer, R. (2005). General perceived self-efficacy scale. http:/userpage.fuberlin.de/~health/selfscal.htm adresinden 12.09.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Seçkin, A. ve Başbay, M. (2013).Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının öğretmenliK mesleğine ilişkin öz-yeterlik inançlarının incelenmesi.Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8 Summer 2013, p. 253-270, Ankara.
• Semerci N., Semerci Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14, Sayı:1, Sayfa:137-146, Elazığ.
• Semerci, Ç., (1999). “Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutum Ölçeği”, Eğitim ve Bilim, 23(111), 51-55.
• Taşkın, Ç. İ., Hacıömeroğlu, G. (2010). Öğretmen özyeterlik inanç ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve sınıf öğretmeni adayların özyeterlik inaçları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27.
• Taşmektepligil, M.Y., Yılmaz, Ç., İmamoğlu, O. ve Ağaoğlu, Y. S. (2006). İlköğretim okullarında beden eğitimi ders hedeflerinin gerçekleşme düzeyi ve bu konudaki yeni yaklaşımların değerlendirilmesi. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 3-5 Kasım, Muğla.
• Tekerci, H., (2008). Farklı okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin mesleki doyumlarının ve tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tolan, B., İsen, G. ve Batmaz V. (1985). Ben ve toplum/sosyal psikoloji-1.Teori Yayınları, Ankara.
• Ünlü, H. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin yeterlikleri ve sınıf yönetimi davranışları. Yayımlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üztemur, S.S. (2013).Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme alanındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi ve öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Varol, B. (2007). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin öz yeterlilikleri.(Niğde Üniversitesi örneği), Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Niğde.
• Yalçın, H. F. (1995). Beden eğitimi öğretmeni el kitabı. 2. Baskı, Ankara.
• Yavuzer, Y. ve Koç M. (2002). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmen yetkinlikleri üzerinde bir değerlendirme. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi1:1.
• Yeşilay, A. (1996). Genelleştirilmiş Özyetki Beklentisi Ölçeği. http://userpage.fuberlin.de/~health/turk.htm adresinden 01.04.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Yılmaz, G., Yılmaz, B. ve Türk, N., (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Nevşehir ili örneği), Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 85– 90.
• Yüzüak, E. (2006). Kütahya’da ilköğretim ve liselerde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki sorunlarının araştırılması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.