Mustafa Necati Sepetçioğlu ve Yesili Hoca Ahmed

Yıl 2016, Özel Sayı 1, 242 - 255, 01.08.2016

Asife Ünal

Öz

Mustafa Necati Sepetçioğlu , Türk tarihini, yazdığı romanlarla nakış nakış işleyen ünlü romancımızdır. Romanlarında bir taraftan tarihi olayları aslına sadık kalarak anlatırken, diğer taraftan işlediği dönemi bütün kültür unsurlarıyla tanıtır. Selçuklu döneminin anlatıldığı Kilit, Anahtar, Kapı üçlemesi; Osmanlı’nın kuruluş döneminin konu edinildiği Konak, Çatı, Üçler Yediler Kırklar üçlemesi; Şeyh Bedrettin, Timur ve Beyazıt’ın anlatıldığı Bu Atlı Geçide Gider, Geçitteki Ülke, Darağacı üçlemesi; İstanbul’un fethinin resmedildiği Ebem Kuşağı, Sabır, Gündönümü üçlemesi ile “Dünkü Türkiye” muhteşem bir biçimde işlenmiştir. Çanakkale Destanını anlatan Ve Çanakkale: Geldiler, Gördüler, Döndüler üçlemesi; Bugünkü Türkiye Dizisi Buğday Kamyonu, Karanlıkta Mum Işığı, Güneşin Dört Köşesi; Kıbrıs tarihinin konu edildiği 8 ciltlik Sabır Ağacı Dizisi; her birinde önemli konu ve kişilerin anlatıldığı Kültür Dizisi kitapları Sepeçioğlu’nun diğer eserlerinden bazılarıdır. Mustafa Necati Sepetçioğlu, son eseri ile adeta Türk kültürü ve İslâm’ın kaynaşmasını anlattıktan sonra ebedi âleme göçmüştür. Bir şaheser olan bu son eser Yesili Hoca Ahmed üçlemesidir. Bu romanda Piri Türkistan Hoca Ahmed Yesevi ile onun temel felsefesi anlatılmaktadır. Sesler ve Işıklar, Hurmalığın Ak Doğan ve Aydınlığın Mühürü üç cilt halindeki bu eserin alt başlıklarıdır. Bu tebliğde hayatı ve eserleriyle Mustafa Necati Sepetçioğlu tanıtılacak, özellikle Yesili Hoca Ahmed üçlemesi konu edinilecektir

Anahtar Kelimeler

Mustafa Necati Sepetçioğlu, Yesili Hoca Ahmed, Sesler ve Işıklar

Mustafa Necati Sepetcioglu and Yesili Hoca Ahmed

Öz

Mustafa Necati Sepetcioglu is the our famous novelist who is embroidered Turkish history by his novels. In his novels, while explaining the historical episodewith staying faithful to the original; he also introduces the period of time processed with all the cultural elements. “Yesterday’s Turkey” is processed in a magnificently way in, Kilit, Anahtar, Kapı triplet, in which Seljukian period is explained; Konak, Catı, Ucler Yediler Kirklar triplet, in which the establishment of the Ottomans is mentioned; Bu Atli Gecide Gider, Gecitteki Ulke, Daragaci triplet, in which Sheikh Bedrettin, Timur ve Beyazit are explained; Ebem Kusagı, Sabir, Gundonumu triplet, in which the conquest of Istanbul is portrayed. The Ve Çanakkale: Geldiler, Gördüler, Döndüler triplet which narrates the Canakkale Epic; Buğday Kamyonu, Karanlıkta Mum Işığı, Güneşin Dört Köşesi which are the Today’s Turkey Series; the Patience Tree Series in which Cyprus’s history is mentioned; the Culture Series books in each that the important subjects and people are narrated, are some of the other works of Sepetcioglu. Mustafa Necati Sepetcioglu, is passed away after he has virtually explained the fusion of Islam and Turkish culture with his last work. This last work which is a masterwork is the triplet of Yesili Hoca Ahmed. This novel describes Piri Turkestan Hodja Ahmed Yesevi and his basic philosophy. The sub-titles of this three volume book: Sesler ve Isiklar, Hurmaligin Ak Dogani, Aydinligin Muhuru. In this communique, Mustafa Necati Sepetcioglu will be explained with his life and works, especially the triplet of Yesili Hoca Ahmed will be mentioned

Anahtar Kelimeler

Khoja Ahmed Yasawi, Mustafa Necati Sepetcioglu, Yesili Hoca Ahmed

Kaynakça

• Argunşah H (2007). Mustafa Necati Sepetçioğlu. Mustafa Necati Sepetçioğlu. ed. Hülya
• Argunşah, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Avşar B Z, Mafizer C (1995). Hoca Ahmed Yesevi Bibliyografyası, Ankara: Avrasya Bir Yayınları.
• Azmun Y(1994). Divan-ı Hikmet. İstanbul: Türk Kültürünü Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları.
• Baş E (2011). Ahmed Yesevi’nin Bektaşilik, Alevilik Üzerindeki Etkileri ve Osmanlı Dini
• Hayatındaki İzleri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52(2): 21-53. Bice H (2009). Hoca Ahmed Yesevi Divan-ı Hikmet. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Bice H (2011). Pir-i Türkistan Hoca Ahmed Yesevi. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Cebecioğlu E (1995). Hoca Ahmed Yesevi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (1): 87-132.
• Çalık E (1993), Mustafa Necati Sepetçioğlu - Hayatı Sanatı ve Eserleri. Erzurum: Atatürk
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. De Weese D (1996). The Mashā’ikh-ı Turk And The Khojagān: Rethinking The Links
• Between The Yasavī And Naqshbandī Sufi Traditions. Journal of Islamic Studies, 7(2): 180- Doğan A (2007). Fatih Üçlemesinde (Ebem Kuşağı, Gece Vaktinde Gündönümü, Sabır)
• Kadınlar. Mustafa Necati Sepetçioğlu, ed. Hülya Argunşah, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Erarslan K (1989). Ahmed Yesevi. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, II:159-161.
• Erarslan K (1983). Divan-ı Hikmetten Seçmeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Hasan N (2009). Yeseviliğe Dair Bazı Kaynak Eserler Hakkında. Turkish Studies, 4(2): 618
• Hasan N (2015). Ahmed Yesevi Hikmetlerinin Dil Özellikleri Üzerine Bazı Mülahazalar. Turkish Studies, 10(8):1345-1354.
• Işıklı Y (1955). Mustafa Necati Sepetçioğlu ile Bir Mülâkat. Türk Sanatı, 39. http://mehmetnuriyardim.com/mustafa-necati-sepetcioglu-ile-bir-mulakat-yusuf-isikli/
• (27.02.2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Kaptan S (1988), Tarihî Romanımız Açısından Türklerin Anadolu’ya Yerleşmesi (1071- ). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kenjetay D (1999). Hoca Ahmed Yesevi: Yaşadığı Devir, Şahsiyeti, Tarikatı ve Tesiri.
• Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırmalar Dergisi, 1(2):105-129. Köprülü F (1941). Ahmed Yesevi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, I: 215.
• Köprülü F (1984).Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kumsuz N (2013). Mustafa Necati Sepetçioğlu ve Eserleri. Edebiyat Bahçesinden. Edebiyat
• Ufku. 3 Temmuz. http://www.edebiyatufku.com/artikel.php?artikel_id=1717, (08.02.2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
• Melikoff İ (1993). Uyur İdik Uyardılar. çev. Turan Alptekin. İstanbul: Cem Yayınları.
• Mert H (ty).Türk Kültürünün İç Dinamikleri Roman Üslubunda İşlendi. (yy): İslami İlimler Derneği Yayınları. Ocak A Y (1996).Türk Sufîliğine Bakışlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sepetçioğlu M N (1998). Dedem Korkut’un Kitabı. İstanbul: İrfan Yayınları.
• Sepetçioğlu M N (2004a). Yesili Hoca Ahmed-1: Sesler ve Işıklar. Ankara: Yeni Avrasya Yayınları.
• Sepetçioğlu M N (2004b). Yesili Hoca Ahmed-2: Hurmalığın Ak Doğanı. Ankara: Yeni Avrasya Yayınları.
• Sepetçioğlu M N (2004c). Yesili Hoca Ahmed-3: Aydınlığın Mühürü. Ankara: Yeni Avrasya Yayınları.
• Şengül A (2007). Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Son Romanı: ‘Yesili Hoca Ahmed’
• Üçlemesi. Mustafa Necati Sepetçioğlu, ed. Hülya Argunşah, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Togan Z V (2010). Yeseviliğe Dair Bazı Yeni Malûmat. 60 Doğum Yılı Münasebetiyle Fuad
• Köprülü Armağanı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Toprak http://yeseviyiz.blogspot.com.tr/p/bibliyografya.html sağlanmıştır). (ty). Ahmed Yesevi (10.04.2016 tarihinde erişim
• Toprak H K (2008). Ahmed Yesevi, Yesevilik ve XIII Yüzyıl Anadolu’sundaki Yeri. Ankara:
• Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Tosun N (1998). Ahmed Yesevi’nin Menakıbı. İLAM Araştırma Dergisi, III(1):73-81.
• Tosun N. (2015). Ahmed Yesevi. Ankara: Hoca Ahmed Yesevi Uluslararası Türk-Kazak
• Üniversitesi Yayınları. Yalçın Çelik S D (2007). Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Tarihî Roman Anlayışı ve Türk
• Edebiyatında Tarihî Roman Geleneğindeki Yeri. Erdem, 49: 35-48. Yayınlanmış http://www.tha.com.tr/tr/?s=9&KayitNo=20130826052422 (10.02.2016 tarihinde erişim sağlanmıştır). Makaleleri, Türk Haberler Ajansı.
• Yeşilyurt Ş (2007). Mustafa Necati Sepetçioğlu Bibliyografyası. Mustafa Necati Sepetçioğlu. ed. Hülya Argunşah. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Zeybek http://www.anayurtgazetesi.com/yazar/Sonrasi-Sonsuzluk/25275/ erişim sağlanmıştır). (2015). Sonrası Sonsuzluk. Anayurt. Ocak. (10.02.2016 tarihinde