Tıbb-ı Nebevî Kavramı Bağlamında Hz. Peygamberin Öğretilerinde Vakit Vurgusu

Yıl 2016, Özel Sayı 1, 353 - 363, 01.08.2016

Bekir Tatlı

Öz

“Zaman yönetimi” günümüz insanının en önemli problemlerinden biri haline gelmiştir. Hepimizin kabul edeceği gibi zamana riayet etmemek insan davranışlarında laubaliliği, ciddiyetsizliği ve disiplinsizliği doğurur. Bunun aynı zamanda tedavi edilmesi gereken bir hastalık olduğu konunun uzmanlarınca dile getirilmektedir. Yani zaman mefhumuna önem verilmediği, zamana riayetsizlik hastalığı tedavi edilmediği takdirde bunun önemli kayıplara yol açması kaçınılmazdır. Modern araştırmalarda, zaman algısının sosyal bir olgu olduğu, insanlar arası ilişkileri düzenlediği, bunun çocukluktan başlayarak öğrenilmesi gerektiği; fertlerin ilk on yılda zaman algısına uygun bir şekilde kendini disiplin altına almayı ve kısıtlamayı öğrenmediği takdirde toplumda yetişkin bir insan konumunu elde etmesinin zor olabileceği ifade edilmektedir. Hz. Peygamber, 23 sene gibi tarihte oldukça kısa sayılabilecek bir zaman diliminde özellikle sosyal ve ahlâkî meselelerde dağınık ve başıboş bir hayat sürmekte olan bir câhiliyye toplumunu, ibadet hayatından ferdî yaşayışına ve ahlâkî davranışlarına varıncaya kadar son derece programlı bir hayat sürmeye alıştırarak tabiri câizse “adam eden” bir muallimdir. Onun getirdiği sistem öylesine programlı ve sistematiktir ki, bir şekilde kendini ona uydurabilen fertleri kısa sürede zamanın değerini bilen ve asla zaman israfına tahammülü olmayan bireyler haline dönüştürmesi olağan bir hâdise olarak karşımıza çıkmaktadır. Sonuç olarak zaman yönetimi ve zamanı iyi veya kötü kullanma, bireylerin hayattaki başarılarını veya başarısızlıklarını belirleyen en önemli etkenlerden biridir. Müslüman bireyler için de aynı şey söz konusudur. Bunun için Rasûlullah (s.a.) Efendimiz iki cihanda başarılı olmamız için bizzat kendisi zamana riayet konusunda bizlere örnek olmuş ve dikkat edilmesi gereken hususları kendi hayatıyla göstermiştir. Tebliğimizde öncelikle Tıbb-ı Nebevî kavramı çerçevesinde Hz. Peygamber’in zaman yönetimiyle ilgili olarak dikkat çektiği hususları kısaca sıralayacak; sonra da Müslüman bireylerin onun belirlediği esasların neresinde, daha doğrusu ne kadar uzağında olduğu konusunda bir hasbıhal yapmaya çalışacağız

Anahtar Kelimeler

Hz. Muhammed, Tıbb-ı Nebevî, İslâmî Tıp, sağlık, zaman/vakit, hadis, sünnet

Emphasis of Time in Prophet Muhammad's Teachings in Context of the Prophetic Medicine (Tibb al-Nabawi) Concept

Öz

Time management has become one of the most important problems of modern man. As we all agree carelessness of the time causes sauciness, frivolity and indiscipline in human behaviors. It is also a disorder as the specialized experts said that requires treatment. Namely it is inevitable to lead to significant losses if not given attention to concept of time and if not treated carelessness disease. In modern researches it is said that perception of time is a social phenomenon; regulates relationships between people and it must be learned, starting from childhood; may be difficult to obtain a position of an adult human in the society if individuals do not be learned to regiment and restrict themselves. Prophet Muhammad so to speak, is a teacher who had “made a man” in a relatively short period of time in the history, society of a Jahiliyyah living disorganized and rambling especially in social and moral issues from worship life to personal lives and to moral behaviors with exercising highly scheduled lives. The system he brought is so programmed and systematic that it is a normal event to transform the people who believed it in a short period, to people knowing the value of time, not tolerating waste of time. As a result, time management and using the time good or bad is one of the most important factors determine success or failure of the individuals in the life. It’s possible the same things for Muslim individuals. Therefore Prophet Muhammad is an example for us to be successful in two worlds, before and after death, because he had himself always adhered to time and demonstrate us subjects to be considered with his life. In our article firstly we will enumerate briefly subjects that Prophet Muhammad had taken attention them concerning time management within the framework of “Tibb al-Nabawi” (Prophetic Medicine) Concept and then relationship between Muslims and time management

Anahtar Kelimeler

Prophet Muhammad, Tibb al-Nabawi, Prophetic/Islamic Medicine, health, time, hadith, sunnah

Kaynakça

• Abdurezzak (1403). Musannef, Beyrut.
• Abdülvahid S (2013). “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerilerinin
• İncelenmesi”, Akademik Bakış Dergisi, sayı: 38, Eylül-Ekim. Aclûnî (1405). Keşfu’l-hafâ ve müzîlu’l-ilbâs amme’ş-tehera mine’l-ehâdîs alâ elsineti’n-nâs, Beyrut.
• Ahmed (ts.). Müsned, Mısır. Bağavî (1403/1983). Şerhu’s-sünne, thk. Züheyr eş-Şâvîş ve Şuayb el-Arnavut, Beyrut.
• Beyhakî (1410). Şuabu’l-îmân, Beyrut.
• Beyhakî (1414/1994). es-Sünenu’l-kübrâ, Mekke.
• Buhârî (1410/1990). Sahîhu’l-Buhârî, Beyrut.
• Buhârî (1999/1419). Sahîhu’l-Buhârî, Dârusselâm, Riyad.
• Dârimî (1407). Sünen, Beyrut.
• Dârimî (1421/2000). Sünen, Dârulma’rife, Beyrut.
• Ebû Avâne (1998). Müsned, Beyrut.
• Ebû Dâvud (1409/1988). Sünen, Beyrut.
• Ebû Nu‘aym (1405). Hılyetu’l-evliyâ, Beyrut.
• Ebû Ya‘lâ (1404/1984). Müsned, Dımeşk.
• Elbânî (ts.). es-Silsiletü’d-daîfe, (Şâmile 2). Elbânî (ts.). es-Silsiletü’d-daîfe (Muhtasara), (Şâmile 2). Elbânî (1420/2000). Silsiletu’l-ehâdîsi’d-daîfe ve’l-mevdûa ve eseruhâ’s-seyyi’ fî’l-ümme, Riyad.
• Hâkim (1411/1990). el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn, Beyrut.
• Heysemî (1407). Mecmau’z-zevâid, Kâhire-Beyrut.
• İbn Ebî Şeybe (1409). Kitâbu’l-musannef fîl-ehâdîs ve’l-âsâr, Riyad.
• İbn Hacer (1416). Takrîbu’t-Tehzîb, Riyad.
• İbn Hibbân (1414/1993). Sahîhu İbn Hibbân bi tertîbi İbn Balabân, Beyrut.
• İbn Huzeyme (1390/1970). Sahîh, Beyrut.
• İbn Mâce (ts.). Sünen, Kâhire. İbnü’l-Mübârek (ts.). ez-Zühd, Beyrut. Karahan A (2008). “Zamana Sövmeyi Yasaklayan Hadisin Tenkit ve Tetkiki”, Uludağ
• Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 17, sayı: 2, ss. 463-518, Bursa. Kudâî (1407/1986). Müsnedu’ş-Şihâb, Beyrut.
• Kutluay İ. (2009). Mukaddes Zaman ve Mekânlar, Rağbet Yayınları, İstanbul.
• Mâlik (ts.). el-Muvatta’, Mısır. Münzirî (1417). et-Terğîb ve’t-terhîb, Beyrut.
• Müslim (ts.) Sahîh, Beyrut. Okumuş E., (2001). “Boş Zamanlar ve Din- I”, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 3, sayı: 2, Diyarbakır.
• Rabî’ b. Habîb (1415). el-Câmiu’s-sahîh (Müsned), Beyrut.
• Sağânî (ts). Kitâbu’l-mevdûât, (Şâmile-2). Suyûtî (1410/1990). el-Câmiu’s-sağîr fî ehâdîsi’l-Beşîri’n-nezîr, Beyrut.
• Şâfiî (ts.). Müsned, Beyrut. Taberânî (1415). el-Mu’cemu’l-evsat, Kâhire.
• Tekineş (2012). “Tıbb-ı Nebevî”, DİA, XLI, 85-88, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul.
• Tirmizî (ts). el-Câmiu’s-Sahîh (Sünen), Beyrut.