Futbol ve Futsal Branşlarında Spor Yapan Genç Kadınların Saldırganlık Yaklaşımları

Yıl 2018, Özel Sayı 3, 1 - 14, 29.12.2018

Murat Erdoğdu Murat Koçyiğit N. Bahadır Kayışoğlu, Baki Yılmaz

Öz

Çalışmada saldırganlık
“yıkıcı saldırganlık”, “atılganlık” ve “edilgen saldırganlık” olmak üzere üç
boyutta incelenmiştir.  Bu doğrultuda
araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında futbol ve futsal takımlarında spor yapan kadın öğrencilerin saldırganlık
düzeylerinin birtakım değişkenlerle ilişkisini incelemektir. Araştırma grubunu 2017-2018
eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde ortaöğretim (lise)
kurumlarında eğitim gören ve okullarını futbol ve futsal takımlarında oynayan
kadın öğrencilerden rastgele örneklem yöntemiyle seçilen toplam 153 (futbol
n=76, futsal n=77) sporcu kadın öğrenci oluşturmaktadır. Bu araştırmada İpek
İlter (Kiper, 1984) tarafından geliştirilen, 30 maddeden ve üç alt testten
(yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgen saldırganlık) oluşturulmuş
saldırganlık envanteri ve kişisel bilgi formu
kullanılmıştır. Sporcu kadınların saldırganlık envanteri alt boyutlarından ve
toplamından elde edilen puanların belirlenmesinde tanımlayıcı istatistik
tekniklerinden, Ss, Range, Min. ve Max. değerler kullanılmıştır. Sporcu
kadınların saldırganlık envanteri alt boyutlarına ve toplamına ait puan
ortalamalarının kişisel değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının
belirlenmesinde öncelikle verilerin normal dağılım gösterip göstermediği
Kolmogorov-Smirnov testi ile incelenmiş ve bu inceleme sonucunda veriler normal
dağılım gösterdiğinden dolayı üç veya daha fazla küme karşılaştırmaları için
Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. ANOVA sonucu anlamlı bulunan
farklılıkların kaynağını belirlemek üzere varyansların homojen olmasından
dolayı Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Araştırmada
anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.
Genel olarak sporcu kadınların saldırganlık düzeylerinin orta seviyede
olduğunu, sporcu kadınların farklı yaşlarda olmasının saldırganlık düzeylerine
bir etkisinin olmadığını, sonuçlara göre, sporcu kadınların saldırganlık
düzeyleri üzerinde ailelerinin gelir seviyelerinin bir etkisinin olmadığı.
Babaların eğitim durumunun yükselmesine paralel olarak yıkıcı saldırganlık,
atılganlık ve genel saldırganlık duygusuna sahip olma durumlarının azalacağı
belirlenmiştir. Ayrıca annelerin eğitim durumunun yükselmesine paralel olarak
yıkıcı saldırganlık duygusuna sahip olma durumlarının azalacağı
gözlemlenmiştir. Kardeş sayılarının saldırganlık davranışlarına olan etkisi
incelendiğinde ise kardeş sayısı az olan sporcu kadınların kardeş sayısı fazla
olan sporcu kadınlara göre yıkıcı saldırganlık ve genel saldırganlık
duygularının daha yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Saldırganlık, Futbol, Futsal, Kadın

Futbol ve Futsal Branşlarında Spor Yapan Genç Kadınların Saldırganlık Yaklaşımları

Öz

Çalışmada saldırganlık “yıkıcı saldırganlık”, “atılganlık” ve “edilgen saldırganlık” olmak üzere üç boyutta incelenmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında futbol ve futsal takımlarında spor yapan kadın öğrencilerin saldırganlık düzeylerinin birtakım değişkenlerle ilişkisini incelemektir. Araştırma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde ortaöğretim (lise) kurumlarında eğitim gören ve okullarını futbol ve futsal takımlarında oynayan kadın öğrencilerden rastgele örneklem yöntemiyle seçilen toplam 153 (futbol n=76, futsal n=77) sporcu kadın öğrenci oluşturmaktadır. Bu araştırmada İpek İlter (Kiper, 1984) tarafından geliştirilen, 30 maddeden ve üç alt testten (yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgen saldırganlık) oluşturulmuş saldırganlık envanteri ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Sporcu kadınların saldırganlık envanteri alt boyutlarından ve toplamından elde edilen puanların belirlenmesinde tanımlayıcı istatistik tekniklerinden, Ss, Range, Min. ve Max. değerler kullanılmıştır. Sporcu kadınların saldırganlık envanteri alt boyutlarına ve toplamına ait puan ortalamalarının kişisel değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesinde öncelikle verilerin normal dağılım gösterip göstermediği KolmogorovSmirnov testi ile incelenmiş ve bu inceleme sonucunda veriler normal dağılım gösterdiğinden dolayı üç veya daha fazla küme karşılaştırmaları için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. ANOVA sonucu anlamlı bulunan farklılıkların kaynağını belirlemek üzere varyansların homojen olmasından dolayı Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Genel olarak sporcu kadınların saldırganlık düzeylerinin orta seviyede olduğunu, sporcu kadınların farklı yaşlarda olmasının saldırganlık düzeylerine bir etkisinin olmadığını, sonuçlara göre, sporcu kadınların saldırganlık düzeyleri üzerinde ailelerinin gelir seviyelerinin bir etkisinin olmadığı görülmektedir. Babaların eğitim durumunun yükselmesine paralel olarak yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve genel saldırganlık duygusuna sahip olma durumlarının azalacağı belirlenmiştir. Ayrıca annelerin eğitim durumunun yükselmesine paralel olarak yıkıcı saldırganlık duygusuna sahip olma durumlarının azalacağı gözlemlenmiştir. Kardeş sayılarının saldırganlık davranışlarına olan etkisi incelendiğinde ise kardeş sayısı az olan sporcu kadınların kardeş sayısı fazla olan sporcu kadınlara göre yıkıcı saldırganlık ve genel saldırganlık duygularının daha yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Saldırganlık, Futbol, Futsal, Kadın

Kaynakça

• Bostan, G., Kılcıgil, E. (2008). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencisi Olan ve Olmayan Ankara Üniversitesi Öğrencilerinin Saldırganlık Boyutları, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 6 (3):133–140.
• Bostan, G., Kılcıgil, E. (2008). "Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu Öğrencisi Olan ve Olmayan Ankara Üniversitesi Öğrencilerinin Saldırganlık Boyutları." SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VI (3) 133-140.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. Timaş Yayınları. İstanbul.
• Dervent, F., Arslanoğlu, E., Şenel, Ö. (2010). Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri ve Sportif Aktivitelere Katılımla İlişkisi (İstanbul İli Örneği), Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7 (1): 523–525.
• Erşan, E. E., Doğan, O., Doğan, S. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Sosyo-demografik Açıdan Değerlendirilmesi, Cumhuriyet Tıp Dergisi. 31: 231–238.
• Freedman, J. L., Sears, D. O., Carlsmith, J. M. (1993). Sosyal psikoloji. İmge kitabevi.
• Gergen, K. J., Gergen, M. N. (1986). Social Psychologie. 2nd Edition. N.Y: Springer-Verlag.1986.
• Güner, B. Ç. (2006). Takım Sporları ve Bireysel Sporlar Yapan Sporcuların Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Samsun, 19 Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.
• Kabak, F. (2009). Ergenlerde Spora Katılımın Saldırgan Davranışlar Üzerine Etkilerinin İncelenmesi Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Kesen, N. F., Deniz, M. E., Durmuşoğlu, N. (2007). Ergenlerde Saldırganlık ve Öfke Düzeyleri Arasındaki İlişki: Yetiştirme Yurtları Üzerinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 17.
• Kırımoğlu, H., Kepoğlu, A., Dereceli, Ç., Parlak, N., Tozoğlu, E.(2009). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Atılganlık Düzeylerinin Spora Katılımları Bakımından İncelenmesi (Ankara- Elmadağ İlçesi Örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 7-15.
• Kiper, İ. (1984). Saldırganlık Türlerinin Çeşitli Ekonomik, Sosyal ve Akademik Değişkenlerle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Ankara Üniversitesi
• Şahin, H. M. (2003). Sporda Şiddet ve Saldırganlık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tiryaki, Ş. (2000). Spor Psikolojisi. Ankara: Eylül Yayınevi.
• Tutkun, E., Güner, B. Ç., Ağaoğlu, S. A., Soslu, R. (2010). Takım Sporları Ve Bireysel Sporlar Yapan Sporcuların Saldırganlık Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 1(1), 23-29.
• Topuz, R. (2008). Amatör Futbol Oyuncularının Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
• Yıldız, S. (2009). Spor Yapan ve Spor Yapmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.