AHLÂKÎ SORUNLARA HADİSLERDEN BAZI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2018, Özel Sayı 3, 109 - 127, 29.12.2018

Erdoğan Köycü

Öz

We have presented some examples of the moral and
moral meaning of the concept of morality, as well as the morality of the
Prophet (p.b.u.h.) and the defining moment in the Qur’an. For example as it
stated in the hadith as per the definition of its own: “Lord was training me. What
has beautiful manners.” “The overriding morality in Scales”  element of balance in the measure of society
can and build a healthy society but the emphasis can be built with the
beautiful morality ingenuity and good moral people’s efforts.

In Islamic History named the Ashab-i Suffa
eminent role-model of community and the ideal of a generation will also be
referred to as the measure may consist of people who have good morals of the
Our Prophet: “No matter where and how fear Allah. If you commit evil that made
good immediately after he swept're evil. Beautiful people go!” It has been pointed
out that a society in its hadith can only stand on solid foundations and
maintain its values as long as it lives in the direction of the recommendations
and some solutions are offered from the hadiths about the moral problems.

Anahtar Kelimeler

Hadiths, Moral, Moral Problems, Ethic, Solutions from Hadiths

AHLÂKÎ SORUNLARA HADİSLERDEN BAZI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Öz

Ahlâk kavramının kelime ve terim anlamı yanında
Peygamberimizin (s.a.s.) Kur’ân’ı Kerîm’de tavsif edilen ahlâkına ve numûne-i
imtisâl oluşuna vurgu yapıp, “Beni Rabbim terbiye etti ne güzel terbiye etti.” hadisinde
ifade edilen güzel ahlâkından bazı örnekler sunduk. “Mizânda en ağır basan
ahlâktır.” ölçüsünün toplumda denge unsuru olabilmesi ve sağlıklı bir toplumun
inşası ancak güzel ahlâk marifeti ve güzel ahlâklı insanların gayretleriyle
inşa edilebileceği vurgulanmıştır.

İslâm Tarihi’nde “Ashâb-ı Suffa” diye tesmiye
edilen güzide bir topluluğa Peygamberimizin, rol-model olduğunu ve yetiştirdiği
nesil gibi bir neslin onun güzel ahlâkını ölçü olarak yaşayan kişilerden
teşekkül edebileceği ifade edilmiştir. “Nerede ve nasıl olursan ol, Allah'tan
kork. Kötülük işlersen, hemen arkasından iyilik yap ki, o kötülüğü silip
süpürsün. İnsanlarla güzel geçin!” hadisinin mu’cibince bir toplumun ancak
tavsîf edilen ölçüler doğrultusunda yaşadığı müddetçe sağlam temeller üzerinde
ayakta durabileceğine ve değerlerini koruyabileceğine dikkat çekilmiş, ahlâkî
sorunlara dair hadislerden bazı çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Ahlâk, Etik, Ahlâkî Sorunlar, Hadislerden Çözüm Önerileri

Kaynakça

• Kur’ân-ı Kerîm Meâli (2011). (terc. Halil Altuntaş, Muzaffer Şahin), 12. Baskı Ankara. Yenigün Matbaacılık.
• el-Aclûnî, İsmail b. Muhammed, (1408/1998). Keşfu’l-Hafâ ve Muzîlu’l-İlbâs Ammâ’ş-Tehere mine’l-Ehâdîs ale’s-Sunneti’n-Nâs, I-II, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût.
• Ali Müttakî el-Hindî, (1993). Kenzu’l-Ummâl fî Suneni’l-Akvâl ve’l-Efâl, Beyrut. Müessesetu’r-Risâle.
• Arıkan, Yaman, (1977). İslâm Ahlâk ve Fazîleti, İstanbul. Gül Matbaası.
• Bilmen, Ömer Nasûhî, (1985). Büyük İslam İlmihâli, İstanbul. Bilmen Yayınları.
• el-Buhârî, Muhammed b. İsmaîl, (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul. Çağrı Yayınları.
• Çetintaş, İbrahim, “İslâm Medeniyetinin Kırılan Dinamiği Ahlâk”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2014, C. 12. S. 23, s. 109.
• Davudoğlu, Ahmed, ( 1983). Sahîh-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İstanbul. Sönmez Yayınları.
• Demir, Fahri, (2001). İslam Ahlâkı, Ankara. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb en-Nesâî, (1992), Sunen, İstanbul. Çağrı Yayınları.
• Ebû Dâvûd Süleyman b. El-Eşas, (1992). Sunen, İstanbul. Çağrı Yayınları.
• Ebû Hanîfe, (1382/1962). Musned, (takdim ve tahkik: Safvetu’s-Sakâ).
• Ebû’l-Fazl Cemâluddin Mukrim b. Manzûr, (1410/1990). Lisânu'l-Arab, Beyrut. Dâru Sâdır.
• el-Hatîb el-Bağdâdî Ebû Bekr Ahmed Ali b. Sâbit, (1404/1983). el-Câmi’ li-Ahlâki’r-Râvî veÂdâbi’s-Sâmi’, (tahkik: Mahmûd et-Tahhân), Riyâd.
• el-Hatîb el-Bağdâdî Ebû Bekr Ahmed Ali b. Sâbit, (1414/1994). el-Câmi’ li-Ahlâki’r-Râvî ve Âdâbi’s-Sâmi’, 1-2, (tahkîk: Muhammed Accâc el-Hatîb, Beyrût, Muessetu’r-Risâle.
• Hemmâm b. Munebbih, (1966). Hadîs Mecmûası, (çev: Ragıp İmamoğlu), Ankara. Doğuş Matbaacılık.
• İbn Mâce Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd, (1992). Sunen, İstanbul, Çağrı Yayınları.
• Kılıç, Recep, (2013). “Ahlâk”, İslâmiyet-Hıristiyanlık Kavramları Sözlüğü, Ankara. Ankara Üniversitesi Yayınevi. C. I, s. 38.
• Koca, Ferhat, (2004). Kur’ân-ı Kerîm'e Göre Hz. Peygamberin Örnek Hayatı, 7. Baskı, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Köycü, Erdoğan, ( 2017), “Âyet ve Hadislere Göre Ahlâk Din İlişkisi”, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 4, S.1, s. 35-53.
• Mâlik b. Enes, (1992). el-Muvatta, Çağrı Yayınları, İstanbul.
• Mecduddîn Muhammed b. Ya’kûb el-Feyrûzâbâdî, (1407/1987). el-Kâmûsu’l-Muhît, Beyrût, Muessetu’r-Risâle.
• Mirzâzâde Mehmet Sâlim Edendî, (2018). Selâmetu’l-İnsân fî Muhâzati’l-Lisân (tah. Murat Sula), Ankara. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Muslim b. el-Haccâc, (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul. Çağrı Yayınları.
• en-Nesâî Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb, (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul. Çağrı Yayınları.
• Özön, Mustafa Nihat, (1983). Küçük Osmanlıca Türkçe Sözlük, “Ahlâk” maddesi 3. baskı, İstanbul. İnkılap ve Aka Yayınları.
• et-Tirmizî, Muhammed b. Îsâ, (1992). Sunen, İstanbul, Çağrı Yayınları.
• http://www.tdk.gov.tr