Teacher Perceptions of School Managers' Power Types Used in Management

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 1 - 15, 30.04.2019

Melike Cömert Yasin Tok

https://doi.org/10.29129/inujgse.440503

Öz

Purpose: In
the study, it was aimed to determine whether there is a meaningful difference
in terms of gender, education level, branch, school level and seniority
variables of teacher perception about the types of power used by primary,
secondary and high school managers.

Design & Methodology: Descriptive research method was used in the study. The study
group consisted of 129 teachers working in primary, secondary and high school
in Hekimhan district of Malatya province in 2015-2016 academic year. For the
teachers working at elementary, junior high and high school level in the
survey, the "Power Type Scale Used by School Managers in School
Management" was applied as a data collection tool.

Findings: In the analysis of differences in terms of
gender, education level, branch, school grade, and seniority variables, female
teachers think that school principals use more compelling power elements than
male teachers. Similarly, according to the teachers whose education level is at
the graduate level think that school principals are using more compelling power
elements than teachers who have education level is at the associate degree
level. Teachers at the associate-undergraduate level have been perceived to
have a higher perception of their manager's use of expertise type behaviors than
teachers at the graduate level. In addition, it has been determined that class
teachers think that school principals use the power of expertise, information,
and loyalty more than branch teachers. In the information power sub-dimension,
it is determined that 21 year-old and above-average teachers are more likely to
think that school principals are using more of their information.

Implications & Suggestions: In the
direction of research findings, the power elements that school principals use
in administration directly affect the education and training activities of
teachers. In this context, school principals recognize the elements of power
and can lead teachers towards success by creating a power strategy based on
situationalism.

Anahtar Kelimeler

Power, Power Types, School Managament, School Principals

Okul Müdürlerinin Yönetimde Kullandıkları Güç Türlerine İlişkin Öğretmen Algıları

Öz

Amaç:
Bu araştırma ile ilkokul, ortaokul ve lise müdürlerinin yönetimde
kullandıkları güç türlerine ilişkin öğretmen algılarının cinsiyet, öğrenim
durumu, branş, görev yapılan okul kademesi ve kıdem değişkenleri açısından
anlamlı bir farklılık olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Araştırmada betimsel
araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2015-2016
eğitim-öğretim yılında Malatya ili Hekimhan ilçesindeki ilkokul, ortaokul ve
liselerde görev yapan 129 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada ilkokul,
ortaokul ve lise düzeyinde görev yapan öğretmenlere “Okul Müdürlerinin Okul
Yönetiminde Kullandıkları Güç Türleri Ölçeği” veri toplama aracı olarak
uygulanmıştır.

Bulgular: Cinsiyet, öğrenim durumu, branş,
görev yapılan okul kademesi ve kıdem değişkenleri açısından yapılan fark
analizlerinde: Kadın öğretmenler erkek
öğretmenlere göre okul müdürlerinin zorlayıcı güç unsurlarını daha fazla
kullandıklarını düşünmektedirler. Benzer şekilde, öğrenim durumu
lisansüstü düzeyinde olan öğretmenler, önlisan-lisans düzeyinde öğrenim
durumuna sahip öğretmenlere göre;
müdürlerinin zorlayıcı güce daha fazla başvurduğunu düşünmektedirler. Önlisans-lisans
öğrenim düzeyinde bulunan öğretmenler, lisansüstü öğrenim düzeyinde bulunan
öğretmenlere göre müdürlerinin uzmanlık güç türü davranışlarını daha fazla
kullandığı algısının oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca Sınıf öğretmenleri branş
öğretmenlerine göre okul müdürlerinin uzmanlık, bilgi, bağlılık güçlerini
kullanma düzeyini daha yüksek buldukları belirlenmiştir. Bilgi gücü alt
boyutunda ise, 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenler, okul müdürlerinin
bilgi gücünü daha fazla kullandıklarını şeklinde algının oluştuğu
belirlenmiştir.

Sonuçlar ve Öneriler: Araştırma
bulguları doğrultusunda, okul müdürlerinin yönetimde kullandıkları güç
unsurları öğretmenlerin eğitim öğretim faaliyetlerini doğrudan etkilemektedir.
Bu bağlamda okul müdürleri güç unsurlarını tanıyarak, durumsallık ekseninde bir
güç stratejisi oluşturarak öğretmenleri başarıya doğru yönlendirebilir.

Anahtar Kelimeler

Güç, Güç Türleri, Okul Müdürleri, Okul Yönetimi

Kaynakça

• Altınkurt Y. & Yılmaz, K. (2012). Okul yöneticilerinin kullandığı güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1833-1852.
• Aslanargun, E. (2009). İlköğretim ve lise müdürlerinin okul yönetiminde kullandığı güç türleri. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bakan, İ. & Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik türleri ve güç kaynaklarına ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması: eğitim kurumu yöneticilerinin algılarına dayalı bir alan araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergisi, 12(19), 73-84.
• Başaran, İ. E. (2000). Yönetim.(Üçüncü Basım). Ankara: Feryal Matbaası.
• Diş, O. (2015). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Gökkaya, F. (2010). Lider Güç Türlerinin Örgütsel Öğrenme Üzerine Etkileri (Aydın Köşk ve Germencik İlköğretim Okulları Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gümüşeli, A. İ. (2001) Çağdaş Okul Müdürünün Liderlik Alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (28), 531-548.
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: teori, araştırma ve uygulama (7. Baskı). (Çev.:S. Turan). Ankara: Nobel Yayın.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (28. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karip, E. (2014). Yönetim biliminin alanı ve kapsamı. S. Turan (Ed.), Eğitim yönetimi teori, araştırma ve uygulama (ss.1-42). Ankara: Pegem Akademi.
• Kayalı, M. (2011). Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları (Uşak ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi), Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği (12. basım). İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Koyuncu, F. (2016). Öğretmen görüşlerine göre ilkokul ve ortaokul müdürlerinin yönetimde başvurdukları güç türleri (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Lee, V. E., Smith, J. B., & Cioci, M. (1993). Teachers and principals: gender-related perceptions of leadership and power in secondary schools. Educational Evaluation and Policy Analysis, 15(2), 153-180.
• Özaslan, G. (2006). Eğitim yöneticilerinin güç tipi tercihlerinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Polat, S. (2010). Okul öncesi yöneticilerinin kullandıkları yönetsel güç kaynaklarına ilişkin öğretmen algıları ile öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2015). Örgütsel davranış. (Çev: İ. Erdem). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Titrek, O. & Zafer, D. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin kullandıkları örgütsel güç kaynaklarına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(60), 657-674.
• Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2012). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 385-402.
• Yorulmaz, A. (2014). Ortaöğretim kurumlarındaki okul yöneticilerinin örgütsel güç kaynakları ve kullanma düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zafer, D. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin kullandıkları örgütsel güç kaynaklarına ilişkin öğretmen görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.