PARASAL BİRİM ÖRNEKLEMESİ: DENETİMDE KULLANILMASI VE BİR ÜRETİM İŞLETMESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 3, 33 - 68, 30.10.2017

Ali Altuğ Biçer Hasan Özbay

https://doi.org/10.18825/iremjournal.318194

Öz

Denetimin
farklı alanlardaki farklı uygulamaları gün geçtikçe artmaktadır. Tamsayım prosedüründe
çok sayıda birimin gözlenmesi oldukça zaman almakta iken örnekleme ile daha az
birim inceleneceğinden zamandan büyük miktarda tasarruf elde edilmektedir.
Ayrıca, zamandan elde edilen kazanç ile denetçi tarafından daha detaylı çalışma
yapılarak hatalı bilgi elde etme olasılığı azalmaktadır. Çalışmada üretim
sektöründe faaliyet göstermekte olan bir işletmenin muhasebe kayıtları
incelemeye alınmıştır. Çalışmanın amacı, işletmenin deposunda bulunan stoklara
ilişkin değerlendirme yapılarak fiziki sayım ile defter değerleri arasında
herhangi bir farklılık olup olmadığının ortaya çıkarılmasıdır. Bu sebeple işletmenin
stok kayıtlarında yer alan 900 ürün inceleme kapsamına alınmıştır. Stok
kayıtlarında herhangi bir uyumsuzluk olması durumunda yaşanabilecek maddi kayıpların
önüne geçmek adına denetim sisteminin etkinliği test edilmeye çalışılmıştır. Bu
konuda denetçiye yardımcı olacak bir araç olan parasal birim örneklemesinden
yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda denetçinin tespit etmiş olduğu
farklılıkların önemlilik faktörü çerçevesinde değerlendirmesi yapılarak en
doğru kararın verilmesinde denetçiye sunulacak farklı karar alma prosedürlerinden
bahsedilmiştir.    

Anahtar Kelimeler

Denetim, parasal birim örneklemesi, üretim sektörü

Kaynakça

• Arens, A. A., Elde, R. J., & Beasley, M. S. (2011). Auditing and Assurance Services An Integrated Approach. USA: Prentice Hall.
• Armutlulu, İ. H. (1999). İşletme İstatistiğine Giriş. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Bagchi., S., Bai, X., & Kalagnanam, J. (2006). Data Quality Management Using Business Process Modeling. IEEE International Conference Vol:2 , 398-405.
• Bozkurt, N. (1995). Bağımsız Denetimde İç Kontrol Yapısının Tanınması ve Kontrol Riskinin Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi Cilt:1 Sayı:2 , 29-34.
• Bozkurt, N. (2015). Muhasebe Denetimi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Çil, S. (2003). Denetimde Kanıt Seçmede Örnekleme ve Diğer Yöntemlerin Kullanımı ve ISA 530. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:2 , 40-62.
• Çıngı, H. (2009). Örnekleme Kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Basımevi.
• D.Sullivan, J., A.Gnospelius, R., Defliese, P. L., & Janenicke, H. R. (1999). Montgomery’s Auditing. New York: John Wiley&Sons.
• Elder, R. J., Akresh, A. D., Glover, S. M., Higs, J. L., & Liljegren, J. (2013). Audit Sampling Research: A Synthesis and Implications for Future Research. Auditing: A Journal of Practice & Theory Vol:32 Supplement 1 , 99-129.
• Elitaş, C., & Kiracı, M. (2010). Satın Alma Sürecinde Kontrol Testi ve Bir Nitelik Örneklemesi Uygulaması. Mali Çözüm Dergisi , 45-77.
• European Commission. (2008). Guidance Note On Sampling Methods For Audit Authorities. Brussels: Directorate-General Regional Policy.
• Gençaslan, M. (2003). Örnekleme Teknikleri, Muhasebe Denetiminde Örnekleme ve Bir Uygulama. İstanbul: Marmara Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yüksek Lisans Tezi.
• Gillett, P. (2000). Monetary Unit Sampling: A Belief-Function Implementation for Audit and Accounting Applications. Elsevier International Journal of Approximate Reasoning Vol:25 , 43-70.
• Giudice, V. D., Paola, P. D., Manganelli, B., & Forte, F. (2017). The Monetary Valuation of Environmental Externalities through the Analysis of Real Estate Prices. MDPI AG Sustainability Editorial Office No:9 , 229.
• Goncaloğlu, B. (2013, 05 03). Örnekleme Yöntemleri ve Örneklem Genişliği. 05 02, 2017 tarihinde www.yarbis1.yildiz.edu.tr: www.yarbis1.yildiz.edu.tr/web/userCourseMaterials/goncal_a327744fe8eab4624c2ed7454d209bb54.pdf adresinden alındı
• Gönül, Ç. (2008). Muhasebe Denetiminde Parasal Birim Örneklemesi Yöntemi ve Bir Uygulama. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Gruijter, J. D. (2016). Farm-scale soil carbon auditing. Geoderma , 120-130.
• Gürbüz, H. (1995). Muhasebe Denetimi. İstanbul: Bilim ve Teknik Yayınevi.
• Güredin, E. (2014). Denetim ve Güvence Hizmetleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Jacoby, J., & Levy, H. (2016). The Materiality Mystery. The CPA Journal , 14.
• Jelinek, K. (2016). Wax on, wax off: Transfer of Learning through an Experiential Learning Project. The Accounting Educators' Journal , 35-59.
• Johnson, G. G., & Mohsen, A. A. (2013). Monetary Unıt Samplıng: Combınıng Accounts For Samplıng To Increase Audıt Effıcıency And Effectıveness - When And How. International Journal of Business, Accounting, & Finance Vol:7 , 150-156.
• JSU Educational Notes. (2005). 3 9, 2017 tarihinde Audit Sampling for Tests of Details of Balances: http://www.jsu.edu/ccba/fea/faculty/zanzig/477/477_17.ppt adresinden alındı
• Karagölge, C., & Peker, K. (2002). Tarım Ekonomisi Araştırmalarında Tabakalı Örnekleme Yönteminin Kullanılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi , 313-316.
• Kasımoğlu, A., Bakkal, H., & Tunç, İ. (2016). İç Kontrol ve Kurumsal Risk Yönetimi. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Kılınç, S. (2008). Muhasebe Denetiminde İstatistiki Örnekleme Yöntemleri ve Bir Uygulama. İstanbul: Marmara Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kiracı, M., & Ağdeniz, Ş. (2016). İç Denetimde Örnekleme Kullanımı: Kamu Sektöründe Satın Alma Sürecinde Bir Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi , 43-64.
• Lucas, H., Thomas, H., Jeffrey, T., & Bethane, J. P. (2015). Does Systematic Selection Lead to Unreliable Risk Assessments in Monetary-Unit Sampling Applications? Auditing: A Journal of Practice & Theory Vol:34 , 85-107.
• Messier, W. (2006). Auditing and Assurance Services: A Systematic Approach. USA: McGraw-Hill Higher Education.
• Reilly, T. (2017). The Extrapolation Conundrum: Finding a Unified Theory for the Use of Statistical Sampling in Medicare Fraud Cases Brought Under the False Claims Act. Seton Hall University Law School Scholarship , 13-18.
• Sibelman, H. (2014). Myths and Inconvenient Truths About Audit Sampling. The CPA Journal , 6-10.
• Turanlı, M., & Güriş, S. (2010). Temel İstatistik. İstanbul: Der Yayınları.
• Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu. (2013). Uluslararası Kalite Kontrol, Denetim, İnceleme, Diğer Güvence ve İlgili Hizmetler Standartları El Kitabı Cilt 1. Ankara: TÜRMOB Yayınları No:461.
• Ünal, A. G. (2015). Bağımsız Denetim Firmalarının Kanıt Toplamada İstatistiki Örnekeleme Yöntemini Kullanması. Ankara: Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Wallace, W. A. (1991). Auditing. Florida: USA:PWS-KENT Publishing Company.
• Yıldırım, H., & İnel, M. N. (2012). Muhasebe Denetiminde Örnekleme Tekniklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi Cilt:32 Sayı:1 , 261-276.
• Yolal, M. (2016). Turizm Araştırmalarında Örnekleme: Bibliyometrik Bir Araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık.