Türkiye'de Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 21 - 46, 02.04.2017

Faruk Levent Semih Çayak

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki Suriyeli
öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşlerinin
incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseniyle
yürütülmüş olan bu çalışmanın verileri, yüz yüze görüşme yoluyla yarı
yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma
kapsamında İstanbul ili Pendik ve Zeytinburnu ilçelerinde farklı derecelerdeki
okullarda görev yapmakta olan 30 okul yöneticisi ile görüşme yapılmıştır.
Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler nitel araştırma yöntemleri
doğrultusunda kodlanarak temalar altında toplanmış ve içerik analizine tabi
tutulmuştur. Araştırma bulgularına göre okul yöneticilerinin tamamına yakını,
Suriyeli öğrencilerle ilgili olarak gerek kayıt sürecinde gerekse eğitim ve
öğretimde en fazla iletişim problemleri yaşandıklarını belirtmişlerdir. Bunun
yanı sıra katılımcıların büyük bir kısmı, Suriyelilerin eğitiminde öğrenci
kayıt sisteminin yetersizliğine dikkat çekmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

eğitim, okul yöneticisi, Suriyeli öğrenciler

School Administrators' Views on Syrian Students’ Education in Turkey

Öz

The purpose of this study is to examine
the views of school administrators on education of Syrian students in Turkey.
Phenomenology model, one of the qualitative methods, was used in the study. The
data in the study has been obtained by using interview method which is one of
the quality research techniques. 30 school administrators who work in different
schools in Istanbul, specifically in Pendik and Zeytinburnu districts have been
interviewed. The data has been analyzed through content analysis. The coded
segments have been grouped under differing categories. The findings show that
school administrators explicate communication problems with Syrian students
during the registration process and communications issues during educational
activities as the most persisting problems. In addition, the majority of the
participants draw attention to the inadequacy of the registration system for
Syrian students. 

Anahtar Kelimeler

education, school administrators, Syrian students

Kaynakça

• Adams, L. D. (2008). The impact of global migration on the education of young children. UNESCO policy brief on early childhood. http://unesdoc.unesco.org/images/0016/001629/162977e.pdf
• AFAD. (2013). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar, 2013 saha araştırması sonuçları. https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3925/xfiles/syrian-refugees-in-turkey-2013_baski_30_12_2013_tr.pdf
• Akkaya, A. (2013). Suriyeli mültecilerin Türkçe algıları. Ekev Akademi Dergisi, 17(56), 179-190.
• Audas, R., & McDonald, J. T. (2004). Rural-urban migration in the 1990s: Flows, attributes and outcomes, Canadian Social Trends, 73, 17-24.
• Bahadır, H. ve Uçku, R. (2016). İzmir’in bir mahallesinde yaşayan 6-17 yaş arasındaki Suriyeli çocukların çalışma durumları ve çalışma durumlarını etkileyen etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 117-124.
• Balkar, B., Şahin, S. ve Işıklı-Babahan, N. (2016). Geçici eğitim merkezlerinde (GEM) görev yapan Suriyeli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1290-1310.
• Bhabha, J. (2008). Independent children, inconsistent adults: International child migration and the legal framework. UNICEF. http://www.unicef-irc.org/publications/pdf/idp_2008_02.pdf
• Bülbül, S. ve Köse, A. (2010). Türkiye’de bölgelerarası iç göç hareketlerinin çok boyutlu ölçekleme yöntemi ile incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 75-94.
• Candappa, M. (2000). Building a new life: The role of the school in supporting refugee children. Multicultural Teaching, 19(1), 28-38.
• Christensen, G., & Stanat, P. (2007). Language policies and practices for helping immigrants and second-generation students succeed. Washington, DC: Migration Policy Institute. www.migrationpolicy.org/pubs/ChristensenEducation091907.pdf
• Crépeau, F. (2013). The rights of all children in the context of international migration, International Organization for Migration (IOM). http://publications.iom.int/system/files/pdf/children_on_the_move_15may.pdf
• Demirci, M. (2015). B1 seviyesinde Türkçe öğrenen Suriyeli öğrencilerin sesli okuma becerisiyle ilgili tespitler. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 333-358.
• Dinçer, O. B., Federici, V., Ferris, E., Karaca, S., Kirişçi, K., ve Çarmıklı, E. (2013). Suriyeli mülteciler krizi ve sonu gelmeyen misafirlik. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu ve Brookings Enstitüsü (USAK), Ankara: Karınca Yayınları.
• Dryden-Peterson, S. (2011). Refugee education: A global review. UNHCR. http://wcfia.harvard.edu/files/wcfia/files/4fe317589.pdf
• Dryden-Peterson S.(2015). The educational experiences of refugee children in countries of first asylum. Washington, DC: Migration Policy Institute.
• Duruel, M. (2016). Suriyeli sığınmacıların eğitim sorunu. Atatürk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 30(5), 1399-1414.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. http://file.setav.org/Files/Pdf/20160309195808_turkiyedeki-suriyeli-cocuklarin-egitimi-pdf.pdf
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Ergüven, N. S. ve Özturanlı, B. (2013). Uluslararası mülteci hukuku ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62(4), 1007-1061.
• European Commission against Racism and Intolerance. (2011). Irkçılık ve hoşgörüsüzlüğe karşı Avrupa komisyonu (ECRI) Türkiye raporu. https://www.coe.int/t/dghl/monitoring/ecri/Country-by-country/Turkey/TUR-CBC-IV-2011-005-TUR.pdf
• GİGM. (T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü). (2014). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. http://www.goc.gov.tr/files/files/YUKK_TU%CC%88RKC%CC%A7E_BASKI.pdf
• GİGM. (2015a). Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme. http://www.goc.gov.tr/files/files/multec%C4%B1ler%C4%B1nhukuk%C4%B1statusune%C4%B1l%C4%B1sk%C4%B1nsozlesme.pdf
• GİGM. (2015b). Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1967 Protokolü. http://www.goc.gov.tr/files/files/M%C3%9CLTEC%C4%B0LER%C4%B0N%20HUKUK%20STAT%C3%9CS%C3%9CNE%20%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0N%201967%20PROTOKOL%C3%9C(1).pdf
• Goodwin, A. (2002). Teacher preparation and the education of immigrant children. Education and Urban Society, 34(2), 157-171.
• Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli sığınmacı çocuk işçiler ve sorunları: Kilis örneği, Göç Dergisi, 3(1), 29-63.
• İnsan Hakları İzleme Örgütü. (2015). “Türkiye'deki Suriyeli mülteci çocukların eğitime erişiminin önündeki engeller-kayıp nesil olmalarını önlemek”.https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf
• Kanu, Y. (2008). Educational needs and barriers for African refugee students in Manitoba. Canadian Journal of Education, 31(4), 915-940.
• Kap, D. (2014). Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşları, Akademik Perspektif Dergisi, Aralık, 30-35.
• Keser, İ. (2011). Göç ve zor: Diyarbakır örneğinde göç ve zorunlu göç. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Kılıç, T. (2014). “Türkiye’de mültecilerin hukuki durumu, uyum meselesi”, Suriyeli Göçmenlerin Sorunları Çalıştayı Sonuç Raporu, Mersin Üniversitesi Bölgesel İzleme Uygulama Araştırma Merkezi, Mersin.
• Kirişçi, K. (2014). Misafirliğin ötesine geçerken: Türkiye’nin Suriyeli mülteciler sınavı (Çev. Sema Karaca). Brookings Enstitüsü & Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK).
• Kugler, E. G., & Price, O. A. (2009). Helping immigrant and refugee students succeed: It’s not just what happens in the classroom. Washington, DC: The George Washington University, School of Public Health and Health Services, Center for Health and Health Care in Schools. http://www.embracediverseschools.com/images/Helping-immigrant-students-succeed-article.pdf Lee, E. S. (1996). “A theory of migration”. In R. Cohen, Theories of migration (pp. 14-24). Cheltenham: An Elgar Reference Collection.
• Levent, F. (2011). Üstün yetenekli çocukların hakları. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Mavi Kalem Derneği. (2014). Suriyeli Mülteciler Alanında Sivil Toplum Çalıştay Raporu. http://www.mavikalem.org/wp-content/uploads/2014/05/Suriyeli-M%C3%BClteciler-Alan%C4%B1nda-ST%C3%96ler-%C3%87al%C4%B1%C5%9Ftay%C4%B1-Raporu_28.05.2014.pdf
• McBrien, J. L. (2005). Educational needs and barriers for refugee students in the United States: A review of the literature. Review of Educational Research, 75(3), 329-364.
• MEB. (2014). Yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri. https://denizli.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_09/24023256_201421saylgenelge.pdf MEB. (2015). MEB Stratejik Plan (2015-2019). http://sgb.meb.gov.tr/meb_ iys_do syalar/2015_09/10052958_10.09.201 5sp17.15imzasz.pdf
• Mercan-Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• OHCHR (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights). (2012). World programme for human rights education. http://www.ohchr.org/Documents/Publications/WPHRE_Phase_2_en.pdf
• O'Rourke, J. (2015). Education for Syrian refugees: The failure of second-generation human rights during extraordinary crises, Albany Law Review, 78(2), 711-738.
• Oxford Dictionary. (2016). http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/migration Erişim tarihi: 01.03.2016
• Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A. ve Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 34-42.
• Özkarslı, F. (2014). “Suriye’den Türkiye’ye göç ve Suriyelilerin enformel istihdamı” (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin).
• Perreira, K. M., & Ornelas, I. J. (2011). The physical and psychological well-being of immigrant children. The Future of Children, 21(1), 195-218.
• Reale, D. (2013). Protecting and supporting children on the move: Translating principles into practice. Children on the Move, 64. International Organization for Migration (IOM). http://oppenheimer.mcgill.ca/IMG/pdf/Children_on_the_Move_19Apr2013.pdf#page=5
• Roxas, K. C. (2011). Creating communities: Working with refugee students in classrooms. Democracy and Education, 19(2), 1-8.
• Seymen, H. ve Tok, M. (2015). İleri düzey yabancı uyruklu öğrencilerin zorlandıkları kültürel dil unsurlarının tespiti ve sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(3), 1188-1212.
• Stainburn, S. (2002). Interview: When children flee conflicts, they need food, shelter – and school, says the International Rescue Committee’s Wendy Smith, Education Week Teacher, 14(2), 10-11.
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye‘nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
• Sezgin, A. A. ve Yolcu, T. (2016). Göç ile gelen uluslararası öğrencilerin sosyal uyum ve toplumsal kabul süreci. Humanitas, 4(7), 417-436
• Sirin, S. R., & Rogers-Sirin, L. (2015). The educational and mental health needs of Syrian refugee children. Washington, DC: Migration Policy Institute.
• Topsakal, C., Merey, Z., ve Keçe, M. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim-öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 539-554.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye‘deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. TESAM Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Türk Dil Kurumu. (2016). Türk Dil Kurumu Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56716e8a191219.92550216 Erişim tarihi: 10.01.2016
• Türk, G. D. (2016). Türkiye’de Suriyeli mültecilere yönelik sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi, 25, 145-157.
• UNESCO. (2008). The impact of global migration on the education of young children. UNESCO policy brief on early childhood, No: 43. http://unesdoc.unesco.org/images/0016/001629/162977e.pdf
• UNHCR. (2015). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler sık sorulan sorular. http://www.unhcr.org/turkey/uploads/root/s%C4%B1k_sorulan_sorular.pdf
• UNHCR. (2016). Syria regional refugee response. http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=224
• UNICEF / UNESCO. (2007). A human rights-based approach to education. http://www.unicef.org/publications/files/A_Human_Rights_Based_Approach_to_Education_for_All.pdf
• UNICEF. (2015). Syria crisis education factsheet. http://www.oosci-mena.org/uploads/1/wysiwyg/150313_Syria_factsheet_English.pdf
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Ö. (2013). Türkiye kamplarında Suriyeli sığınmacılar: sorunlar, beklentiler, Türkiye ve gelecek algısı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(1), 141-169.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası göç: çeşitleri, nedenleri ve etkileri. Electronic Turkish Studies, 9(2), 1685-1704.
• Yüksel, U., Bulut, M. N. ve Mor, Z. (2014). Türkiye’de bulunan Suriyeli mülteciler: infografik rapor. Ankara: Uluslararası Orta Doğu Barış Araştırmaları Merkezi. http://www.impr.org.tr/tr/wp-content/uploads/T%C3%BCrkiyede-Bulunan-Suriyeli-M%C3%BClteciler.pdf
• Van de Glind, H., & Kou, A. (2013). Migrant children in child labour: A vulnerable group in need of attention. Children on the Move, International Organization for Migration (IOM).
• Whitehead, A., & Hashim, I. (2005). Children and Migration: Background Paper for DFID Migration Team, London: Department for International Development.