Determination of Second Year Education Faculty Students’ Perceptions about the Concept of Women

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 7 - 31, 20.12.2017

Recep Özkan

Öz

Anahtar Kelimeler

Metaphor, Women, Education faculty, Phenomenology, Social structure

Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Kadın Olgusuna İlişkin Algılarının Belirlenmesi

Öz

Eğitim Fakültesi öğrencilerinin kadın olgusuna ilişkin sahip oldukları zihinsel imgelerinin belirlenmesinin amaçlandığı çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan olgubilim (fenomenoloji/ phenomology) deseni kullanılmıştır. Araştırma Eğitim Fakültesi Türkçe, Sosyal Bilgiler, Fen Bilgisi, Resim İş ve Müzik Öğretmenliğinden 107 erkek, 189 kadın olmak üzere toplam 296 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Tüm bölümler toplamında üretilen metafor sayısı ise 234’dür. Kategoriler içerisinden en çok niteleme, en az canlı kategorisinde metafor üretilmiştir. Öğrencilerin ürettikleri metaforlar; “canlı, otorite, tabiat, nesne, soyut ve niteleme” olmak üzere altı kategoride değerlendirilmiştir. Canlı kategorisinde “kuş” metaforu dışında üretilen metaforların hepsi olumsuzluk çağrıştıran metaforlardır. Tüm bölümlerde “anne”, “çiçek-gül ve “su” metaforu ortak üretilmiştir. Üretilen metaforların çoğunluğu olumlu anlam çağrıştırmasına rağmen “… çünkü” kısmında yapılan açıklamalarda olumsuz anlamlar yüklendiği görülmüştür. Otorite kategorisinde üretilen metaforlar olumlu anlamlar çağrıştıran, kadını olmazsa olmaz konumuna koyan metaforlardır. Nesne kategorisinde en çok “yemek ve kitap metaforları üretilmiştir. “sigara” metaforu dışındaki tüm metaforlar olumlu anlamdaki metaforlardır. 

Anahtar Kelimeler

Metafor, Kadın, Eğitim Fakültesi, Olgubilim, Toplumsal Yapı

Kaynakça

• Aksoy, M. (2003). Geleneksel sonrası toplum üzerine. İstanbul: Açı Kitapları.
• Altundemir, M. E. (2012). Kalkınma planlarından eğitime bakış: Kamusal mallar teorisi perspektifinden. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 94–105.
• Arıkan, G. (1997). Ataerkillik kavramıyla ilgili sosyolojik tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 14(1-2), 1–25.
• Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitimöğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171, 100–109.
• Başarır, F. ve Sarı, M. (2015). Kadın akademisyenlerin “kadın akademisyen olma” ya ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(1), 41–51.
• Berkes, N. (1997). 200 yıldır neden bocalıyoruz. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları. Büyükaslan, M. A. (1995). Toplumsal kalkınma ve eğitim. Eğitim Yönetimi, 1(4), 1–10.
• Büyükdüvenci, S. (2000). Felsefece eğitişim. Ankara: A Yayınevi. Can, N. (2008). Okul yöneticilerinin yönetimde cinsiyet faktörüne ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 35–41.
• Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3–13.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693–712.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269–283. Çetin, B. (2014). Eğitim ve kalkınma ilişkisi: Türkiye örneği (Yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Çubukçu, H. ve Sivaslıgil, P. (2005). 7. Sınıf İngilizce ders kitaplarında cinsiyet kavramı. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 137, 7–17. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/27/762/9663. pdf adresinden edinilmiştir.
• Doğan, İ. (2009). Eğitim sosyolojisi: Kavramlar sorunlar. Ankara: Nobel Yayıncılık. Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607–629.
• Giddens, A. (2000). Elimizden kaçıp giden dünya (O. Akınay, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gülaçtı, N. (2012). Sanatsal bir obje olarak kadın ve bazı toplumlarda kadına bakış. İDİL, 1(2), 76–91.
• Gündüz A. (2012). Tarihî süreç içerisinde Türk toplumunda ve devletlerinde kadının yeri ve önemi. International Journal of SocialScience, 5(5), 129–148.
• Güngör, E. (1990). Türk kültürü ve milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Yayınları. İçli, T. ve Öğün, A. (1988). Sosyal değişme süreci içinde kadın suçluluğu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 17–32.
• Karaırmak, Ö. ve Güloğlu, B. (2012). Metafor: danışan ve psikolojik danışman arasındaki köprü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 122–135
• Kaya M. F. ve Tomal N. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 49–65.
• Kaymaz, İ. Ş. (2010). Çağdaş uygarlığın mihenk taşı: Türkiye’de kadının toplumsal konumu. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 46, 333–366.
• Küçüker, E. (2012). Türkiye’de kalkınma planları kapsamında yapılan eğitim planlarının analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 9–26.
• Merter, F. (2007). Kızların okullaşması açısından bazı Avrupa Birliği topluluğu üyesi ülkeler ve Asya ülkelerinin karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 221–244.
• Özcan, M. B. ve Canan, D. (2011). Farklı lise türlerine göre öğretmen ve öğrencilerin okul kültürü metaforu algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 106–126.
• Özkan, R. (2009, October). The women figure in primary school course books. Paper presented at the International Multidisciplinary Womens’ Congress, Dokuz Eylül University, İzmir, Turkey.
• Özkan, R. ve Taşkın, M. A. (2014). İlköğretim öğrencilerinin vatan olgusuna ilişkin algılarının belirlenmesi. Journal of History School, 7(XVII), 889–906.
• Özkan, R. (2015, Nisan). Evli bireylerin kadın olgusuna ilişkin algılarının incelenmesi. 1. Uluslararası Çukurova Kadın Çalışmaları Kongresi’nde sunulan bildiri, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Özpolat, A., & Yıldırım, M. (2009, June). In developing countries, relationship between women’s education and growth. Paper presented at Econanadolu 2009: Anadolu International Conference in Economics, Eskişehir, Turkey. Retrieved from http://econ.anadolu.edu.tr/fullpapers/Ozpolat_ Yildirim_econanadolu2009.pdf
• Özpolat, A. (2010). Gelişmekte olan ülkelerde kadın eğitimi ve kalkınma ilişkisi Türk kadın ekonomistler topluluğu (Araştırma Notu 10-04 MART 2010). Turkish Women Economists Society.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘coğrafya’ kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55–69.
• Rousseau, J. J. (1999). Toplum sözleşmesi (A. Erenuluğ, Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281–326.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 135–155.
• Sağ, V. (2001). Tarihsel süreç içerisinde Türk kadını ve Atatürk. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 9–23.
• Özkan / Determination of Second Year Education Faculty Students’ Perceptions about the Concept of Women 31
• Salihoğlu, H. (1988). Almanya’da on dokuzuncu yüzyıldaki kadın hakları tartışmalarına bir bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 33–47.
• Sözer, M. A. ve Özkan R. (2014). Öğretmen adaylarının kadın olgusuna ilişkin algılarının belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 264–278.
• Taş, U. ve Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de eğitimin kalkınma üzerindeki rolü ve eğitim yatırımlarının geri dönüş oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 155–186.
• Ünal, A. ve Ünal, E. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin rehber öğretmeni algılamalarına ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 919–945.
• Yapıcı, M. (2003). Sürdürülebilir kalkınma ve eğitim. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 225–230. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.