BANKACILIK FAALİYETLERİNDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI AÇISINDAN HUKUKA AYKIRI ALINAN ÜCRET VE MASRAFLAR İLE BUNLARIN İADESİ (IN TERMS OF CONSUMER PROTECTION IN BANKING ACTIVITIES, DEMANDED UNFAIR FEES AND COSTS ALSO REPAYMENT OF THEM)

Yıl 2016, Cilt: 74 Sayı: 1, 423 - 459, 11.11.2016

Alper Uyumaz İdris Akdağ

Öz

ÖZ

Bankacılık faaliyetleri çerçevesinde banka ve finans kuruluşları ile tüketiciler arasında çeşitli hukukî işlemler yapılmaktadır. Tüketici işlemi niteliğindeki bu hukukî işlemlere istinaden banka ve finans kuruluşları, yaptıkları bu işlemler karşılığında bir takım ücret ve masraflar talep etmektedirler. 4077 sayılı Kanun zamanında tüketiciler ile banka ve finans kuruluşları arasında bu ücret ve masraflara ilişkin birçok uyuşmazlık çıkmıştır. Bu bakımdan, özellikle tüketici hakem heyetlerinde ve tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıkların konusunun büyük çoğunluğunu tüketici kredi sözleşmeleri ve kredi kartlarında tüketicilerden alınan ücret ve masraflar oluşturmuştur. Yargıtay, bu konuda önüne gelen uyuşmazlıklarda ücret ve masrafın; haklı, makul ve belgeli olması durumunda bunların tüketicilerden talep edilebileceği yönünde içtihat geliştirmiştir. Bu anlamda, tüketicilerden ne tür masraf ve ücretlerin talep edilebileceğinin açıklığa kavuşturulmasına yönelik olarak 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda temel ilkeler belirlenmiştir. Ayıca, bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte hangi masraf ve ücretlerin alınabileceği açıklığa kavuşmuştur. Bu düzenlemelerle birlikte, tüketicilerden haksız

Anahtar Kelimeler:

Bankacılık Masrafları, Bankacılık Ücretleri, Ücret ve Masrafların İadesi, Tüketicinin Korunması.

ABSTRACT

Within the framework of the banking activities, various legal transactions are performed between the banks-financial institutions and consumers. The banks and financial institutions demand certain fees and costs in relation to these transactions, which have the characteristics of consumer transaction. In the period of the Law numbered 4077, many disputes related to these transactions have been occurred between the banks- financial institutions and consumers. In terms of this, subjects most of the disputes heard at the arbitration committee for consumer problems and consumer courts have been consisted of consumer loan agreements and fees and costs demanded from consumers for credit cards. High Court of Appeal (Yargıtay), has developed case law at the disputes appealed to it that the fees and costs may be claimed from the consumers provided that these are fair, reasonable and documented. In this context, principles in Law on Protection of Consumers numbered 6502 have been set out to clarify what kind of fees and costs may be claimed against the consumers. Also, the type of the fees and costs which may be claimed have been identified in the Regulation on Principles and Procedures Related to Fees to be Charged on Financial Consumers issued based on this Law. With these regulations, it is intended to avoid claim of unfair costs and fees from consumers.

Keywords:

Banking Costs, Banking Fees, Return of Fees and Costs, Protection of Consumers