The Occurrence of Debtor’s Default without a Reminder According to Article 1530 of the Turkish Commercial Code, in Comparison with the Article 117 of the Turkish Code of Obligations

Yıl 2018, Cilt: 76 Sayı: 1, 359 - 380, 26.10.2018

Mustafa Göktürk Yıldız

Öz

In TCO Art. 117 par. 1, which is situated in the general provisions of the Turkish Code of Obligations, it is stated that the debtor of a due debt will be in default after being reminded by the creditor. However, according to TCO Art. 117 par. 2, there are some cases where a reminder of the creditor is not necessary for default. On the other hand, the cases in which a reminder of the creditor is not required are not limited to those listed in TCO Art. 117 par. 2. It is possible that, in more particular regulations than par. 2, default without a reminder case is accepted. The provisions of TCC Art. 1530 par. 2 and par. 4 are included among these particular regulations. The purpose of predicting some default without reminder cases in these particular provisions differs from TCO Art. 117 par. 2. Additionally, in TCC Art. 1530 par. 2, some conditions that are not included in the general provisions of the Turkish Code of Obligations have been accepted in order to default without a reminder cases to take place. At this point, one of the questions to be answered is the scope of these conditions and the other one is if these conditions are to be sought in terms of TCC Art. 1530 par. 4. In the mentioned regulations, some of the conditions along with some of the cases, in which the default is occurred without a reminder, show a great similarity with the general provisions. Thus, it should also be stated whether they differ from the general provisions. In this article, to respond to those questions, the conditions required for the existence of default without a reminder cases mentioned in TCC Art. 1530, and the scope of those cases, will be considered in comparison with TCO Art. 117. 

Anahtar Kelimeler

Turkish commercial code, Turkish code of obligations, Default of debtor, Default without reminder, Default interest

TBK.m.117 ile Karşılaştırmalı Olarak TTK.m.1530 Uyarınca Borçlu Temerrüdünün İhtarsız Gerçekleşmesi

Öz

Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümler kısmında yer alan TBK.m.117/f.1’de, muaccel bir borcun borçlusunun alacaklının ihtarıyla temerrüde düşeceği belirtilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise temerrüt için ihtar şartının gerekmediği bazı haller düzenlenmiştir. Bununla birlikte temerrüt için alacaklının ihtarının gerekmediği haller TBK.m.117/f.2’de sayılanlar ile sınırlı değildir. TBK.m.117/f.2’ye göre daha özel nitelikteki düzenlemelerde de ihtarsız temerrüt hallerinin kabul edildiği görülebilmektedir. TTK.m.1530/f.2 ve f.4 hükümleri de bu özel düzenlemeler arasındadır. Söz konusu hükümlerde ihtarsız temerrüt hallerinin öngörülmesindeki amaç TBK.m.117/f.2’den farklıdır. Ayrıca TTK.m.1530/f.2’de ihtarsız temerrüt hallerinin meydana gelmesi için Türk Borçlar Kanunu’nun genel temerrüt hükümlerinde bulunmayan bazı koşullar kabul edilmiştir. Bu noktada cevaplandırılması gereken sorulardan biri bu koşulların kapsamı, bir diğeri ise f.2’deki koşulların TTK.m.1530/f.4 bakımından da aranıp aranmayacağıdır. Diğer yandan anılan düzenlemelerde yer alan koşullar ile temerrüdün ihtarsız gerçekleşeceğinin ifade edildiği hallerin bir kısmı genel hükümler ile büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Şu halde bunların genel hükümlerden farklarının bulunup bulunmadığı da ortaya koyulmalıdır. Çalışmamızda TTK.m.1530’da zikredilen ihtarsız temerrüt hallerinin varlığı için aranan koşullar ile ihtara gerek bulunmayan hallerin kapsamı TBK.m.117 ile karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Türk ticaret kanunu, Türk borçlar kanunu, Borçlu temerrüdü, İhtarsız temerrüt, Temerrüt faizi

Kaynakça

• Atamer, Yeşim M.; Okutan-Nilsson, Gül; “Para Alacaklısının Geç Ödemelere Karşı Korunmasına İlişkin Yeni TK M. 1530 Düzenlemesi ve Uygulama Alanı”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C XXIX, S 3’ten ayrı bası, Yıl 2013, s. 31-82.
• Ayan, Serkan; “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1530. Maddesi Gereğince Borçlunun Temerrüdü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Burhan Ceyhan’a Armağan Özel Sayısı), C 12, Yıl 2010, s. 717-793.
• Barlas, Nami; Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar, İstanbul, Kazancı Hukuk Yayınları No:105, 1992.
• Çağlayan, Pınar; “Avrupa Birliği Yönergeleri ve Alman Hukukundaki Deneyimler Işığında Mal ve Hizmet Tedarikinde Geç Ödemenin Sonuçları (TTK MD. 1530)”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C XXVII, S 2, Yıl 2011, s. 173-243.
• Dural, H. Ali; “Ticari İşletmeler Arasındaki Mal ve Hizmet Tedariki Sözleşmelerine İlişkin Yeni Ticaret Kanunu’nun 1530. Maddesi”, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun Ticari İşletme Hukuku Alanında Getirdiği Yenilikler Sempozyumu (25-26 Kasım 2011), Kadir Has Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2012, s. 119-128.
• Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Yetkin Yayınları, 2015 (Kısaltma: Borçlar Genel).
• Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, Yetkin Yayınları, 2017 (Kısaltma: Borçlar Özel).
• Helvacı, İlhan; “Türk Borçlar Kanunu’nun Borçlu Temerrüdüne ilişkin Genel Hükümleri ve Türk Ticaret Kanunu’nun Konuya İlişkin Bazı Hükümleri Üzerine”, Medeni Kanun’un 90. Yılı Uluslararası Sempozyumu, 1926’dan Günümüze Türk-İsviçre Medeni Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2017.
• Kendigelen, Abuzer; Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, İstanbul, On İki Levha, 2012.
• Nomer, Haluk Nami; “Haksız Fiil ile Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Alacaklarda Borçlunun Temerrüdü İçin İhtar Gerekir mi?”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, Cilt II, İstanbul, On İki Levha, 2010, s. 1303-1313.
• Oğuzman, M. Kemal; Öz, M. Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt: 1, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2017.
• Oktay-Özdemir, Saibe; “Türk Borçlar Kanunundaki Temerrüt ve Faiz Hükümleri Karşısında Türk Ticaret Kanunu m. 1530’da Getirilen İfa Zamanına İlişkin Düzenlemelerin Uygulama Alanı”, Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan, İstanbul, Der Yayınları, 2015, s. 677-700.
• Poroy, Reha; Yasaman, Hamdi; Ticari İşletme Hukuku, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2017. Sarı, Suat; “Belirli Vadenin Sözleşmenin Kurulduğu Ânda Belirlenebilir Olması Zorunlu Mudur?”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, C. II, İstanbul, 2010, s. 1576 vd.
• Tandoğan, Haluk; Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Cilt I/1, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2008.
• Thévenoz, Luc; in Thévenoz, Luc (Ed.)/Werro, Franz (Ed.): Commentaire Romand, Code des obligations I, Art. 1-529 CO, Bâle, Helbing Lichtenhahn, 2012.
• von Tuhr, Andreas; Escher, Arnold; Allgemeiner Teil des schweizerischen Obligationenrecht, Band II (mit Supplement), Schulthess Juristische Medien AG, 1984.
• Ülgen, Hüseyin; Helvacı, Mehmet; Kendigelen, Abuzer; Kaya, Arslan; Nomer-Ertan, N. Füsun; Ticari İşletme Hukuku, İstanbul, On İki Levha, 2015.
• Weber, H. Rolf; Berner Kommentar, Bd. VI/1/5, Die Folgen der Nichterfüllung, Art. 97-109 OR, Bern, Stämpfli Verlag AG, Bern, 2000.
• Yavuz, Cevdet; Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenmiş ve Yenilenmiş 9. Baskıyı Hazırlayanlar: Cevdet Yavuz, Faruk Acar, Burak Özen, İstanbul, Beta, 2014.
• Yıldız, Mustafa Göktürk; Türk Borçlar Kanunu’nun Genel Hükümlerine Göre Borçlu Temerrüdünün Şartları ve Sonuçları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2017.
• Yüce, Melek Bilgin; Alacaklı ve Borçlu Açısından İfa Zamanı, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2015.