Öz
1960lı yıllarda disiplinlerin
karşılıklı verilerini tüketmeleriyle birlikte yapıtlar metinlerarası bir bakış
ile incelenmeye başlanmış ve böylece metinlerarasılık yapıtların temel bir
özelliği durumuna gelmiştir (Aktulum, 2008:28-36). Bu bakış açısıyla birlikte
oluşan “çokseslilik” özelliği ile farklı disiplinlerin verileri tek bir yapıtta
toplanarak geçmiş ile günümüz arasında bir köprü kurulmuş; farklı amaç ve
işlevler doğrultusunda yeni yapıtlar üretilmeye başlanmıştır. Farklı
disiplinler arasındaki metinlerarası yöntemler ise göstergelerarasılık
kapsamında incelenmektedir. Bu doğrultuda göstergelerarasılık kavramı; bir
sanat yapıtının başka bir sanat yapıtındaki somut varlığı olarak
algılanmaktadır. Bu bakış açısıyla oluşan çokkatmanlı ya da çoksesli bir
özelliğe bürünen yapıtlar postmodern sanat yapıtı biçeminin de içeriğini
oluşturmaktadır. Çalışmada XX. yüzyıl sanatına zemin hazırlayan, resim
sanatında müziksel verilerin kullanımına ilişkin tarihsel süreçten örnekler
verilerek; XX. yüzyıl müzik ve resim sanatı arasındaki göstergelerarası işlemi
müziksel verilerin resim sanatında yenidenüretimi olarak incelenmektedir. Bu
konuda J.Whistler (1834-1903), Van Gogh (1853-1890), Wassily Kandinsky
(1866-1944), Matisse (1869-1954), F. Kupka (1871-1957), A. Macke (1887-1914) ve
Hülya Düzenli (1957- ) gibi ressamların yapıtlarındaki müziksel verilerin
resimsel simgelere dönüşümü örneklerle verilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık//Göstergelerarasılık, Kanguru Yayınları, 1.Baskı, Ankara.
- Ashton, A. (2004). Armonograf Müzikteki Matematiğin Görsel bir Rehberi,Dharma Yayınları, İstanbul.
- Aydoğan, B. (2006). 1950 Sonrası Görsel Sanatlar ve Müzik Arasındaki Etkileşim, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi, SBE.
- Cage, J. (1994). Colour and Culture Practice and Meaning from Antiquity to Abstraction, Thames and Hudson, 36,1-1994, 243-244.
- İpşiroğlu, N. (2006). Resimde Müziğin Etkisi, Remzi Kitapevi, İstanbul.
- İpşiroğlu, N. (1998). Sanattan Güncel Yaşama, Pan Yayıncılık, İstanbul.
- Jewanskı, J. (2012), Colour and music, Grove Music, 1-11, http://www.musictheory21.com/jae-sung/syllabus/graduate/rameau-studies/2002 1/documents/color-and-music.pdf, (11.10.2012).
- Kandinsky, W. (2001). Sanatta Ruhsallık Üzerine, (çev.), Gülin Ekinci, Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul.
- Klıne, K. (t.y.). Rhythm and Color in Art as Influenced by Jazz, file:///C:/Users/user/Downloads/Truman_Kline.pdf, (11.10.2012).
- Millei, S. (2002). Visible Deeds of Music, Yale University Press, İstanbul.
- Önal, M.A. (2016). Paul Klee’ nin Resimlerinde J.S. Bach Füg Formunun Yenidenüretimi, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
- Zılczer, J. (2012). Color Music: Synaesthesia and Nineteenth-Century Sources for Abstract Art, Artibus et Historiae, 8, 16-1987, 101-126.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Müzik ve Sahne Sanatları / Music and Performing Arts |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Ekim 2018 |
| Kabul Tarihi | 7 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 8 Sayı: 18 |
