THE ECONOMIC ACTIVITIES OF WOMEN IN OTTOMAN EMPIRE

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 142 - 155, 30.06.2016

Nurullah Karta

Öz

There is no sufficient research that was conducted on the participation of women in the Ottoman Economic system.  Most of the time, women in Ottoman State was described considering the framework of harem.  However, truth is very different.  When the Ottoman records are analyzed, the great economic contribution of Ottoman women to the family and social life has been seen.  Of course during the classical period of the Ottoman empire, the given roles to the women is much more limited than the given roles to the men in  the social , economic and politic fields. However in the Ottoman social life, the contribution of women to the family budget, the roles in the working life were so important which were thought. The women in Ottoman period have a significant role in the agricultural sector. When the archive documents checked, it has been countered that the women in Ottoman state were involved in agriculture and animal husbandry, gave the direction to the society during the war and peace, worked in the textile industry, home economics. and they had the right of heritage. But it has been that women in England participated in economic activities after the revolution of industry. Women in the West worked in the textile and production sectors in the beginning of the 19th century. But the women in Ottoman state started to work in the fields of industry and service after the Tanzimat. Furthermore, some examples show that women in Anatolia were dealing trade and running stores. For example, in the 17th century, most of the tread production factories in Bursa were owned by women. and the women workers were  Muslim and non-Muslim.  There were women who had grinder and bakery in their house beside the women who dealt with textile. In this study, it is aimed  that to show the role of  Ottoman women in the social life and investigated  the subjects of women’s  having properties, the rights of heritage, trading and participating  in production by using Prime Ministry Ottoman Archive Documents.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akyılmaz, G. (2002), Osmanlı Aile Hukukunda Kadın, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, C.10, Ankara, 365-374, (21) p. 368.
• Altındal, M. (1994), Osmanlıda Kadın, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, (37) p. 50.
• Aydın, M. O. (1999), “Yasal Açıdan Kadın İşgücü,” Türkiye’de Kadın İşgücü Seminerleri, 1-2, TİSK Yayınları, Yay. No. 192, (72) p. 73.
• Aysu, A. (2009), Piyasa ve Küçük Köylülük. Mülkiye Dergisi, Bahar, (13) p. 223-237.
• Barkan, Ö.L.(1953), “Tarihi Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”. Türkiyat Mecmuası X, (18) p. 1-26.
• Baş, E. (2006), Arşiv Belgelerinden Hareketle XVIII. Y. Y. Osmanlı Toplum Hayatında Kadın, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (2) p. 67, (20) p. 6, (24) p. 69, (30), (51) p.75, (58) p. 81. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet, Adliye, nr. 1873, (27).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet, Evkaf, nr. 2173. (40).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet, Maliye, nr. 11427 (29).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet, Maliye, nr. 18496, (26).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet, Maliye, nr. 21350, (28).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Evrakı, Dosya No: 42 Gömlek No: 10. (73). Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hatt-ı Humayun, nr. 15962, (39).
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hatt-ı Hümâyûn, nr. 14853. (76)
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Tahrir Defterleri. 149 (15) p. 257-342. Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Tahrir Defterleri.232 (16) p. 287-383. Dalsar, F. (1960), Türk Sanayi ve Ticaret Tarihinde Bursa’da İpekçilik, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, No.116, İstanbul, (49) p.
• Dingeç, E. (2010), Osmanlı Toplumunda Kadınların Üretime Katkıları, History Studies, 2/1, 9-30. (19) p. 18, (33) p. 17, (57) p. 13.
• Doğramacı, E. (1997), Türkiye’de Kadının Dünü ve Bugünü, Türkiye İş Bankası Yayınları. No.300, Sosyal Felsefi Dizi:31, Doğuş Matbaacılık, Ankara, (74) p. 21.
• Dulum, S. (2006), Osmanlı Devleti’nde Kadının Statüsü, Eğitimi ve Çalışma Hayatı (1839-1918), Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler
• Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, (55) p. 55, (61) p. 56, (70) p. 60. Ecer, V.A. (2012), Tarihte Lider Kadınlar ve Fatma Bacı, İstanbul, (3).
• Faraqhi, S. (2008), Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, YKY, İstanbul, (41) p. 103, (44) p. 104.
• Gerber, H. (1980), “Social and Economic Position of Women in the an Otoman City, Bursa, 1600-1700”, IJMES, cilt 12, (10) p. 231-244.
• Gerber, H. (1998), ”Bir Osmanlı Şehri Olan Bursa’da Kadının Sosyo-Ekonomik Statüsü (1600–1700)”, çev. Hayri Erten, Selçuk Üniversitesi
• İlahiyat Fakültesi Dergisi, (sayı:8), 327–343, (23) p. 330. Gürol, M. A.(2000), Türkiye’de Kadın Girişimci ve Küçük İşletmesi. Atılım Üniversitesi Yayını, Ankara, (56) p.246, (71) p. 246.
• İnalcık, H. (1985), Servile Labor Studies The Ottoman Social And Economic History,Rice Cultivation in the Ottoman Empire, London. (48) p. 29.
• İnalcık, H. (1993), “Bursa: XVI. Asır Sanayi ve Ticari Tarihine Dair Vesikalar”, Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, Eren Yayınları, İstanbul, (47) p. 45.
• İnalcık, H. (1998), ” Çiftliklerin Doğuşu: Devlet Toprak Sahipleri ve Kiracılar”, Osmanlı’da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım, ed. Çağlar Keyder,
• Faruk Tabak, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, (14) p.17–35 İnalcık, H. ve D. Quataert, (1994),An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1600, C.1, Cambridge University Press, Cambridge, (17) p. 148.
• İslamoğlu, H. (2010). Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Köylü, İletişim Yayınları, İstanbul, (22) p. 62.
• İstanbul Şeriye Sicili; İŞS. Bab Mahkemesi, nr. 135, vr. 68b.1, (38). Jennings, R. C. (1975), ”Women in Early17th Century Otoman Judicial Records-The Sharia Court Of Anatolian Kayseri” , Journal of the Economic And Social History Of The Orient, Vol: XVIII, Part:1January, (9) p. 53-114.
• Karta, N. (2015), “İlk Çağlardan Günümüze Kadının Konumu”, Dünyada, Türkiye’de Kadın ve Şiddet, Nobel yayınları, Ankara, (6) p. 382-383, (8) p. 383, (66) p. 392.
• Koca, K.Y. (1998), Osmanlı’da Kadın Ve İktisat, Beyan Yayınları İstanbul, (25) p. 90, (32) p. 91, (34) p. 89, (42) p. 90, (62) p. 96, (65) p. 135.
• Köksal, H. (2010), Rivayetler Işığında Hz. Peygamber Döneminde Gündelik Hayat Ve Kadın, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, (4). Oktar, T. (1998), Osmanlı Toplumunda Kadının Çalışma Yaşamı, Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslâmiyesi, Bilim Teknik Yayınevi,
• İstanbul (35) p. 24, (36) p. 20, (45) p. 22-23, (50) p. 21, (63) p. 34, (67) p. 60, (69) p. 58-59. Ortaylı, İ. (2009), Osmanlı Toplumunda Aile, Pan Yayıncılık, İstanbul, (12) p.119.
• Özbay, R.D. (2009), “Osmanlı İmparatorluğu’nda Köle Emeğinin İstihdamı ve Mükâtebe Yöntemi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Dergisi (17) 2009 / 1 : 148 – 163), (43) p. 149-150, (54) p. 115.
• Özbilgen, E.(2010), Bütün Yönleriyle Osmanlı Âdâb-ı Osmâniyye, İstanbul, (64) p. 464, (75) p. 464.
• Özer,M. ve Biçerli, K. (2004). Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi, Sosyal Bilimler Dergisi, (5) p. 55-85.
• Öztürk, S. (1994), İstanbul Tereke Defterleri (Sosyo-Ekonomik Tahlil), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul, (52) p. 201,
• Pamuk, Ş. (1990), Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi 1500-1914, İstanbul, (11) p. 32.
• Quataert D., E. J. Zürcher (1988), Osmanlıdan Cumhuriyet Türkiyesine İşçiler 1839 – 1950, İstanbul, (68) p. 61,
• Sahillioğlu, Halil (1981). “Onbeşinci Yüzyılın Sonu ile Onaltıncı Yüzyılın Başında Bursa’da Kölelerin Sosyal ve Ekonomik Hayattaki Yeri”, 1979
• Özel Sayısı, Ankara: ODTÜ Gelişme Dergisi: 67-138, (46) p. 111-112, (51), (52). Sancar, A. (2010), Osmanlı Kadını Efsane ve Gerçek, Kaynak Yayınları, İzmir, (1) p.24-27, (60) p. 37.
• Selmin Kangal ve vd. (1993) ,Çağlar Boyunca Anadolu’da Kadın, T.C.Kültür Bakanlığı Yay. Ankara, (77) p. 215.
• Şer’iye Sicilleri, I ve II, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1989, (31) p. 38.
• Tokmakçıoğlu, E. (1991), Osmanlı Kadın Âlemleri, Geçit Kitabevi, İstanbul, (59) p. 42.
• Ülkütaşır, M.Ş. (1967), “Türk Toplumunda Kadının Yeri, Hayat Tarihi Mecmuası”, Yıl.3 Mayıs, (7), p. 46-49.