Öz
Bu çalışmanın amacı, Türk Lirasına çeviri öncesi ve sonrası temel mali tabloların durumunu tespit ettikten sonra, yabancı para üzerinden düzenlenen mali tabloların Türk Lirasına çevrilmesinde kullanılan yöntemlerden birisi olan cari kur yönteminin oran analizi tekniği üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada kullanılan bilanço ve gelir tablosu verilerine oran analizi tekniği uygulanarak, mali tabloların ait olduğu işletmenin, çeviri öncesi likidite durumu, mali yapısı, verimliliği ve karlılık durumu ile cari kur yöntemi ile Türk Lirasına çevrilmiş likidite durumu, mali yapısı, verimliliği ve karlılık durumu karşılaştırılarak yorumlanmaya çalışılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilere göre, likidite ve faaliyet oranlarında her hangi bir değişiklik bulunamamıştır. Mali yapı oranları incelendiğinde, yabancı kaynak oranında %1’ lik bir düşüş, öz kaynak oranında %1’ lik bir artış, yabancı kaynak öz kaynak oranında %6’ lık bir artış, kısa vadeli yabancı kaynak oranında %1’ lik bir düşüş olduğu bu çalışmada ortaya konulmuştur. Bu değişikliklerin çeviri kaybından kaynaklandığı ayrıca tespit edilmiştir. Cari kur yönteminin karlılık oranları üzerindeki etkisinin düşük olduğu yine bu çalışmada saptanmıştır. Bu çalışma 13. Ulusal İşletmecilik Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur.Year: 2014 Volume: 1 Issue: 3 1. GİRİŞ Mali tablolar firmaların faaliyet sonuçları ve mali yapıları hakkında bilgi verirler. Bu bilgilerden yatırımcılar, firma ortakları, bankalar, alacaklılar, müşteriler, sendikalar, devlet ve firma yöneticileri yararlanmaktadır. Firma ortakları ve yatırımcılar bu tabloları inceleyerek firmanın karlılığı ve gelecekteki faaliyetleri hakkında bilgi edinirler ve yatırımları konusunda karar verirler. Firmaların bankalarla olan ilişkilerinde de mali tablolar temel bilgi aracı olarak kullanılmaktadır. Bankalar, işletmelerin faiz ve anapara ödeme gücünün olup olmadığına bu tabloları inceleyerek karar verirler. Firmadan alacaklılar, alacakları tutarın zamanında ödenip ödenmeyeceği konusunda mali tablolardan bilgi alırlar. Müşteriler bağlı oldukları işletmenin devamlılığı konusunda bilgi alıp, kararlarını verirler (SPK, 2002). Ayrıca toplu sözleşmelerde sendika ve işletmeler arasındaki pazarlıklarda mali tablolardan yararlanılmaktadır. Mali tabloların devletle olan ilişkilerde vergi ve diğer yükümlülükler açısından önemli yeri bulunmaktadır. Firmalardaki yöneticiler de ileriye yönelik planlar yaparken mali tablo bilgilerinden yararlanmaktadırlar. Başlıcaları yukarıda ifade edilen kesimler olmak üzere mali tablolardan daha pek çok kişi ve kurumun yararlanmakta olduğu düşünüldüğünde, bu tabloların gerçek bilgiyi yansıtması oldukça önemli olmaktadır. Mali tablo kullanıcılarının bilgi ihtiyacının karşılanabilmesi için, söz konusu tabloların güvenilir bilgi sunması yanında, kullanıcının kendi para birimi üzerinden düzenlenmiş olması da gerekmektedir. Bir başka ifade ile Türkiye’ de bulunan kişi ve kuruluşlar ihtiyaç duydukları bilgiyi elde edebilmeleri için Türk Lirası üzerinden düzenlenmiş mali tabloları istemektedirler. Bu nedenle mali tabloların Türk Lirasına çevrilmesi önem arz etmektedir. Çünkü mali tabloların ulusal paraya çevirisinde kullanılabilecek bir çok yöntem bulunmakta ve bu yöntemlerin mali tablolar üzerindeki etkisi de farklı olmaktadır. Dolayısı ile bu yöntemlerin sonuçlarına göre yapılan mali analiz sonuçlarında da farklılıklar olabilmektedir. Bu nedenle çeviri işleminde en uygun çeviri yönteminin seçilmesi büyük bir önem arz etmektedir ( Doğan, 2003). Bu çalışmanın birinci bölümünde çalışmanın uygulama kısmında kullanılan oran analizi tekniği üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde yabancı para üzerinden düzenlenen mali tabloların Türk Lirasına çevrilmesinde kullanılan yöntemlerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise yabancı para üzerinden düzenlenen mali tabloların Türk Lirasına çevrilmesinde kullanılan yöntemlerden birisi olan cari kur yönteminin, oran analizi tekniği üzerindeki etkisi, örnek bir uygulama ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. 2. ORAN YÖNTEMİ İLE ANALİZ TEKNİĞİ Mali analiz, bir işletmenin mali durumunun ve mali yönden gelişmesinin yeterli olup olmadığını belirlemek için, mali tablo kalemlerindeki değişikliklerin, kalemler arasındaki ilişkilerin, zaman içinde göstermiş oldukları eğilimlerin incelenmesi ve gerektiğinde belirlenen standart ve sektör ortalamaları ile karşılaştırılarak yorumlanması faaliyetlerinin bütünü olarak tanımlanmaktadır (Çabuk ve Lazol, 2009). Mali tablolar analizinde kullanılan en yaygın yöntemlerden birisi, bu çalışmada da kullanılacak olan, oran yöntemi ile analiz tekniğidir. Bu analiz tekniğinde, mali tablolardaki kalemler arasındaki anlamlı ilişkiler, birbirinin yüzdesi veya birkaç katı olarak belirtilmektedir. “Rasyo yöntemi ile analiz” biçiminde adlandırılan bu yöntemde, hesap veya hesap grupları arasında matematiksel ilişkiler kurulmak suretiyle, işletmenin; ekonomik durumu, mali yapısı, karlılığı ve çalışma durumu hakkında bir yargıya ulaşılmaya çalışılmaktadır. Mali oranlar kullanarak, işletmelerin; aktif yapıları, aktifin verimliliği, finansman kaynakları, borç ödeme olanakları ve faaliyet sonuçları (karlılığı) değerlendirilmektedir (Akdoğan ve Tenker, 2006). Genel kabul görmüş mali oranlar, aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır; Likidite Oranları; Bir işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmek, cari durumunu (likidite durumu) belirlemek ve çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını tespit etmek amacıyla kullanılan oranlardır. Mali Yapı Oranları; İşletmenin kaynak yapısını oluşturan öz kaynakları ile çeşitli yabancı kaynakları arasındaki var olması gereken dengeyi analiz etmekte kullanılan oranlardır. Faaliyet (Verimlilik) Oranları; Bir işletmenin faaliyetlerinin ne kadar etkin şekilde yürütüldüğü ya da bir önceki döneme kıyasla, etkinlikte nasıl bir değişiklik meydana geldiğini tespit etmeye yarayan oranlardır. Karlılık Oranları; Hangi oranda kar elde edildiği, bu kar oranın yeterli olup olmadığı, içinde bulunulan sektöre göre işletmenin karlılık durumunun analiz edilmesi, varlıkların, kaynakların ve satışların karlılığı bu oranlar aracılığı ile analiz edilmektedir. Bu çalışmada kullanılacak olan likidite, mali yapı, faaliyet ve karlılık oranlarının hesaplanma biçimleri ve genel standartları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Tablo 1: Çalışmada Kullanılacak Olan Oranlar LİKİDİTE ORANLARI STANDART Cari oran Dönen varlıklar / Kısa vadeli yabancı kaynaklar 2 -‐ 1,5 Likidite oran Dönen varlıklar -‐ Stoklar / Kısa vadeli yabancı kaynaklar 1 Nakit oran Hazır değerler + Menkul kıymetler / Kısa vadeli yabancı kaynaklar 0,20 FAALİYET ORANLARI Alacak devir hızı Net satışlar / Ticari alacaklar Alacak tahsil süresi 365 / Alacak devir hızı 30 Stok devir hızı Satışların maliyeti / Stoklar Stok devir süresi 365 / Stok devir hızı Aktif devir hızı Net satışlar / aktif toplam 2 -‐ 4 MALİ YAPI ORANLARI Yabancı kaynak oranı Toplam yabancı kaynaklar / Pasif toplam 0,50 – 0,70 Öz kaynak oranı Öz kaynaklar / Pasif toplam 0,50 – 0,30 Yabancı kaynak öz kaynak oranı Toplam yabancı kaynaklar / Öz kaynaklar 1 – 2 Yabancı kaynak vade yapısı oranı Kısa vadeli yabancı kaynaklar / Toplam yabancı kaynaklar 2 / 3 Kısa vadeli yabancı kaynak oranı Kısa vadeli yabancı kaynaklar / Toplam pasif 1 / 3 Uzun vadeli yabancı kaynak oranı Uzun vadeli yabancı kaynaklar / Toplam pasif 1 / 6 KARLILIK ORANLARI Brüt satış karı oranı Brüt satış karı / Net satışlar Faaliyet karı oranı Faaliyet karı / Net satışlar
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler Yabancı para ulusal para mali tablolar cari kur yöntemi oran analizi.
The effect on the ratio analysis of the current exchange rate method used in translation to national currency of the financial statements prepared in foreign currency
Öz
The aim of this study is to evaluate the effect of the current exchange rate method, which is one of the methods used in exchange to Turkish Lira on the rate analysis technique of the current exchange rate method. By the application of the ratio analysis technique to datum of the income table and balance sheet used in this study, comments are tried to put forth by the comparison of liquidity condition, financial structure, productivity and prolificacy with its condition after being exchanged to Turkish Lira, financial structure and conditions of prolificacy and profitability. According to the data obtained from the study, in the liquidity and activity rates have not been found to be any change. When financial structure ratios are examined, in these study has revealed that ratio of short-‐term liabilities 1% decline, foreign sources equity ratio of 6% increase, equity ratio of 1% increase, liabilities ratio 1% decline. These changes was also found to occur due to loss translation. The effect on the profitability ratios of the method the current exchange rates, has been low determined in these studies. YABANCI PARA İLE DÜZENLENMİŞ MALİ TABLOLARIN ULUSAL PARAYA ÇEVİRİSİNDE KULLANILAN CARİ KUR YÖNTEMİNİN ORAN ANALİZİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Ayrıntılar
| Bölüm | Articles |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 1 Sayı: 3 |
Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA) is a scientific, academic, double blind peer-reviewed, quarterly and open-access online journal. The journal publishes four issues a year. The issuing months are March, June, September and December. The publication languages of the Journal are English and Turkish. JEFA aims to provide a research source for all practitioners, policy makers, professionals and researchers working in the area of economics, finance, accounting and auditing. The editor in chief of JEFA invites all manuscripts that cover theoretical and/or applied researches on topics related to the interest areas of the Journal. JEFA publishes academic research studies only. JEFA charges no submission or publication fee.
Ethics Policy - JEFA applies the standards of Committee on Publication Ethics (COPE). JEFA is committed to the academic community ensuring ethics and quality of manuscripts in publications. Plagiarism is strictly forbidden and the manuscripts found to be plagiarized will not be accepted or if published will be removed from the publication. Authors must certify that their manuscripts are their original work. Plagiarism, duplicate, data fabrication and redundant publications are forbidden. The manuscripts are subject to plagiarism check by iThenticate or similar. All manuscript submissions must provide a similarity report (up to 15% excluding quotes, bibliography, abstract and method).
Open Access - All research articles published in PressAcademia Journals are fully open access; immediately freely available to read, download and share. Articles are published under the terms of a Creative Commons license which permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited. Open access is a property of individual works, not necessarily journals or publishers. Community standards, rather than copyright law, will continue to provide the mechanism for enforcement of proper attribution and responsible use of the published work, as they do now.