BULANIK REBA İLE BİR MOBİLYA İMALAT FİRMASINDA ERGONOMİK RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2018, Cilt: 6 , 92 - 101, 24.12.2018

Nihal Erginel Şura Toptancı İlgın Acar

https://doi.org/10.21923/jesd.362030

Cited By: 2

Öz

İşyerinde
uygun olmayan vücut çalışma duruşları, gürültü, sıcaklık, vb. ergonomik riskler
sonucunda ortaya çıkan işe bağlı kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları (İKİSR),
sanayileşmiş ülkelerde karşılaşılan büyük bir sağlık problemidir. İşyerinde
alınacak tedbirlerle İKİSR büyük ölçüde önlenebilmektedir. Hızlı Tüm Vücut
Değerlendirmesi (Rapid Entire Body Assessment-REBA) yöntemi, İKİSR için
çalışanın tüm vücudunu göz önüne alması dolayısıyla, çalışma duruş analizlerini
yapmak ve yapılan işlerin risk düzeylerini belirlemek amacıyla yaygın olarak
kullanılan gözlemsel araçlardan biridir. REBA yönteminde risklerin
değerlendirilmesi esnasında uzmanların görüşlerinin bir sınıflandırma ile tarif
edilmesi ve sözel değerlerin kullanılması nedeniyle belirsiz durumlar ortaya
çıkmaktadır. Bu belirsizlikler bulanık sayılar kullanılarak analiz edilebilir.

Bu
çalışmada, bir mobilya fabrikasında yapılan işlerin İKİSR açısından ne kadar
riskli olduğunun ve bu risklerin önlenmesi için yapılacak müdahalelerin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma duruşundan kaynaklanan riski
değerlendirmede  Bulanık REBA yöntemi kullanılmıştır.
Bulanık REBA yöntemi iki farklı hesaplama metodolojisini ele alarak
uygulanmıştır.  Bu çalışmada, incelenmeye
alınan farklı istasyonlara ait altmış üç  adet duruş fotoğrafından ayrıntılı olarak iki
çalışma duruşunun risk değerlendirilmesi anlatılmıştır. Ayrıca, iki iş
istasyonunda iş yükünü dolaylı olarak etkileyen gürültü, toz, sıcaklık, nem ve aydınlatma
düzeyleri ölçülmüştür. Ardından, analiz sonuçlarına göre ortaya çıkan riskleri
azaltmak için yapılabilecek ergonomik iyileştirmeler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bulanık REBA, Ergonomik riskler, Kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları

THE ERGONOMIC RISK ASSESSMENT WITH FUZZY REBA IN A FURNITURE MANUFACTURING FACTORY

Öz

Work-related musculoskeletal disorders (WRMD) that results from ergonomic risks such as awkward postures, load carried and applied force are a major health problem in industrialized countries. Precautions to be taken in the workplace greatly prevent WRMD.  REBA is one of the most commonly used observational methods to conduct working posture analyzes and determine the risk levels of work, since it takes the worker’s entire body into account. Uncertainty arises, because the opinions of the experts are described by a classification, the linguistic values are used and the parameters cannot be determined precisely in the REBA method. These uncertainties can be analyzed using fuzzy numbers.

In this study, the working postures of workers in a furniture manufacturing factory were analyzed. Fuzzy REBA method is used to assess the risk results from working posture. The Fuzzy REBA method is applied by considering two different calculation methodology. In the first calculation methodology, it is assumed that only angular positions cannot be determined clearly. In the second one, all parameters consisting of angular posture, optional motion, load/force, load grip and motion scores are included as fuzzy numbers. In this study, the risk assessment of two working postures is explained comprehensively from sixty-three posture photographs taken at different stations. Ergonomic improvements to reduce the risks associated with analysis results are then addressed.

Kaynakça

• Bector, C.R., Chandra, S., 2005. Fuzzy Mathematical Programming and Fuzzy Matrix Games. Studies In Fuzziness And Soft Computing, Volume 169. Germany: Springer.
• Can, G.F., Atalay, K.D., Eraslan, E., 2015. Çalışma Duruşlarının Bulanık Ortamda Analizi ve Ergonomik İş İstasyonu Tasarım Önerileri. Gazi Üniv. Müh.Mim.Fak.Der., 30(3), 451-460.
• Diniz de SA, F., Do Nascimento M.A., Carvalho De Melo A.C., Da Costa Santos J., Adissi P. J., 2006. Comparision of Methods RULA and REBA for Evaluation of Postural Stress in Odontological Services. Third International Conference on Production Research-Americas’ Region, Brazil.
• Hignett, S., McAtamney, L., 2000. Rapid Entire Body Assessment (REBA). Applied Ergonomics, 31, 201-205.
• ILO List of Occupational Diseases. http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_protect/@protrav/@safework/documents/ publication/wcms_125137.pdf, (Erişim Tarihi: 20/07/2017)
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. No: 6331, 2012.
• Klir, G.J., Yuan, B., 1995. Fuzzy Sets and Fuzzy Logics. Prentice Hall PTR.
• Koç, S., 2016. Mobilya İmalatında Kas İskelet Sistemi Risklerinin Değerlendirilmesi. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• Koç, S., Testik, Ö.M., 2016. Mobilya Sektöründe Yaşanan Kas-İskelet Sistemi Risklerinin Farklı Değerlendirme Metotları ile İncelenmesi ve Minimizasyonu. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 27(2):2-27.
• Lee, Kwang, H., 2005. First Course on Fuzzy Theory and Applications Advances in Soft Computing. Germany: Springer.
• Özcan, E., Kesiktaş, N., 2007. Mesleki Kas İskelet Hastalıklarından Korunma ve Ergonomi. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 34 (ÖS): 6-9.
• Paksoy, T., Pehlivan Yapıcı, N., Özceylan, E., 2013. Bulanık Küme Teorisi. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Polat, O., Mutlu, Ö., Çakanel, H., Doğan, O., Özçetin, E., Şen, E., 2017. Bir Mobilya Fabrikasında Çalışan İşçilerin Çalışma Duruşlarının REBA Yöntemi ile Analizi.
• Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(ÖS: Ergonomi2016), 263-268.
• Ross, T. J., 2010. Fuzzy Logic with Engineering Applications. U.K, John Wiley and Sons.
• Roychowdhury, S., Pedrycz, W., 2001. A Survey of Defuzzification Strategies. International Journal of Intelligent Systems, 16(6):679-695.
• Rud, S., 2011. An Ergonomic Analysis of Current Lifting Techniques in Height Restricted Cargo Bins at Company XYZ. Master of Science. The Graduate School of University of Wisconsin-Stout.
• Sağıroğlu, H., Coşkun, M.B., Erginel, N., 2015 . REBA ile Bir Üretim Hattındaki İş İstasyonlarının Ergonomik Risk Analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3):339-345.
• Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü. SSK Genel Müdürlüğü Yayını, No. 425, Ankara, 1985.
• Zadeh, L.A., 1965. Fuzzy Sets. Information and Control, 8(3):338-353.