Review And Determination Of Educational Tools in Mirze Elekber Sabir’s Children Poems

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 2, 239 - 267, 10.12.2016

Vefa Savaşkan

Öz

Mirze Elekber Sabir who is one of the important figures of XX. century literature of Azerbaijan is also known with his innovative ideas in the field of education. Sabir is described as the first national poet of Azerbaijan and he believed that education develops the human and make contributions to the society. He also mentioned these values in children poetry.

In this study, Mirze Elekber Sabir's life and his children poems were assessed after giving brief information about his literary personality as an educator. The document analysis method is used in the study as a qualitative research method. The documents used in the study were collected from the works of Mirza Sabir Elekber from done by both Azerbaijan and Turkey. No translation was made to avoid spoiling the harmony of poetry and some words are shown in the notes with meaning in Turkish.

Anahtar Kelimeler

Mirze Elekber Sabir, Azerbaijan children's literature, children's poems

Mirze Elekber Sabir’in Çocuk Şiirlerindeki Eğitici Ögelerin Tespiti ve İncelenmesi

Öz

XX. yüzyıl
Azerbaycan edebiyatının önemli simalarından biri olan Mirze Elekber Sabir
(1862-1911), birçok konunun yanı sıra eğitim alanındaki yenilikçi
düşünceleriyle de bilinmektedir. Azerbaycan’ın ilk millî şairi olarak
tanımlanan Sabir, eğitimin insanı geliştirdiğine, yeteneklerin ortaya
çıkarılmasında ve bireyin topluma yararlı hâle getirilmesinde sağladığı
katkılara inanmış; inandığı bu değerlere, eğitim-öğretime verdiği öneme çocuk
şiirlerinde de değinmiştir.

Bu çalışmada Mirze Elekber
Sabir’in hayatı ve edebî kişiliğiyle ilgili kısa bilgi verildikten sonra şairin
yazdığı çocuk şiirleri eğiticilik yönüyle değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel
araştırma yöntemlerinden olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmada kullanılan dokümanlar Mirze Elekber Sabir’in eserlerinden,
Azerbaycan ve Türkiye’de Sabir hakkında yapılan çalışmalardan oluşturulmuştur.
İnceleme yapılırken Mirze Elekber Sabir’in şiirlerindeki ahengin bozulmaması
için herhangi bir aktarma yapılmamış; bazı kelimelerin Türkiye Türkçesindeki
karşılığı dipnotlarda gösterilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Mirze Elekber Sabir, Azerbaycan çocuk edebiyatı, çocuk şiirleri

Kaynakça

• AKPINAR, Y.; (1999), Belli Başlı Dönemleri ve Zirve Şahsiyetleriyle Azerbaycan Edebiyatı, İstanbul: Ötüken Yay.
• CELAL, M.; HÜSEYNOV, F., (2008), Örneklerle XX. yüzyıl Azerbaycan Edebiyyatı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• EHMEDOV, E. M., (1960), “M. E. Sabir”, Azerbaycan Edebiyatı Tarihi (XIX Esrin Evvellerinden 1917 İle Geder), II. C. Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Nesriyatı.
• EHMEDOV, H. M. (1981), Azerbaycan Mekteb ve Pedagoji Fikir Tarihinden. (İlmi eserler mecmuası.), Bakı: Maarif Yayınları.
• GASIMZADE, F.; (1960). “XIX Asrın Birinci Yarısında Edebiyat”, Azerbaycan Edebiyatı Tarihi (XIX Esrin Evvellerinden 1917 İle Geder), II. C. Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Neşriyatı.
• KARAYEV, Y., (1999), Belli Başlı Dönemleri ve Zirve Şahsiyetleriyle Azerbaycan Edebiyatı, İstanbul: Ötüken Yayınları
• HELİL, Z., (2008), Seçilmiş Eserleri, VI. Cilt. Bakı: Milli Kütüphane.
• SABİR, M. E., (2004), Hophopname ,I Cilt. Bakı: Şerg-Gerb Yayınları.
• SABİR, M. E., (2004), Hophopname, II Cilt. Bakı: Şerg-Gerb Yayınları.
• SABİR, M. E.,(1959), Mekteblilere Töhfe, Bakı: Uşaggencneşr Yayınları.
• SABİR, M. E., (1962), Mekteb Şergisi, Bakı: Azerbaycan Uşag ve Gencler Edebiyyatı Neşriyyatı Yayınları.
• SABİR, M. E., (1980), Hophopname, Bakı: Yazıçı Yayınları.
• TALIBOV, Y., vb. (2000), Azerbaycanda Mekteb ve Pedagoji Fikir Tarixinden, Bakı: Ünisyyet Yayınları.
• TAŞKESENLİOĞLU, L., (2013). Azerbaycan Türk Edebiyatı Millî Şairi Mirze Elekber Sâbir ve Hophopname, TEKE Dergisi, 2/3, 96-132.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H., (2011), Nitel Araştırma Yöntemleri, (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• YILMAZ, H., Mirza Ali Ekber Sâbir. (Yaz 2012), Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XII/1 s.361-386.
• KASIMOV, H. İ., (1982), “Sabir İle Son Görüşüm”, Sabir Xatirelerde, (Haz. Abbas Zamanov), Bakı, s.38.
• YAVUZ, K. ve ÜLGEN, E., (2008), Örneklerle XX. Esr Azerbaycan Edebiyyatı, Ankara: Akçağ Yay.
• ZAMANOV, A., (1962), Müasirleri Sabir Haggında, Bakı: Uşag ve Gencler Edebiyyatı Neşriyatı.
• ZAMANOV, A., (1985). Sabir Bugün, Bakı: Genclik Yay.