DOES EMOTIONAL LABOUR BE A REASON OF ALIENATION? AN EXAMPLE OF TOURISM SECTOR WORKERS

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 197 - 216, 30.04.2019

Zeylan Kurt Bahattin Hamarat Murat Gümüş

https://doi.org/10.15637/jlecon.6.012

Öz

In this research the relations
between the dimensions of emotional labor and alienation (self-estrangement and
alienation from the work) of employees in tourism firms were investigated. The
data were obtained by questionnaire method. Structural Equation Modelling was
conducted to search causal relationships between latent variables. The model
was applied to the data obtained from 252 employees and statistically
significant results were found.

It was found that there is a
significant relationship between the surface acting behaviors of workers and
their alienations to work in tourism enterprises however, no significant
relationship was found between the surface acting behaviors of workers and
their self-estrangement. Similarly, a statistically significant relationship
was found between the deep acting behaviors of workers and the alienations from
the work, but no significant relationship was found between deep acting and
self-estrangement of employees.

Anahtar Kelimeler

Emotional labour, Alienation, Tourism, Structural Equation Modelling

DUYGUSAL EMEK YABANCILAŞMANIN BİR NEDENİ OLABİLİR Mİ? TURİZM SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ

Öz

Araştırmada turizm işletmelerinde duygusal emek boyutlarının
işgörenlerin işe ve kendine yabancılaşmaları arasındaki ilişkiler incelenmiştir.
Veriler anket tekniği ile elde edilmiştir. Gizil değişkenler arasında nedensel
olabilecek ilişkiler yapısal eşitlik modeli ile incelenmiştir. Yapısal eşitlik
modellemesi 252 işgörene yönelik veriler üzerinde gerçekleştirilmiş ve
istatistiksel açıdan anlamlı ilişkiler belirlenmiştir.

Turizm işletmelerinde işgörenlerin yüzeysel davranışları ile işe
yabancılaşmaları arasında anlamlı bir ilişki belirlenirken, işgörenlerin
kendisine yabancılaşmaları arasında anlamlı bir ilişki belirlenememiştir. Benzer
şekilde işgörenlerin derin davranışları ile işe yabancılaşmaları arasında
istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki belirlenirken kendileri ile olan
yabancılaşmaları anlamlı bulunmamıştır. Ayrıca araştırmada turizm
işletmelerinde işgörenlerde işe yabancılaşmada gerçekleşen artışlar kendilerine
yabancılaşmalarında da artışa neden olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal emek, Yabancılaşma, Turizm, Yapısal Eşitlik Modellemesi

Kaynakça

• AKOĞLAN KOZAK, M, GÜÇLÜ H. N., (2008), Turizm İşletmelerinde Duygusal Çaba Faktörlerinin İşe Alma Sürecinde Kullanılması Üzerine Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı:2, 39-56.
• BABÜR, S., (2009), Turizm Sektöründe Örgütsel Yabancılaşma: Antalya Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• BROTHERIDGE, C M, GRANDEY A. A., (2002), Emotional Labor and Burnout: Comparing Two Perspectives of People Work, Journal of Vocational Behavior, p.60.
• DEMİREZ, F, TOSUNOĞLU N., (2017), Örgüt İkliminin İşe Yabancılaşma Üzerine Etkisi: Gazi Üniversitesi Rektörlüğünde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi. Cilt 6, Sayı 2, ss 69-88.
• DEVELİOĞLU, K. ve TEKİN, Ö. A., (2012), Otel Çalışanlarının Yabancılaşma Düzeyinin Demografik Özellikler Kapsamında İncelenmesi, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Yıl:2012, C:4, S:3, s. 121-128
• DURAN E. GÜMÜŞ M., (2013), Turizm Lisans Öğrencilerinin Duygusal Emek Deneyimlerinin Kariyer Tercihlerine Etkileri, Dokuz Eylül Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2.
• DURAN E. GÜMÜŞ M., (2010), Turizm İşletmelerinde Duyguların Yönetimi Sorunu, 11. Ulusal Turizm Kongresi, 2-5 Aralık 2010, Detay Yayıncılık 1. Baskı, Ss:169-179.
• DURCAN, N. M., (2007), Yabancılaşmanın insan Kaynakları Yönetimi Açısından İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• EROĞLU, Ş. G., 2014, Örgütlerde Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı 19, Ss 147-160
• GÖKTÜRK, İ, GÜNALAN, M., (2006),. Modern ve Geleneksel Değerler Arasında Yabancılaşan İnsan., Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ..B.F. Dergisi, Sayı: 11, ss. 127-143.
• GÜREL, E. B., BOZKURT, Ö.Ç., (2016), Duyguların Yönetilmesinin, İş Tatmini ve Duygusal Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkileri, Mehmet Akif Ersoy Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 14 Ss: 133-147.
• GÜNGÖR, M., (2009), “Duygusal Emek Kavramı: Süreci ve Sonuçları”, Kamu-İş; Cilt:11, S:1, İstanbul
• HAMARAT, B, GÜLER, O, DURAN E, GÜMÜŞ, M, TUFAN, E., (2014), Çevresel Tehdit, Çevresel Bilinç ve Çevresel Tutum, Çevre Odaklı Davranışı Etkiler Mi? Çanakkale Sivil Toplum Kuruluşları Örneği, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 7/2.
• HOCHSCHILD, A. R., (1983), The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling. Berkeley, C.A: University of California Press.
• KAYA, U; SERÇEOĞLU N., (2013), Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma., Çalışma ve Toplum Dergisi, 2013/1.
• KAYA, U. ve ÖZHAN, Ç. K., (2012), Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma, Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Sayfa: 109-130
• KORMAN, A. K., (1981), Career Success and Personal Failure: Alienation in Professionals and Managers, Academy of Management Journal, Vol. 24, No. 2, 342-360.
• KÖKSEL, L., (2009), İş Yaşamında Duygusal Emek ve Ampirik Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Celal Bayar Üniversitesi, Manisa
• MORRIS, J. A, FELDMAN, D.C., (1996), The Dimensions, Antecedents and Consequences of Emotional Labor., Academy of Management Review, Vol.21 (4), pp.986-1010.
• ÖZBEK, M.F., (2011), “Örgüt İçerisindeki Güven ve İşe Yabancılaşma İlişkisinde Örgüte Uyum Sağlamanın Aracı Rolü”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, 231-248.
• PALA, TUĞBA, P., (2008), Turizm İşletmelerinde Çalışanların Duygusal Emek Düzey ve Boyutları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi, Mersin.
• PARSAK, G., (2010), Örgütlerde Yabancılaşma ve İş Tatmini İlişkisi: Çukurova Üniversitesi alışanları Üzerinde Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• ŞİMŞEK, M. Ş, ÇELİK, A, AKGEMCİ, T, FETTAHLIOĞLU.T., (2006), Örgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi Araştırması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15, ss. 569-587.
• TEZCAN, M., (1985), Gençlik ve Yabancılaşma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, Cilt 28, ss. 121-127. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/519/6511.pdf
• TEZCAN, M., (1983), Eğitimde Yabancılaşma. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1, ss. 245-254. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/513/6344.pdf
• TOKMAK, İ., (2014), Duygusal Emek ile İşe Yabancılaşma İlişkisinde Psikolojik Sermayenin Düzenleyici Etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6/3, 134-156
• ULUSOY, H., (1988), Sanayi Örgütü İşçileri ve İşe-Yabancılaşma, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 1-2, ss. 77-84, Ankara
• ÜNLER ÖZ, E., (2007), Duygusal Emek Davranışlarının Çalışanlarının İş Sonuçlarına Etkisi, Beta Yayınları, İstanbul.
• YILDIZ, F. Z., (2017), Duygusal Emek ve Yabancılaşma İlişkisi: Kabin Memurlar Örneği, Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İnsan Kaynakları Yönetimi AD. Sakarya
• YILMAZ, G; AŞKIN K; SAYIM Y., (2010), Konaklama İşletmelerinde Çalışan Sendika Üyelerinin İş ve Yaşam Doyumunu Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, Sayfa:87-107.
• YILMAZ, V., (2004), Consumer Behaviour Of Shopping Center Choice. Social Behavior and Personality, Vol. 32, Issue: 8, 783-790.
• YILMAZ, V. ÇELİK, E. H., (2000), Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-1. Pegem Akademi.1. Baskı. 1-18. Ankara.
• YÜMNİ S., (2002), Çağdaşlaşma Yabancılaşma ve Kimlik, İstanbul, Rağbet Yayınları. 1. Baskı. İstanbul.