Trakya Bölgesi Su Kaynaklarının Geliştirilmesi ve Sulu Tarım Uygulamaları: Mevcut Verilerin Sorunların Çözümü İçin Analizi

Yıl 2006, Cilt: 3 Sayı: 2, 139 - 152, 01.06.2006

A. İstanbulluoğlu F. Konukcu İ. Kocaman

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Trakya Bölgesi Su Kaynaklarının Geliştirilmesi ve Sulu Tarım Uygulamaları: Mevcut Verilerin Sorunların Çözümü İçin Analizi

Öz

kıyaslandığında zengin gibi görünmesine rağmen, nüfus artışı, sanayileşmenin getirmiş olduğu kirlilik ve olası küresel ısınma nedeniyle toprak ve su kaynaklarını tehdit ederek, gıda güvenliğine ve ekonomik gelişmelere gölge düşürmektedir. Söz konusu kaynakların eksikliği, tüm sektörleri ilgilendirdiği gibi ülke istikrarında büyük öneme sahip tarım sektörü içindeki sulu tarımı da derinden etkilemektedir. Bu çalışmada, ülkemiz Avrupa yakasını oluşturan Trakya bölgesindeki mevcut toprak ve su kaynakları potansiyeli gözden geçirilmiş, suyun bölgesel temelde sulamada kullanılmasıyla ilgili sorunları irdelenmiş, anılan konularda yapılan bilimsel çalışmalara ait verileri analiz edilerek tespit edilen sorunlara pratik çözüm önerileri sunulmuştur. Sorunlar ve çözüm önerileri, doğal kaynakların yeterince kullanılmaması ile ilgi sorunlar, işletme aşamasında meydana gelen sorunlar ve suyun uygulanması sırasında ortaya çıkan sorunlar olarak üç ana başlık altında değerlendirilmiştir. Gelecekte bölgede ortaya çıkması kesin olarak beklenen su krizini ortadan kaldırmak için, su artırımını sağlayacak çalışmalara şimdiden başlanması, konu ile ilgili bilimsel projeler üretilmesi ve öncelikli olarak desteklenmesi önemle vurgulanmıştır

Anahtar Kelimeler

Trakya, su kaynakları, sulama sorunları ve çözüm önerileri

Kaynakça

• Adiloğlu, A., H. H. Tok, Ö. Zaim, H. İbar, N. Öner, E. Gönülsüz ve Adiloğlu, S. 2004. Uzunköprü ve Meriç Yöresinde Çeltik Sulamasında Kullanılan Ergene Nehrinde Bazı Ağır Metallerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (TÜBAP-456), Edirne.
• Albut, S. ve G. Yetkin, 1996. İpsala Altınyazı- Karasaz Sulama Şebekesinde Su Dağıtım ve Kullanım Etkinliği (Doktora). Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, 248/95, 36s, Tekirdağ.
• Anonim, 1991. Su Kalitesinin Kontrolünde Teknik Yöntemler. T.C. Resmi Gazete, 07.01.1991, no: 20748, Ankara.
• Anonim, 2004. Trakya Bölgesi İlleri Yıllık Çalışma Raporları. Tarım Bakanlığı Tarım Müdürlükleri, www.tarim.gov.tr, Tekirdağ. İl
• Study of Application of Municipal Wastewater to Forests in Michigan. J. Environ. Qual 8: 589- 596.
• Cangir, C., Orhan, Y. ve D. Boyraz, 1996. Trakya’da Amaç Dışı Arazi Kullanılmasının Boyutları ve Arazi Kullanma Planlaması. Trakya’nın Bugünü ve Geleceği İçin Trakya’da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu, 3-6 Ocak 1996, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Edirne Şubesi, 303-317, Edirne.
• Çakır, R. ve H. Karata, 1996. Kırklareli Ovası Yağmurlama Sulama Rehberi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 50/35, 91s, Kırklareli.
• Çakır, R. 1999. Trakya Koşullarında Yetiştirilen Hibrit Mısırın Su Verim İlişkileri. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 62/41, 92s, Kırklareli.
• Çakır, R. 2003. Kayalıköy (Teke) Sulaması Yağmurlama Rehberi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 64/43, 108s, Kırklareli.
• Çakmak, B. ve B. Kendirli, 2001. Tarımda Atık Su Kullanımı. Ziraat Mühendisliği Dergisi 332: 31- 37.
• Çakmak, B., T. Aküzüm, N. Çiftçi, Z. Zaimoğlu, B. Acar, M. Şahin ve Z. Gökalp, 2005. Su Kaynaklarının Geliştirme ve Kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 191- 211, Ankara.
• DMİ, 2004. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, www.meteor.gov.tr, Ankara.
• DSİ, 2001. Ergene Nehri Kirliliği ve DSİ Sulamalarına Etkisi. Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü, Edirne.
• DSİ, 2005. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, www.dsi.gov.tr, Ankara.
• Erdem, T. and L. Delibaş, 2003. Yield Response of Sunflower to Water Stres Under Tekirdag Conditions. Helia, 26(38): 149-158.
• Gidirişlioğlu, A. ve R. Çakır, 1996. Ergene Nehri ve Kollarının Evsel ve Endüstriyel Atıklarla Kirlenmesinin Tespiti ve Toprak Üzerine Etkileri. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, APK- 102, 70s, Kırklareli.
• İSKİ, 2004. İstanbul’da Suyun Serüveni, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi yayınları 39: 158s, İstanbul.
• İstanbulluoğlu, A. ve İ. Kocaman, 1996. Tekirdağ koşullarında Mısırın Su-Verim İlişkileri. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, 251/97, 88s, Tekirdağ.
• Istanbulluoglu, A., I. Kocaman and F. Konukcu, 2002a. Water Use-Production Relationship of Maize under Tekirdag Conditions in Turkey, Pakistan Journal of Biological Sciences, 5(3): 287-291.
• Istanbulluoglu, A., F. Konukcu and I. Kocaman, 2002b. Modification of Turc Method to Determine the Water Yields of Sub-Basins in Thrace Region of Turkey. Journal of Central European Agriculture 3(1): 45-52.
• Istanbulluoglu, A., F. Konukcu and I. Kocaman, 2004a. Precise Determination of Turkish Spillway Sizes from Synthetic Unit Hydrographs to Prevent Flood Damage, Acta Agriculturæ Scandinavica Section B. Soil and Plant Science 54(3): 114-120.
• İstanbulluoğlu, A., F. Konukcu, İ. Kocaman, S. Albut, M. Şener ve M. Sağlam, 2004b. Trakya Bölgesi Havza Su Yönetimi: Çorlu Pınarbaşı Alt Havzası Pilot Projesi. Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi, TÜBAP, 614, Edirne.
• Istanbulluoglu, A., F. Konukcu and I. Kocaman, 2005. Determination of the Project Parameters for the Small Earth Reservoirs to be Built in the Sub-Basins of Thrace Region, International Symposium on Water for Development Worldwide, General Directorate of State Hydraulic Works (DSI), Istanbul, pp: 24-35.
• Kanber, R., C. Kırda ve O. Tekinel, 1990. Sulama Suyu Niteliği ve Sulamada Tuzluluk Sorunları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, 100, 277s, Adana.
• Kanber, R. 1997. Sulama. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, 174/52, 530s. Adana.
• Kanber, R., M. A. Çullu, B. Kendirli, S. Antepli ve N. Yılmaz, 2005. Sulama, Drenaj ve Tuzluluk. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 213-251, Ankara.
• Karaata, H. 1991. Kırklareli Koşullarında Ayçiçeği Bitkisinin Su-Üretim Fonksiyonları (Doktora). Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 28/24, 92s, Kırklareli.
• Kırsaç, L. 2003. Ergene Havzası Hidrojeoloji Raporu. Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü, Edirne.
• Kirkham, M. B., 1986. Problems of Using Wastewater on Vegetable Crops. Hortscience, 21, 24027.
• Kocaman I., F. Konukcu. and A. Istanbulluoglu, 2005. A Research on the Sedimentation and Erosion Problem of Ergene River Basin in Western Turkey and Precautions to Control, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 11(6), 707-718.
• Konukcu, F., A. İstanbulluoğlu, A. H. Orta ve İ. Kocaman, 2004a. Trakya Bölgesi Su Kaynakları, Sorunları ve Çözüm Önerileri, İstanbul ve Su Sempozyumu, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 85- 96, İstanbul.
• Konukcu, F., A. Istanbulluoglu and I. Kocaman, 2004b. Social and Technical Strategies to Overcome a Possible Water Crisis in the Thrace Region and Istanbul in the Near Future, International Symposium on Water Resources Management: Risks and Challenges for the 21ST Century, EWRA, Izmir, Vol. II, 531-543.
• Orta, A. H., S. Şehirali, İ. Başer, T. Erdem, Y. Erdem and Ö. Yorgancılar, 2002a. Water-Yield Relation and Water-Use Efficiency of Winter Wheat in Western Turkey. Cereal Research Communications, 30(3-4): 367-374.
• Orta, A. H., S. Şehirali, İ. Başer, T. Erdem and Y. Erdem, 2004. Use of Infrared Thermometry for Developing Baseline Equations and Scheduling Irrigation in Wheat. Cereal Research Communications, 32(3): 363-370.
• Orta, A., T. Erdem and Y. Erdem, 2002b. Determination of Water Stres Index in Sunflower. Helia, 25(37): 27-38.
• Özkan, E. 1987. Trakya Bölgesinde Buğday ve Ayçiçeğinin Üretim Girdileri ve Maliyetleri. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 8/4, 45s, Kırklareli.
• Sayın, S., E. Döker, R. Çevikbaş, ve M. Bal, 1993. Türkiye’de Sulu Tarım Yatırımlarına ve İşletme-Bakım Faaliyetlerine Çiftçi Katılımı İnceleme Raporu (Ulusal Çalışma Grubu), 38s, Ankara.
• Sezginer, Y. ve R. Güner, 1994. Su Kaynakları Geliştirme Projelerinin Gerçekleştirilmesinde Uyumsuzluk Sorunları. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 40’ıncı Kuruluş Yılı (1954-1994), Su ve Toprak Kaynaklarının Geliştirilmesi Konferansı, 123-138, Ankara.
• Şener, M. 2004., Hayrabolu Sulamasında Su Kullanım ve Dağıtım Etkinliğinin Belirlenmesi (Doktora). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 119s, Edirne.
• Tekinel, O. 1999. Participatory Approach in Planning and Management of Irrigation Schemes (Turkish Experiences on Participatory Irrigation). Advanced Short Course on Integrated Rural Water Management: Agricultural Water Demands. CIHEAM IAM- B, 20 September-2 October 1999, 189-217, Adana.
• Tekinel, O., R. Kanber ve M. Çetin, 2000. Su Kaynaklarının Geliştirme ve Kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 231- 257, Ankara.
• Tok, H.H. 2004. Heavy Metal Concentrations in Irrigation Waters and Rice Crops in the Central Trakya Region. International Symposium on Transboundary Pollution, Balkan Environmental Association-B.EN.A., Greece.
• Yakan, H. ve Kanburoğlu, S. 1989. Kırklareli Koşullarında Ayçiçeğinin Su Tüketimi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 14/10, 45s, Kırklareli.
• Yakan, H. ve H. Sürek, 1990. Edirne Yöresinde Çeltik Sulaması. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 18/14, 28s, Kırklareli.
• Yakan, H. ve S. Kanburoğlu, 1992. Kırklareli Koşullarında Buğdayın Su Tüketimi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kırklareli Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayınları, 30/26, 37s, Kırklareli.
• Yüksel, A. N. 1993. Kültürteknik. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları, 182/19, 189s, Tekirdağ.