ERMENİLERİN YAPTIKLARI MEZALİMİN VAHŞET BOYUTU (Mehmet Said Ordubadi ve Mir Möhsün Nevvab’ın Eserleri Üzerine Notlar, 1905-1906)

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 25 - 37, 30.06.2018

Orhan Zahidov

Öz

Ermeni-Türk çatışmasının 20. yüzyıl boyunca devam eden kanlı olaylar zincirinin önemli halkalarından biri 1905-1906 yıllarında yaşanan olaylardır. Ermeniler Kafkaslarda silahlı ve örgütlenmiş bir şekilde Türklere karşı etnik temizleme politikasına girişmiş, bunu yaparken halkın gözünü korkutmak için akıl almaz cinayetler işlemişlerdir. Makalede, dönemin olaylarına tanıklık etmiş iki yazarın, Mehmet Sait Ordubadi ve Mir Möhsün Nevvab’ın eserlerinde geçen Ermeni mezaliminin vahşet boyutu ele alınmıştır. Tasvir edilen olaylarda yer alan vahşet
sahneleri, ne yazık ki sonraki dönemlerde her fırsatta Ermeniler tarafından tekrarlanmış ve 20. yüzyılın 90’lı yıllarından itibaren Ermenistan’ın Azerbaycan Türklerine karşı işlenen etnik temizleme ve soykırım cinayetinde defalarca tekrarlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ermeni mezalimi, Karabağ, Nevvab, Ordubadi, Ermeni-Türk Çatışmaları

Ferocity Aspect Of The Atrocity Performed By Armenians (Notes On The Works Of Mehmet Said Ordubadi And Mir Möhsün Nevvab, 1905-1906)

Öz

One of the important loops of the bloody chains of events which took place during 20th century in the conflict between Armenian and Turkish people, is the events of 1905 and 1906. Armenians adopted a policy of armed and organized ethnic cleansing against Turkish people in Caucasia a-and have committed unbelievable murders to intimidate the public. The article focuses on the ferocity aspect of the atrocity performed by Armenians as depicted in the works of Mehmet Sait Ordubadi and Mir Möhsün Nevvab, two writers who have witnessed the events of these days. Ferocity scenes taking place in the depicted events have unfortunately been repeated by Armenians in the coming periods in and each possible occasions and starting from the 90’s of the 20th century, have been performed repeatedly during the ethnic cleansing and genocide executed by Armenians to Azerbaijani Turkish people. 

Anahtar Kelimeler

Armenian atrocity, Karabakh, Nevvab, Ordubadi, Armenian – Turkish conflict

Kaynakça

• Arzumanlı Vaqif, Mustafa Nazim, Tarixin qara səhifələri: deportasiya. soyqınm. qaçqınlıq, Azərbaycan Elmlər Akademiyası Milli Münasibətlər İnstitutu, Qartal Bakı 1998, s. 15.
• Asker Ali, “Ermeni Meselesi” ve Kafkasya Gerçekleri. Yüzüncü Yılında Ermeni Meselesi: İddialar-Yalanlar-Gerçekler (Editör: Hakan Boz). Aygan Yayınları. İstanbul 2015 (ss. 446-509).
• Asker Ali, “Ermeni Sorunu”, Kafkasya Aydınları ve Değişmeyen Gerçekler, Ermeni Sorunu: Sanallık ve Gerçeklik Uluslararası Konferansı, [22-23 Mayıs 2015, YTSAM Ankara], Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2017, s. 293-308.
• Asker Ali, Bozpolat Ayan Serap, Tarihe Tanıklık: Mir Möhsün Nevvab ve 1905-1906 Yıllarında Ermeni-Müslüman Çatışması, Savaş ve Toplum: Savaş Üzerine Yazılar (Editörler: Gürsoy Akça-İkbâl Vurucu), Eğitim yayınevi, Konya 2016 ( ss. 381-400).
• Azerbaycan Belgelerinde Ermeni Sorunu (1918-1920), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara 2001.
• Mehmetov İsmail, Türk Kafkası’nda Siyasi ve Etnik Yapı, Ötüken, İstanbul, 2009.
• Nəvvab Mir Möhsün,1905-1906-cı illərdə erməni-müsəlman davası, “Azərbaycan” nəşriyyatı, Bakı 1993.
• Ordubadi Məmməd Səid, Qanlı illər (1905-1906-cı illərdə Qafqazda baş verən erməni-müsəlman davasının tarixi). Qarabağ Xalq Yardımı Komitəsi, Bakı 1991.
• Баберовски Йорг, Враг есть везде: Сталинизм на Кавказе, РОССПЭН, Москва 2010.
• Шавров Николай, Новая угроза русскому делу в Закавказье: предстоящая распродажа Мугани инородцам, Санкт-Петербург 1911.