İSLAM İNANCI AÇISINDAN ÇAĞIMIZDA İNSANIN KADERİ VE ÖZGÜRLÜĞÜ MESELESİNE BİR BAKIŞ

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 1, 23 - 59, 13.02.2015

Muhammet Altaytaş

https://doi.org/10.18317/kader.86162

Cited By: 1

Öz

This article discusses the issue of human destiny and freedom from the point of view of Islamic faith. It argues that destiny and freedom do not negate but rather require each other. Humanity?s freedom lies in its destiny, and thus, the denial of the latter will make the former impossible. In the article, I focus on and reinterpret the Sunni paradigm of destiny, which is claimed to represent the ?straight path? between the two extreme theological positions of Jabriyya and Qadariyya, or the Fatalists and Anti-Fatalists. Muslims have put the concept of destiny in a standard frame throughout centuries. But the principles of this traditional concept have been reconsidered in modern period, even the belief in destiny itself has been a subject of criticism. In the article, I also deal with the historical and methodic dimensions of these modern discussions.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Altaytaş, Muhammet, İslâm İnancında Varoluşsal Açıdan Ölüm, İstanbul 2009. (Basılmamış doktora tezi.)
• Ayıntâbî Mehmed Efendi, Tibyân Tefsiri, Derseâdet Matbaâsı, 1320.
• Babertî, Ebû Abdullah Ekmeleddin Muhammed b. Muhammed, Şerhu Akideti ehli's-sünne4E4 ve'l-cemaa, (thk., Arif Aytekin), İstanbul 2011.
• Beyâzîzâde, el-Usûlü’l-Münîfeli’l-İmâm Ebî Hanîfe/İmâm-ı Azam Ebu Hanife’nin İtikadi Görüşleri,( Çev. İlyas Çelebi), İstanul 2000.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail , Halku ef’ali’l-ibad ve’r-red ale’l-cehmiyye ve ashabi’t-ta’til, ( thk., Fehd b. Süleyman el-Füheyd), Riyad Dımaşk 2005, c. II.
• el-Batalyevsî, İbnu’s-Sîd, “Kader Üzerine”, (trc., Bekir Topaloğlu) Diyanet Dergisi, 1971, c. 10 sayı, 114-115.
• el-Eş’arî, Ebu’l-Hasen, el-İbâne an usûli’d-Diyâne, Beyrut 2003.
• el-Füheyd, Fehd b. Süleyman, Buhârî’nin, Halku ef’ali’l-ibad ve’r-red ale’l- cehmiyye ve ashabi’t-ta’til, eseri içinde, ilk tanıtım cildi, Riyâd 2005, c. I.
• el-Hârisî, İbrahim b. Ahmed Müslim, el-Muhtasaru’l-müfîd fi ilmi’t-tevhîd, Amman 2007.
• el-Matüridî, Kitabu’t-Tevhîd, (trc. Bekir Topaloğlu), Ankara 2002.
• ---------------, Te’vilâtü ehli’s-Sünne, (thk, Mecdî Bâsellûm) Beyrut 2005.
• Eliot, T. S., "Şiirin sosyal görevi", Edebiyat Üzerine Düşünceler, (çev. S. Kantarcıoğlu), Ankara: 1990, s. 193, 199.
• es-Semerkandi, Kâsım İshak b. Muhammed b. İsmail Hakim, es-Sevadü'l- a'zam (trc. Aynî Efendi) [t.y. ] [y.y.]
• et-Teftazâni, Sa'deddin Mesud b. Ömer b. Abdullah, Şerhu’l-Akâidi'n- Nesefiyyeti, (thk., Abdusselâm b. Abdülhâdî Şennâr) Beyrut 2007.
• Fazıl, Necip, O ve Ben, İstanbul 2003.
• Giridi, Sırrı Paşa, Nakdü'l-kelam fi akâidi'l-İslam, Dersaâdet, Mekteb-i Sanayi Matbaası, 1310.
• Harpurtî, Abudullatif, Tenkîhu’l-kelâm fî akâid-i ehl-i İslâm, İstanbul 1327. İbn-i
• Mesâilü’l-ihtilâfi Kemal Paşa,
• Mâtüridiyyeti, (şrh. Saîd Abdüllatif Fevde), Amman 2009. beyne’l-Eşâirati ve’l
• İmam-ı A'zam Ebû Hanife, Fıkh-ı ekber:Aliyyü'l-Kari şerhi, şerh Ebü'l- Hasan Ali el-Kari, (trc. Yunus Vehbi Yavuz) İstanbul 2003.
• İsmail Hakkı, Yeni İlm-i Kelâm I-II, İstanbul: Evkâf-ı İslâmiye Matbaası, 1339-1341, c. I-II.
• Kaşifî, Sebzevâri Hüseyin Vaizi, Mevâkib: tercüme-i tefsir-i mevahib, (trc. İsmail Ferruh Efendi), İstanbul 1282.
• May, Rollo, Özgürlük ve Kader, (ç. Ali Babaoğlu), İstanbul 2011.
• --------------, Aşk ve İrade, (çev. Yudit Namer), İstanbul 2012.
• Musacalızâde, Mehmed Said Efendi, Cevâhirü’l-akâid, İzmir Vilayet Matbaası, 1319.
• Nakşibendî, Mehmed Murad, Pendnâme-i Attâr Şerhi, (hazırlayan, Muhammet Altaytaş, vd.), İstanbul 2013
• Özdinç, Rıdvan, Akıl İrade Hürriyet, Son Dönem Osmanlı Düşüncesinde İrade Meselesi, İstanbul 2013.
• Paçacı, Mehmet, Çağdaş Dönemde Kur’an ve Tefsire Ne Oldu? İstanbul 2008.
• Şentürk, Mustafa, “Modern Dönemde Kur’ân’ın Türkçeye Çevrilmesi Mâcerâsı: Türkçe Kur’ân-ı Kerîm Tercemesi” Tanzimattan Cumhuriyete Osmanlı Modernleşme Sürecinde Kur’an ve Tefsir Çalışmaları, 04-08 Temmuz 2012, İstanbul.
• Taberi, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b. Cerir b. Yezid, Câmiü'l-beyân fî tefsiri'l-Kur'ân, Beyrut 2005.
• Tahavi, Akâid Risâlesi, (thk. Arif AYTEKİN), İstanbul 2011.
• Watt, William Montgomery, Free will and predestination in early Islam (İslâm’ın ilk dönemlerinde hür irâde ve kader), trc. Arif Aytekin, İstanbul [t.y.].
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Kader” md., DİA, c. 24.
• Yeprem, Saim, Maturîdî’nin Akide Risâlesi ve Şerhi, Ankara 2011.